تحولات منطقه

مجموعه‌ای از آثار خطی «شیخ شهاب‌الدین سهروردی»؛ فیلسوف نامدار ایرانی قرن ششم هجری قمری در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران نگهداری می‌شود.

نگهداری نسخه‌های خطی «شیخ شهاب‌الدین سهروردی» در یکی از موقوفه های آستان قدس
زمان مطالعه: ۲ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، این مجموعه خطی ارزشمند شامل تعدادی از آثار تألیف شده «شهاب‌الدین یحیی بن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی» ملقب به شهاب‌الدین، شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید در محورهای موضوعی فلسفه اسلامی، عرفان، شعر فارسی و... می‌شود که در سده‌های مختلف تاریخی کتابت و توسط حاج حسین آقا ملک بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک گردآوری و بر این کتابخانه وقف‌شده است.

آثار شیخ اشراق گنجینه ملک به خط‌های نسخ، نستعلیق و شکسته‌نستعلیق بر روی کاغذهایی از جنس ترمه، فستقی، فرنگی و... نوشته و با میشن لایی یشمی، میشن قهوه‌ای مقوایی ضربی، تیماج قهوه‌ای ضربی، مقوای ابری و... مجلد شده است.

ازجمله این آثار می‌توان به نسخه‌های «هیاکل النور» و «شرح حکمه الاشراق» با محوریت اشراق و فلسفه اسلامی و نسخه «دعوات الاسماء» با محوریت نام‌های خداوند و دعاها که در دوره صفویه نگاشته شده است، اشاره کرد.

«کلمات ذوقیه و نکات شوقیه»، از دیگر آثار خطی شیخ اشراق با موضوع فلسفه اسلامی به شمار می‌رود که به خط نستعلیق بر روی سه برگ در دوره تیموریان کتابت و با تیماج مشکی ضربی مجلد شده است.

نسخه خطی «شرح قول رسول‌الله (ص)» نیز با محوریت نقل و قول‌های حضرت محمد (ص) توسط محمد بن احمد علوی اردکانی بر روی کاغذ ترمه نخودی رنگ در قرن ۹ قمری و دوره تیموریان کتابت شده است.

همچنین می‌توان از دو نسخه خطی «رساله عرفانیه فی الریاضه و الخلوه» و «تحفه» که با موضوع عرفان بر روی کاغذهای نخودی رنگ در قرن ۱۱ قمری و در دوره صفویه نوشته‌شده است، نام برد.

نسخه «شرح اسماءالله» نیز از نسخه‌های تألیفی سهروردی گنجینه ملک است که قدمت آن به قرن ۱۳ قمری و دوره قاجار می‌رسد. این اثر با خط نستعلیق در ۸۵ برگ ۱۵ سطری نوشته و با میشن مشکی مجلد شده است. عنوان، نشان و جدول‌های رسم شده در متن آن نیز به شنگرف است و مُهر «علی بن باقر حسینی» در آن به چشم می‌خورد.

از دیگر آثار این فیلسوف می‌توان به دو نسخه «وصیه شهاب الدین سهروردی» و «وصایا السهروردی» با موضوع وصیت‌نامه سهروردی به زبان عربی اشاره کرد که قدمت آن‌ها به دوره صفویه برمی‌گردد. این دو نسخه خطی به ترتیب به خط‌های نسخ و نستعلیق در پنج‌برگ ۱۱ سطری و دو برگ ۲۱ سطری نخودی رنگ در سده‌های دهم و یازدهم قمری کتابت شده است. جلد نسخه وصایا السهروردی به ترنج و سرترنج نیز مزین است.

همچنین در برخی از نسخه‌های ادبی گنجینه خطی کتابخانه ملی ملک، اشعاری از شهاب‌الدین سهروردی قابل‌بررسی است. به‌طور نمونه از نسخه فارسی «اشعار» متعلق به سال ۱۳۰۳ قمری و نسخه‌ای با محوریت «شرح اصطلاحات دیوان سهروردی» که در قرن ۱۱ قمری در اصفهان کتابت شده است، می‌توان نام برد.

در حال حاضر نزدیک به ۲۰ هزار عنوان نسخه و رساله خطی اعم از آثار قرآنی، فلسفی، ادبی، طبی و... متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی اسلام در گنجینه کتابخانه ملی ملک؛ یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور در حوزه نسخه‌های خطی نگهداری می‌شود. برخی از این آثار نفیس در تالارهای موزه ملی ملک نخستین موزه وقفی- خصوصی کشور در معرض نمایش قرار دارد.

همچنین در راستای حفظ نسخه‌های خطی گنجینه ملک و ارائه خدمات بهتر به محققان داخلی و خارجی، تمامی این نسخه‌های خطی فهرست‌نویسی و دیجیتال‌سازی شده است.

کتابخانه و موزه ملی ملک در سال ۱۳۱۶ خورشیدی بر حرم مطهر رضوی وقف‌شده است و در حال حاضر در تهران، میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد (میدان مشق) قرار دارد. علاقه‌مندان در حال حاضر با توجه به بحران کرونا در کشور می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت این موقوفه به نشانی www.malekmuseum.org از خدمات غیرحضوری آن بهره‌مند شوند.

منبع: آستان نیوز

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.