از ابتدای شیوع کرونا در جهان هم درباره منبع انتشار و هم در مورد علت به وجود آمدن آن تضاد و اختلاف نظر عمیقی بین کشورهای مختلف بهویژه قدرتهای بینالمللی شکل گرفت و آمریکا و چین یکدیگر را متقابلاً متهم میکردند. از همان زمان، رقابتی هم بین این کشورها برای ساخت نمونه موفق واکسن کووید ۱۹ آغاز شد که از طریق آن هم به نجات جان انسانها کمک کنند و هم از لحاظ پزشکی، علمی و فناوریهای نوین در سطح بینالمللی خود را پیشرو نشان دهند. ادعاهای مختلفی توسط چند کشور نظیر روسیه، چین و آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی مثل انگلیس و فرانسه مبنی بر تلاشها برای ساخت واکسن صورت گرفت اما آن چیزی که تا به امروز به شکل رسمی اعلام شده، ساخت واکسن روسی کووید ۱۹ به نام «اسپوتنیک ۵» است. این موفقیت هم از لحاظ علمی برای روسها حائز اهمیت است و هم میتواند پرستیژ بینالمللی این کشور را ارتقا دهد. به همین خاطر است که در روزهای گذشته رسانهها و کارشناسان غربی همه تلاش کردند در صحت این واکسن تشکیک ایجاد کرده و از اساس، ساخت آن را توسط روسیه زیرسؤال ببرند. اما به هر حال اگر واکسن روسی، مورد استفاده گسترده قرار بگیرد و جنبه درمانی آن اثبات شود، برگ برنده قابل توجهی در سطح بینالمللی برای آنها محسوب میشود.
درباره کارایی واکسن اسپوتنیک ۵ مطالب مختلفی توسط رسانههای غربی منتشر میشود، اما واقعیت این است که روسیه یکی از برترین کشورها در حوزه قدرت پدافند بیولوژیک به شمار میآید. تحقیقات زیستی بهویژه پژوهشهای مرتبط با جنگهای بیولوژیک در روسیه از زمان شوروی آغاز شد. از همان زمان، آزمایشگاههای بیولوژیک متعددی در اقصی نقاط شوروی ساخته شد و سردمداران آن روی جنبههای مختلف جنگهای بیولوژیک کار میکردند که با توجه به فضای دو قطبی آن زمان نظام بینالملل، به موازات رقابت تسلیحاتی دو کشور در حوزه سخت، رقابتی هم در حوزه بیولوژیک وجود داشت. در سالهای اخیر هم این رقابت همیشه وجود داشته و روسها، بارها آمریکاییها را متهم به اقدامات خصمانه بیولوژیک و ساخت آزمایشگاههای بیولوژیک در مناطق پیرامونی روسیه مانند گرجستان، ارمنستان، قرقیزستان و قزاقستان کردهاند. در طرف مقابل هم غربیها بارها طرف روس را به ترور بیولوژیک متهم کردهاند و روسها بهویژه در خصوص انگلیس دستکم دو بار به ترور زیستی جاسوسان خود متهم شده است. این نگاه و جنگ بیولوژیک بین طرفین همیشه وجود داشته و همچنان هم وجود دارد و مسئله جدیدی نیست. اما نکته مهم این است که وقتی در سطح ویروس همهگیری به نام کرونا خبری درباره ساخت موفق واکسن مطرح میشود، اگر تقلبی و تبلیغاتی باشد، دیر یا زود مشخص خواهد شد. در این صورت، اگر مشخص شود این واکسن کارایی نداشته و یا جعلی بوده، قاعدتاً روسها زیرسؤال خواهند رفت و از آنجا که این مسئله از طرف سازمانهای بینالمللی مورد آزمایش قرار خواهد گرفت، اگر روسیه قادر به اثبات اثربخشی آن نباشد، تمام سرمایهگذاریهای این کشور در این مدت برای ساخت واکسن زیرسؤال خواهد رفت و متعاقب آن، اعتماد عمومی نسبت به روسیه در سطح بینالمللی کاهش پیدا خواهد کرد. این موضوع حتی میتواند پیامدهای جدی برای کرملین در حوزه قدرت نرم در پی داشته باشد. با این حال، حتی اگر صحت واکسن روسی در آینده اثبات شود، باز هم جنگ رسانهای توسط غرب علیه این کشور ادامه خواهد یافت.
نظر شما