قدس آنلاین-گروه استان ها: «هورالدورق» یا «هورالفلاحیه» یا تالاب شادگان یکی از معدود تالاب‌هایی است که در سازمان بین‌المللی یونسکو ثبت جهانی شده‌ است و این تالاب یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های طبیعی منطقه و جهان به‌ شمار می‌آید.

سدسازی و رعایت نشدن نیاز آبی تالاب، تخلیه پساب‌های آلوده‌ای چون مزارع نیشکر، پرورش ماهی و فولاد خوزستان، عبور لوله‌های نفتی، فعالیت ۳۰ واحد پتروشیمی و تخلیه زباله‌های شهری آبادان این روزها نفس تالاب‌های خوزستان را بریده است.

هرچند این هورها در زمان‌هایی ازجمله خشک‌سالی، تهی از آب‌شده بودند و تأمین نشدن حقابه هورالعظیم و آتش‌سوزی نیزارها؛ کام تشنه آن را خشک‌تر کرد.

در هورهای خوزستان شاهد مجموعه‌ای از آب، انواع پرندگان مهاجر و کمیاب، گیاهان بومی رشد یافته از دل هورها و حیات مردم روستانشین و مهمان‌نوازی هستیم که تنوعات زیستی ذکرشده برایشان عامل حیات است

تالاب شادگان با وسعت ۴۵۰ هزار هکتار سالانه میزبان گونه‌های مختلفی از پرندگان است و هرساله هزاران قطعه فلامینگو در سواحل این تالاب جوجه‌های خود را به دنیا می‌آورند.  

اخراج از کنوانسیون

پیش‌ازاین در همایش تالاب‌های جهان در رامسر تصمیم گرفته شد که سه تالاب شادگان، خور موسی و خورالامیه با عنوان تالاب شادگان شناخته شود.

کنوانسیون رامسر معاهده‌ای بین‌المللی در راستای حفظ و نگه‌داری تالاب‌ها است و لذا بر اساس مصوبه کنوانسیون رامسر، شادگان جزو ۲۴ تالاب بین‌المللی جهان است .

متأسفانه در طی سال‌های گذشته سدسازی و رعایت نشدن نیاز آبی تالاب، تخلیه پساب‌های آلوده‌ای چون مزارع نیشکر، پرورش ماهی و فولاد خوزستان، عبور لوله‌های نفتی، فعالیت ۳۰ واحد پتروشیمی و تخلیه زباله‌های شهری، این تالاب منحصربه‌فرد را از سال ۱۳۷۲ وارد فهرست قرمز تالاب‌های بین‌المللی (لیست مونترو) کرده‌ است.

تخریب تالاب

این تالاب در آبان ماه ۱۳۸۳، به خاطر اقدام شهرداری آبادان که ۳۸هزار مترمکعب از زباله‌های نفتی منطقه گیسی را از زیرخاک خارج و در تالاب شادگان ریخت، با یک فاجعه زیست‌محیطی روبه‌رو شد.

سدسازی و رعایت نشدن نیاز آبی تالاب، تخلیه پساب‌های آلوده‌ای چون مزارع نیشکر، پرورش ماهی و فولاد خوزستان، عبور لوله‌های نفتی، فعالیت ۳۰ واحد پتروشیمی و تخلیه زباله‌های شهری آبادان این روزها نفس تالاب‌های خوزستان را بریده است

در سال ۱۳۸۵ هیئت دولت در سفر به خوزستان احداث کارخانه فولاد شادگان را تصویب کرد که همان زمان با مخالفت بسیاری از دوست دران محیط‌زیست روبرو شد اما کمیته ارزیابی زیست‌محیطی در سال ۱۳۸۶ طرح فولاد شادگان را تصویب و با واگذاری ۲۵۰ هکتار از اراضی تالاب بین‌المللی شادگان موافقت کرد.

اگرچه این طرح به دلیل مشکلات مالی نیمه‌تمام ماند اما طرفداران محیط‌زیست می‌گویند که تأثیرات این طرح روی حیات‌وحش و منابع خاک به دلیل تخلیه مواد زائد و آلودگی بیشتر خواهد بود.

مسئول حفاظت از تالاب کیست؟

در سال‌های اخیر، شهرداری آبادان نیز بدون هیچ مدیریتی، زباله‌های شهری را در تالاب شادگان تخلیه می‌کند که این کار علاوه بر اینکه تهدیدی علیه بهداشت عمومی و سلامت مردم است، باعث شده اکوسیستم تالاب شادگان که از اکوسیستم‌های مهم جهانی است، به مخاطره بیفتد.

حال از تمامی جفاهای روا رفته بر این تالاب این روزها تخلیه زباله بیش از هر اقدام دیگری بر تهدیدهای این تالاب افزوده است.

درحالی‌که وظیفه مستقیم حفاظت از این تالاب بر عهده سازمان حفاظت از محیط‌زیست است اما به نظر می‌رسد به‌غیراز چندین نامه و اخطار کتبی تاکنون اقدام عاجلی برای رفع این تهدیدات نشده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان  در این رابطه می‌گوید: به دلیل تخلیه پسماندهای شهری آبادان، مقررشده بود که تالاب شادگان از لیست کنوانسیون رامسر خارج شود که با رایزنی‌های بسیاری با کمک وزارت امور خارجه تاکنون از این تصمیم جلوگیری شده است.

اشرفی اظهار می‌کند: قرار بود که پسماندهای آبادان به محل دفن پسماندهای خرمشهر منتقل شوند اما علیرغم برگزاری جلسات مختلف، هیچ اقدامی انجام‌نشده است.

شهرداری آبادان نیز بدون هیچ مدیریتی، زباله‌های شهری را در تالاب شادگان تخلیه می‌کند که این کار علاوه بر اینکه تهدیدی علیه بهداشت عمومی و سلامت مردم است، باعث شده اکوسیستم تالاب شادگان که از اکوسیستم‌های مهم جهانی است، به مخاطره بیفتد

وی عنوان می‌کند: شهرداری آبادان سالانه۵۰ میلیارد تومان عوارض آلایندگی دریافت می‌کند و انتظار می‌رود بخشی از این پول را در راستای مسائل زیست‌محیطی هزینه کند.

انتظار مردم از مجریان قانون

سرازیر کردن زباله در تالاب، رهاسازی پساب‌های صنعتی مانند کارخانه‌های نیشکر، صید بی‌رویه پرندگان و آبزیان، استفاده از وسایل غیرمتعارف برای صید آبزیان مانند بهره‌گیری از ولتاژ برق و ده‌ها دست‌اندازی که در تالاب شادگان به‌وفور به چشم می‌خورد بسیاری از مردم جنوب را بر آن داشته تا از دادستان به‌عنوان مدعی‌العموم و وکیل مدافع مردم در این موضوع دخالت کند.

مردم شادگان معتقدند که مدیران و مسئولان ادارات و سازمان‌های دولتی با یکدیگر تعارف داشته و نان قرض هم می‌دهند و لذا این تعارفات منجر به حل مشکلی نمی‌شود.

بسیاری از مردم حاشیه تالاب می‌گویند: اگر یک صیادی در این تالاب دست به تخلفی بزند تمام وسایل صیادی او توقیف می‌شود و اداره محیط‌زیست برای آن اعلام‌جرم کرده و لذا به جریمه نیز محکوم می‌شود اما چگونه است که یک‌نهاد مانند شهرداری ده‌ها تن زباله را به شادگان می‌ریزد و این جرم مشهود نه شاکی دارد نه جریمه‌ای و نه توقیف وسایل جرم؟

بسیاری از مردم حاشیه این تالاب کوتاهی و مماشات محیط‌زیست را محرز دانسته و لذا خواهان ورود جدی دستگاه قضایی به این موضوع هستند؟