به گزارش خبرنگار اقتصادی قدس آنلاین؛ دوم خردادماه سال جاری بازار سرمایه کشور شاهد نخستین دوره واگذاری باقی‌مانده سهام دولت در قالب صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (موسوم به ETF) بود.

نخستین صندوق از صندوق‌های مالی که طبق وعده های دولت قرار است تعداد آنها به عدد ۳ برسد، شامل سهام گروه بانکی و بیمه‌ای بود؛ این گروه که شامل باقی‌مانده سهام دولت در بانک‌های صادرات، ملت و تجارت و همچنین باقی‌مانده سهام دولت در سهام بیمه البرز و بیمه اتکایی امین بود، با استقبال ناچیز صاحبان نقدینگی همراه شد.

مشارکت ۳ میلیون و ۴۸۱ هزار نفری برای خرید دارا یکم، که با ارزش سرمایه‌گذاری بیش از ۵۸۸۶ میلیارد تومانی همراه بود  در حالی رقم خورد که ارزش مجموع  برآوردهای اولیه از این عرضه تاریخی ۱۶ هزار میلیارد تومان برآورد می شد؛ درواقع در گام نخست فقط حدود ۳۷درصد از کل این واحدها خریداری شد. با این حال «دارایکم» تا پایان معاملات امروز (دوشنبه ۳۰تیر) با رشد حدود ۱۵۵ درصدی همراه شد که خود می‌تواند انگیزه‌ای مضاعف برای شرکت در پذیره‌نویسی ۲ صندوق باقی‌مانده باشد.

 صعود ارزش دارایکم به‌عنوان نخستین صندوق سرمایه‌گذاری (ETF) دولتی، همه نگاه‌ها را به ۲ صندوق سرمایه‌گذاری دولتی دیگر که قرار است در روزها و ماه‌های آینده پذیره‌نویسی شوند، معطوف کرده‌ است.

برآوردها از سیاست دولت در بورس حاکی از آن است که با عرضه صندوق «دارادوم» به‌عنوان صندوق سرمایه‌گذاری که شامل سهام خودروسازان و شرکت‌های تولیدکننده فلزات و «داراسوم» به‌عنوان صندوق سرمایه‌گذاری پالایشی هستند، در مجموع ۱۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد شناسایی خواهد شد؛ رقمی که می‌تواند ۹۰ درصد کسری بودجه امسال را از مسیر ابزارهای قابل عرضه در بورس جبران کند.

این روزها در حالی به دو دوره بعدی این واگذاری‌ها نزدیک می‌شویم که «علیرضا صالح» رئیس سازمان خصوصی سازی امروز از پذیره نویسی قریب الوقوع دومین و سومین صندوق دولتی موسوم به دارا دوم و داراسوم که این‌بار قرار است گروه‌های پالایشی، فولادی و خودرویی را در برگیرد خبر داد.

قدس آنلاین برای آشنایی بیشتر و پاسخ به برخی ابهامات موجود در رابطه با ساز و کار این صندوق‌ها با «بهنام بهزادفر»، مدیر آموزش سازمان بورس گفتگویی ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.

* با عرضه سهم‌های دولتی در قالب صندوق های معاملاتی موسوم به دارایکم و سودی که از محل سرمایه‌گذاری در این صندوق عاید خریداران شده است، سرمایه گذاران منتظر پذیره‌نویسی برای صندوق‌های «ای‌تی‌اف»(ETF) دارا دوم و سوم هستند؛ لطفا برای آشنایی بیشتر خوانندگان به اختصار در رابطه با این صندوق ها توضیحاتی ارائه فرمائید

** «صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس» (Exchange-Traded Fund) یا به اختصار ETF نوعی از اوراق بهادار است که خود شامل مجموعه‌ای از اوراق بهادار مانند سهام است که اغلب تابع شاخص‌های معین بازار سرمایه به حساب می‌آیند؛ صندوق های سرمایه گذار قبلا به این شکل بوده است که خریداران یونیت یا همان واحدهای این صندوق ها را خریداری می‌کردند. بعد از مدتی در دنیا تصمیم بر این گرفتند که این صندوق ها را وارد بورس کنند تا قابل معامله باشند.

اینها بر روی NAV معامله میشوند یعنی بر اساس خالص ارزش دارایی مورد خرید و فروش و معامله قرار می‌گیرند.

دولت یک سری دارایی های مازاد دارد که طبق اصل ۴۴ قانون اساسی باید اینها را به فروش برساند. ضمن این که در تمام دنیا، نظام اقتصادی بر اساس تعداد زیاد مشارکت کنندگان باید باشد؛ یعنی دولت باید در امور تجاری و کسب و کارهای باید کار را به عموم مردم و سرمایه گذران واگذار کند ؛ نام این واگذاری ها تحت عنوان  خصوصی سازی باد می شود.

دولت آمده است برای واگذاری سه گروه را مشخص کرده است؛ که این واگذاری همراه با ۲۰ دردصد تخفیف ارائه می شود؛ نخستین گروه، گروه واسطه گری مالی بود که سهام شرکت های بیمه ای و بانکی عرضه شد، دومین گروه شامل سهام شرکت های خودروسازی و صنایع فلزی است و سومین گروه سهام شرکت های پالایشی و پتروشیمی را در بر خواهد گرفت.این عرضه ها در قالب ای تی اف (ETF) و با سقف ۳۰ دردصد تخفیف صورت می‌گیرد.

* مزایای این طرح برای دولت و مردم چیست؟ تاثیر عرضه این صندوق ها بر بورس و بازار سرمایه چگونه است؟

** درواقع این طرح برای دولت تامین مالی را به همراه دارد بدون اینکه منجر به افزایش نرخ تورم شود؛ از طرفی خود این منابع حاصل از فروش سهام در طرح ها و پروژه های مختلف از جمله، عمرانی، بهسازی، بهداشت و درمان و کمک به بخش‌های مولد اقتصاد و تحریک محرک‌های اقتصادی سرمایه گذاری می‌شود؛ اینها کارویژه هایی است که دولت از طریق عرضه این سهام در نظر گرفته است؛ برای مردم نیز مزایایی دارد. مزیت عرضه این صندوق ها برای مردم این است که به جای اینکه نقدینگی خود را  در طلا و دلار و مسکن و ارز سرمایه گذاری کنند در این شرکت های تولیدی که نه تنها زیان ده نیستند بلکه گزارش هایشان حاکی از شرایط مناسبی دارد حتی علی رغم اینکه کشور ما تحت تحریم قرار دارند. برای بورس هم این اقدام مفید بوده است چرا که باعث عمیق تر شدن بازار سرمایه می‌شود و امکان نقدشوندگی سهام را بالا می‌برد و موجب کاراتر شدن شرکت ها می‌شود.

* شیوه محاسبه ارزش این صندوق ها به چه شکلی است؟

** این صندوق ها همه توسط یک مدیر اداره می‌شود و تمام اتفاقات مربوط به سهام شرکت های مختلف داخل این صندوق از جمله افزایش سرمایه ها ، فراز و فرود قیمت ها توسط شخص مدیر محاسبه و ارزش گذاری می شود؛ ضمن اینکه در داخل هر صندوق میزانی دارایی نقد نیز وجود دارد که مدیر صندوق میتواند از طریق این دارایی در افزایش سرمایه ها شرکت کند. نکته ای که باید مردم در رابطه با صندوق های سرمایه گذاری بدانند این است که ممکن است ارزش این صندوق ها با NAV فاصله بگیرد که بواسطه تفاوت دامنه نوسان صندوق با دامنه نوسان روزانه سهام شرکت های خاصی که داخل این صندوق هستند رخ می‌دهد؛ البته بیشتر سهامداران از این مسئله آگاه هستند.

* برخی معتقدند که دولت قصد دارد از طریق فروش این صندوق ها کسری بودجه خود را جبران کند، حال در صورت درست بودن این فرض، تا زمانی که کسری بودجه دولت از محل فروش این صندوق ها که دوم و سوم و حتی چهارمین صندوق را هم در ادامه خواهیم داشت تامین نشده است، رشد سهام شرکت های داخل این صندوق ها همچنان ادامه خواهد داشت؛ درواقع فعالان بازار معتقدند که دولت برای فروش صندوق های دوم و سوم و چهارم باید جذابیت لازم را برای خریداران فراهم کند و همین مسئله تعادل بازار را برهم زده است؛ چنانکه امروز ما شاهد اصطلاحاتی همچون «شاخص دولت» و «شاخص ملت» هستیم.

** اینکه دولت قصد دارد کسری بودجه خود را از این طریق تامین کند ممکن است تا اندازه‌ای درست باشد اما من با این بخش از تحلیل که دولت در ساز و کار بازار سرمایه دخالت می‌کند موافق نیستم؛  دولت ها درواقع در روند حرکتی بازار دخالت ندارند، دولت ها معمولا وظیفه ریل گذاری بازار سرمایه و بورس را برعهده دارند، قبلا هم ما شاهد این بودیم که دولتی ها به مردم پیشنهاد داده اند که معمالاتشان را به سمت بروس ببرند و بورس ریزش داشته است؛ مواردی هم بوده که مردم به سود رسیده اند؛ در تمام دنیا به همین شکل است؛ بورس مظهر معاملات خصوصی است نه دولتی. بنابراین اینکه دولت در قبال بورس سیاست های دستوری در پیش گرفته است مسئله درستی نیست.

* اما روندی که این روزها در بورس شاهد آن هستیم چیز دیگری به مردم القا می‌کند؛ ما شاهد رشد روزانه برخی سهام های خاص هستیم که از قضای روزگار در قالب همان صندوق های موسوم به دارایکم یا به بازار ارائه شده و یا قرار است ارائه شوند؛ در مقابل شاهد در جا زدن بسیاری از سهم های شرکت های خصوصی هستیم که در کف قیمتی خود قرار دارند..این را چگونه توضیح می‌دهید

** این ذات بازار است؛ کسانی که سابقه فعالیت در بازار سرمایه را دارند این روزها را دیده اند؛ اینکه سهمی امروز صف فروش سنگین دارد اما فردا شاهد صف خرید سنگین در مقابل این نماد خاص هستیم ارتباطی به دولت یا شخص یا گروه خاصی ندارد؛ نوسان در بازار امری طبیعی محسوب می‌شود. این تحلیل ها نظارات سهامداران است؛ این هیجانات ناشی از وضعیت بازار است؛ دولت که نیامده کسی را مجبور به فروش یا خرید کند. الان شاخص داوجونز از محدوده ۳۰ هزار تا ۱۹ هزار رزیزش داست اما امروز تا محدوده ۲۷ هزار رشد کرده است؛ توصیه مم به سهامداران این است که سخت نگیرند اینها ویژگی‌های ذاتی بازار است.

* چه توصیه ای به مردم و سرمایه گذاران در رابطه با حضور در بازار سرمایه و خرید و فروش صندوق های ای تی اف دارید؟

** توصیه من به سهامداران این است که آموزش ببینند؛ از شیوه غیرمستقیم سرمایه گذاری استفاده کنند یا از شرکت های سرمایه گذاری و از شرکت های سبدگردانی کمک بگیرند؛ سعی کنند صندوق بخرند؛ خودشان مستقیم وارد بازار نشوند، تاکید می‌کنم به هیچ وجه با قرض گرفتن و بالا آوردن بدهی وارد بورس نشوند. با مازاد درآمد خودشان خرید و فروش کنند و دیدگاه بلند مدت به بازار داشته باشند.

انتهای پیام/