هاشم رسائی‌فر/
از کشف‌رود و مشکلات آن نوشتن، پرداختن به معضلات کلانشهر مشهد و آبادی‌های اطراف آن است. مشکلاتی که سال‌هاست رسانه‌ها به آن پرداخته‌اند. معضلات ریشه‌دار شدند و برطرف کردن آن نیز هر روز سخت‌تر می‌شود. کارگروه و ستاد هم طی سال‌های گذشته برای ساماندهی اوضاع و احوال کشف‌رود تشکیل شده اما هنوز که هنوز است این مشکل ریشه‌ای برطرف نشده است. در آخرین پلان ساماندهی کشف‌رود هشت ماه پیش همه چیز فرماندهی‌اش به شهرداری مشهد واگذار شد تا معضلات این فاجعه زیست محیطی مدیریت و ساماندهی شود!
اخبار و گزارش‌های متعددی از شروع به کار پروژه ساماندهی کشف‌رود در همین زمان هشت ماهه منتشر شده، ما نیز در راستای شفاف‌سازی به این موضوع پرداختیم و از نزدیک آنچه را که اتفاق افتاده رصد کردیم. در آخرین مورد به غرش ادامه‌دار موتورتلمبه‌ها در حاشیه کشف‌رود پرداختیم و اینکه با وجود اعلام مسئولان مرتبط با ساماندهی کشف‌رود مبنی بر جمع‌آوری موتورتلمبه‌ها هنوز فاضلاب بسیار خطرناک کشف‌رود به مزارع زراعی اطراف کشف‌رود پمپاژ می‌شود تا با آن محصولاتی را فرآوری کنند که مستقیم یا غیرمستقیم خوراک مردم می‌شود!
چند روز پیش از این، موضوع را مجدد در گفت‌وگو با یعقوبی؛ معاون خدمات شهری شهرداری مشهد و سلطان احمدی؛ مدیر ساماندهی کشف‌رود پیگیری کردیم. این دو مسئول حرفشان این بود که اقدام‌های خوبی در زمینه ساماندهی کشف‌رود انجام شده و همچنان برنامه‌ریزی برای بهبود شرایط ادامه دارد. بحث موتورتلمبه‌ها و جمع‌آوری آن‌ها نیز که به قول آن‌ها در مرحله اخطار به مالکان قرار دارد به زودی سر و سامان می‌گیرد.
بر پایه هماهنگی انجام شده قرار شد این بار با همراهی عبدالله سلطان احمدی، مدیر ساماندهی کشف‌رود سری به حاشیه کشف‌رود بزنیم و آنچه در موضوع ساماندهی اتفاق افتاده را از نزدیک ببینیم.
محل تلاقی کشف‌رود با کنارگذر شمالی ابتدای قرار ما بود. جایی که شروع کار موتورتلمبه‌ها نیز هست. با اینکه موتورتلمبه‌ها هنوز در این محدوده وجود دارند اما دیوارهای ۵ تنی پیش‌ساخته زیادی راه‌های رسیدن صاحبان موتورتلمبه‌ها به کشف‌رود را مسدود ساخته و با این کار آن‌ها نمی‌توانند به راحتی به حاشیه کشف‌رود دسترسی پیدا کنند. سلطان احمدی در این باره می‌گوید: پیش از این بارها موتورتلمبه‌ها جمع‌آوری شده اما چون کسی اقدام بازدارنده‌ای برای بازگشت مجدد آن‌ها در نظر نگرفته است پس از مدتی مجدد موتورتلمبه‌ها به حاشیه کشف‌رود برگشتند. ما برای اینکه جلو بازگشت موتورتلمبه‌ها پس از جمع‌آوری آن‌ها را بگیریم اقدام به گذاشتن این دیواره‌های بتنی کرده‌ایم تا دسترسی به حاشیه کشف‌رود سخت شود.
موتورتلمبه‌ها همچنان می‌غرند
بعد از اینجا، محدوده تصفیه‌خانه فاضلاب چرمشهر، محل بعدی قرارمان با مدیر ساماندهی کشف‌رود می‌شود. بین راه از جاده کنه‌بیست هم بازدید داریم. در محل پل این جاده که روی کشف‌رود بسته شده تعداد زیادی موتورتلمبه در حال پمپاژ آب کشف‌رود به مزارع کشاورزی هستند، حتی برخی از آن‌ها در لابه‌لای بوته‌های گز پنهان شده‌اند تا دیده نشوند.
به محدوده تصفیه‌خانه چرمشهر می‌رسیم. این بار صدای موتورتلمبه‌ها شنیده نمی‌شود اما جلوتر که می‌رویم با صحنه‌ای جدید مواجه می‌شویم؛ بومی‌های محل با استفاده از بیل مکانیکی در حال مسدود کردن بستر کشف‌رود بودند و به قول خودشان این کار را برای انتقال آب از لایه‌های پایین بستر کشف‌رود به سطح می‌کردند. حضور ما در آنجا سبب توقف کارشان شد و تذکری که گرفتند و تعهدی که دادند به اینجا ختم شد که موتورتلمبه‌ها را جمع کنند و دیگر به کارشان ادامه ندهند.
فاضلاب چرمشهر و داستان ادامه‌دارش
آنجا که بودیم سری به خروجی فاضلاب تصفیه‌خانه چرمشهر زدیم. گرچه فاضلابی از خروجی خارج نمی‌شد اما به گفته بومی‌ها زمان تخلیه فاضلاب چرمشهر شب‌هنگام است و درست در زمانی این کار انجام می‌شود که حضور مسئول یا خبرنگاری در آنجا به صفر برسد! اوضاع فاضلاب چرمشهر همان شرایطی را دارد که تقریباً در چند سال پیش داشته با این تفاوت که پیش از این مرحله آشغال‌گیری فاضلاب انجام نمی‌شده و اکنون پس از بهره‌برداری از فاز یک تصفیه‌خانه شاید انجام شود!
از سلطان احمدی در مورد اینکه مسئولان شهرداری به ویژه معاونت خدمات شهری ابتدای کار ساماندهی گفته بودند محدوده چرمشهر بدترین نقطه کشف‌رود است و به این علت ابتدا کار را از آنجا شروع خواهیم کرد و تاکنون هیچ اقدامی در این محدود نشده است، گفت: ما کمتر در جریان شرایط اینجا بودیم و اکنون که از نزدیک مشاهده کردیم نیاز رسیدگی به آن احساس می‌شود و برای این موضوع در اسرع وقت موضوع جمع‌آوری موتورتلمبه‌ها را در این اینجا اجرایی خواهیم کرد که به نظر می‌رسد این موضوع در کل حاشیه کشف‌رود تا اواخر تیر یا اوایل مرداد به سرانجام برسد. ضمن اینکه دیواره‌گذاری در محدوده تصفیه‌خانه چرمشهر نیز اجرایی می‌شود.
فکری به حال تصفیه‌خانه‌ها بکنید
نکته‌ای اساسی که در برگشت مورد بحث بود این بود که چرا نباید ساخت تصفیه‌خانه‌های شهر مشهد با سرعت بیشتری دنبال شود که اینچنین هم بومی‌های حاشیه کشف‌رود با مشکل مواجه نباشند و حرفشان این باشد که اگر از کشف آب نکشیم، چکار باید بکنیم که هم زراعت کنیم و هم محیط زیست به خطر نیفتد. باید از سرچشمه موضوع کشف‌رود حل شود. هزینه‌ای که صرف ساماندهی کشف‌رود می‌شود اگر ابتدا برای ساخت تصفیه‌خانه صرف شود و فاضلاب‌های شهر پس از تصفیه شدن راهی کشف‌رود شود یا اینکه بازچرخانی شود دیگر نیاز به رسیدگی به این همه دردسر نیست. آن زمان می‌شود همین پساب را به کشاورز حتی فروخت یا در قبال متوقف کردن برداشت از آب‌های زیرزمینی، پساب فاضلاب بدون مشکل به آن‌ها داد.
نظر شما