حجت الاسلام سید سعید حسینی در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین با اشاره به اهمیت مواسات، خدمات مؤمنانه و ترویج حس نوع دوستی در جامعه به ویژه در روزهای سخت کنونی که شیوع ویروس کرونا برای عامه مردم مشکل آفرین شده است گفت: مواسات به لحاظ لغوی به معنای شریک ساختن و سهیم کردن است. آن چیزی که در عرف از کلمه مواسات برداشت می‌شود، صدقه دادن، انفاق کردن و یا زکات دادن است. اگر به سیره عملی اهل بیت علیهم السلام در زمینه مواسات بنگریم فاصله زیادی بین آن و آنچه امروز به عنوان مواسات عرف شده است مشاهده می‌کنیم.

حجت الاسلام حسینی افزود: وقتی انسان مازاد مال خود را به دیگران می‌دهد انفاق می‌کند، وقتی دیگری را در مال خود ترجیح می‌دهد ایثار کرده است اما وقتی دیگری را در مال و سرمایه خود شریک می‌سازد اینجا مواسات معنا می یابد که حال درباره این دیگران اقوال مختلفی وجود دارد، اما آنچه ما باید بدانیم همان نصیحت امام علی(ع) به مالک اشتر است که فرمود: "فانهم صنفان: اما اخ لک فی الدین و اما نظیر لک فی الخلق" درباره افرادی که قرار است مواسات برای آنها صورت گیرد یا برادر دینی ما هستند یا اینکه در هر صورت انسان و مانند خود ما هستند.

کارشناس امور دینی در پاسخ به این سوال که آیا مواسات یک امر تشریفاتی است یا یک وظیفه و تکلیف شرعی و دینی گفت: پیامبر گرامی اسلام(ص) می فرماید: "من أصبح ولم یهتم بامور المسلمین فلیس بمسلم" کسی که شب را به صبح برساند و در اندیشه برآوردن نیاز مسلمانان نباشد مسلمان نیست. در جایی دیگر نیز نقل شده است کسی که سیر بخوابد در حالیکه همسایه او گرسنه باشد به خداوند ایمان نیاورده است. اهمیت این موضوع در حدی است که پیامبر اکرم(ص) انکار رسیدگی به امور مسلمانان را انکار اسلام می‌داند و انگار فردی که در مواجهه با شخص نیازمند بی تفاوت است، ایمان نیاورده است. بنابراین اهمیت مواسات را می‌توانیم در میزان بندگی و ایمان شخص بررسی کنیم.

وی با اشاره به فواید مواسات در جامعه گفت: در ماه مبارک رمضان همواره اینگونه است که جرم و جنایت به پایین ترین سطح می‌رسد و خصوصیات بارز انسانی در بالاترین حد قرار می گیرد؛ پیامبر عظیم الشأن اسلام در خطبه آخر ماه شعبان ماه مبارک رمضان را ماه مواسات توصیف می‌کند. برای اینکه در ماه مبارک رمضان به این مواسات برسیم حتماً زمینه‌هایی وجود دارد که بعد از انجام آن انسان به این درجه می رسد که بتواند مواسات و کمک مؤمنانه را انجام بدهد. از ماه رجب شروع می شود در ماه شعبان به تکامل می‌رسد تا در ماه رمضان نمود می‌یابد بنابراین انسانی که اخلاق و آداب و خصوصیاتی را که پیامبر گرامی اسلامی توصیه کرده، فراهم کرده باشد، به جایی می‌رسد که خواسته هر فرد جامعه خودش و نیاز او را در حد توان برطرف می‌کند. در این حالت به بالاترین درجه از بخشش می‌رسد.

حجت الاسلام حسینی ادامه داد: در زمان امام باقر(ع) عرض شد یابن رسول الله شما به کمتر از این تعدادی که امروز هستیم فرموده‌اید اگر یار و یاور داشته باشید قیام می‌کنید، امروز چرا قیام نمی‌کنید؟ امام در جوابشان فرمود: آیا شما به درجه مواسات رسیده‌اید؟ عرضه داشتند: چه درجه‌ای؟ فرمود: آیا در اگر نیازمندی به شما مراجعه کند و از اموالتان چیزی بگیرد حساب و کتابی وجود دارد یا به نوعی او را شریک در مال می‌دانید؟ گفتند: حساب و کتاب و به عنوان قرض خواهد بود. فرمود: تا زمانی که چنین باشد و به آن درجه مواسات نرسید فرج برای شما اتفاق نمی‌افتد.

کارشناس امور دینی تاکید کرد: امروز در شرایطی که قرار داریم و با مشکلاتی که وجود دارد رهنمودی را که مقام معظم رهبری فرموده‌اند و در این شرایط آنچه را که اسلام سفارش کرده مطرح کردند مشخص می‌کند ایشان با مطالعه و تحقیق این مطلب را فرموده اند. دین اسلام با فتح و فتوحات شمشیری گسترش نیافت بلکه با اخلاق حسنه و مواسات گسترش یافت و مردم فوج فوج به اسلام گرویدند.

وی در ارتباط با مراتب و کیفیت مواسات توضیح داد: آنگونه که از قرآن استنباط می‌شود ابتدایی‌ترین مرتبه مواسات بخشش از فضل و داده‌های خداوند است. خداوند می‌فرماید: «انفقوا مما رزقناکم» از آنچه روزیتان کردیم انفاق کنید. مرتبه دوم از مواسات بخشش از دست رنج و کسب حلال است. مسلماً مالی را که زحمت کشیده و به دست آورده‌ای، بخشش آن قدری سخت‌تر است. خداوند می‌فرماید: «أنفقوا من طیبات ما کسبتم» از ان مال حلالی که خودتان به دست آورده اید انفاق کنید. مرتب سوم مواسات بخشش از دوست داشتنی‌هاست. انسان وقتی یک مرتبه بالاتر برود می‌تواند از دوست داشتنی‌های خود بگذرد. متاسفانه گاهی در جوامع می بینم که غالبا از اموالی که نیاز ندارند یا کمتر نیاز دارند انفاق می‌کنند در حالیکه ائمه اطهار(ع) به عنوان اسوه ما از آن چیزی که دوست داشتنند و حتی فراتر آنچه خود به آن نیاز داشتند انفاق می‌کردند. خداوند می‌فرماید: «لن تنالو البر حتی تنفقو مما تحبون». رتبه چهارم مواسات ایثار کردن و گذشت کردن از خود است؛ خداوند می‌فرماید: «ویؤثرون علی انفسهم ولو کان بهم خصاصة» برخی انسان‌ها به این درجه می رسند که باوجود نیاز داشتن دیگران را بر خود مقدم می دارند. نمونه بارز این گونه انفاق همان داستانی است که از حضرت فاطمه(س)، حضرت علی(ع) و فرزندانشان نقل شده و با آن شرایط سخت سه روز را روزه دار بودند اما طعام خود را در هر سه روز به نیازمندان بخشیدند. این درجه‌ای است که انسان عادی هم می‌تواند با تمرین و ممارست به آن برسد. تقسیم اموال توسط امام مجتبی(ع) نیز یک نمونه دیگر از این درجه مواسات است.

حجت الاسلام حسینی تصریح کرد: اگر حاکمان ما قرار است مبانی نظری اسلام را در کشور اجرایی کنند باید عین آورندگان و مفسران واقعی این مطالب را مطرح و اعمالشان مانند آنها باشد. اگر یک طلبه بحث مواسات را مطرح کند اما از اموال خود از خانه و وسیله ایاب و ذهاب خود از طعام خود به نیازمندان انفاق نکند قطعاً کلام او اثر نخواهد کرد. پس باید مسیر زندگی ما در مسیری باشد که ائمه رفته‌اند؛ شاید بعضی اعتراض و شبهه افکنی کنند و بگوید که مثلا فلان امام معصوم می‌توانست این کار را بکند ولی ما که انسان عادی هستیم نمی‌توانیم. در جوامع ما افراد زیادی بوده و هستند که در مسیر ائمه هدا بوده‌اند. آیت الله عبدالکریم حائری که مؤسس حوزه علمیه قم است، فردی عبای گران قیمتی را به ایشان هدیه می دهد وقتی خواست این عبا را استفاده کند می‌دانست قیمت آن زیاد است و طلبه‌های فقیر زیادی هستند که عبایی کهنه دارند و نیازمند هستند. این عبا را به بازار بردند و فروختند و تعدادی عبای معمولی خریدند بین سایرین توزیع کرد. پس ما هم می‌توانیم در مسیری گام برداریم که پیشینیان و ائمه اطهار در ان مسیر گام برداشته اند.

این کارشناس امور دینی در پایان گفت: ما باید راهکاری را دنبال کنیم که هم برای خودمان به عنوان فرهنگ باشد نه به عنوان ریاکاری و موردی و هم اینکه این فرهنگ مهم و عظیم را جهانی کنیم. امام باقر فرمود تا به این درجه از مواسات نرسیم فرج برای ما حاصل نمی‌شود. دشمنان امروز از هر طرف به ما حمله ور هستند، از طریق رسانه ها و با تمام امکانات مادی و معنوی. می خواهند این کشور اسلامی را به نوعی از بین ببرند و بی اثر کنند، در این شرایط سخت می‌بینیم فرزندی از سلاله حضرت زهرا همان مسیری را که آنها رفتند، دنبال می کند و حاکم اسلامی درکنار آنکه خود زندگی ساده‌ای دارد همواره به مواسات و خدمات مؤمنانه توصیه می‌کند. اینکه چرا تا به حال مواسات به فرهنگ تبدیل نشده است، عیب آن را باید در کارگزاران نظام جست‌وجو کنیم. در زمان پیامبر هم با عملکرد فقط پیامبر این مهم محقق نشد، بلکه همه با ایشان همگام می‌شدند و فرهنگ سازی می‌کردند.

انتهای پیام/