قدس آنلاین: رمان جذاب «آتون‌نامه» که چندی پیش برگزیده بخش رمان جایزه قلم زرین شد، جدا از داشتن اسکلت‌بندی و نظام درونی منسجم و قابل قبول، از مضامین و مفاهیم ناب و در خور تعمقی برخوردار است. این اثر در کمال ایجاز و به دور از اطناب و هجوگویی روایتگر بخشی از تاریخ سرزمین ماست. در عین حال که رد پای تخیل نیز در بستر داستان مشهود است. رمان «آتون‌نامه» نوشته محمد اسماعیل حاجی‌علیان به برشی از زندگی «اسمال‌طلایی» اختصاص دارد.
اسماعیل‌خان فرزند طالب‌خان یکی از سرداران دوران فتحلی‌شاه است. قابل ذکر است، سقاخانه‌ای به نام او در صحن عتیق حرم رضوی وجود دارد. با واکاوی و بررسی اولیه اثر یاد شده مشخص می‌شود نویسنده پیش از نگارش رمان یاد شده تحقیق جامع و کاملی در تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور کرده است. دلیل ارزشمند بودن این اثر مطرح کردن مفاهیم عمیق بدست آمده در کمال ایجاز و در لایه‌های زیرین اثر است. توانمندی نویسنده در طرح رویدادهای تاریخی در قالب رمان تا حدی است که مخاطب به هیچ عنوان متوجه حضور نویسنده و حتی راوی مزاحم نمی‌شود. نویسنده آنچنان در نگارش «آتون‌نامه» تبحر داشته است که این گمان به ذهن مخاطب خطور می‌کند که او براساس برخی دستنوشته‌ها و نامه‌ها، داستان خود را پی‌ریزی کرده است. در صورتی که او هیچ نامه‌ای در اختیار نداشته است و تسلط او بر نثر دوره قاجار، فرهنگ، باورها، سنن و رویدادهای تاریخی، موجب شده تا مخاطب دچار شک و تردید شود. نکته قابل تعمق نثر جذاب و شیوای اثر است. این نثر از همان ابتدا به واسطه به کارگیری واژگان مناسب منطبق با دوره قاجار توانسته مخاطب خود را مجذوب کند.
یکی از ویژگی‌های مهم برگزاری یک جشنواره و یا جایزه ادبی، معرفی بهترین اثر سال است و در پی آن قدردانی و معرفی نویسنده‌ای است که به قول فاکنر دچار عرق‌ریزان روح شده است و اثری در خور تعمق خلق کرده است. اما این نباید تمام ماجرا باشد. در ایران متأسفانه پس از برگزاری هر جشنواره دیگر کسی در پی استفاده بیشتر از این رویداد نیست. همه چیز به پایان می‌رسد و تنها خبرنگاران چند گزارش و مصاحبه‌ای در خصوص آثار برگزیده تهیه می‌کنند. بی‌شک مسئولیت ایجاد جریان‌سازی و تأثیرگذار در جامعه ادبی بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد و سایر مراکز ادبی صاحب سرمایه است. نمی‌توان از یک «ان جی او» مثل انجمن قلم ایران که پشتوانه مالی ندارد توقع داشت در حد و اندازه یک وزارتخانه وارد میدان شود. متأسفانه در برنامه و دستور کار این مراکز ایجاد موج بزرگ ادبی پس از بر گزاری هر جشنواره، وجود ندارد. مراکز یاد شده حتی برنامه تدوینی برای جشنواره‌های خود ندارند. جشنواره‌هایی که در سال‌های اخیر به دلیل عدم‌حضور داوران زبردست، رو به حضیض رفته است. این در حالی است که ظاهراً مسئولان محترم سازمان‌های یاد شده نیز دغدغه‌ای برای حمایت از نویسندگان توانمندی چون حاجی‌علیان ندارند. جا دارد متولیان امور فرهنگی در این ارتباط دوراندیشی کنند. یکی از دلایل ایست ادبیات کشور و راکد بودن جریان‌های ادبی معاصر، عدم‌حمایت اصولی و بنیادین است. بی‌شک در میان نویسندگان و شاعران کشور افراد توانمندی هستند که می‌توانند در حد و اندازه مولوی، خاقانی، حافظ، بیهقی و سعدی ظاهر شوند. جا دارد طرح حمایت اصولی از نویسندگان برگزیده جشنواره‌ها در دستور کار قرار بگیرد. به افرادی چون حاجی‌علیان باید میدان داده شود تا شاهد آثار برتر ادبیات کشور باشیم.
«آتون‌نامه» رمان برگزیده جایزه قلم زرین به شمارگان یک‌هزار و۲۵۰، تعداد صفحات ۱۳۲ و در سال ۹۸ توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.
نظر شما