مهدی کاهانی مقدم/
بنا بر اعلام سازمان بهداشت جهانی، غرق شدگی، سومین عامل مرگ و میر به علت سوانح و حوادث غیرعمدی است که متأسفانه آمار بالایی در میان کودکان زیر پنج سال به‌خصوص در روستاها دارد و بیش از ۵۰ درصد غرق‌شدگی‌ها در حوض‌ها و استخرهای شخصی که بیشتر به منظور ذخیره آب کشاورزی، پرورش ماهی و مواردی از این دست تعبیه شده است، به وقوع می‌پیوندد.
هر سال با گرم شدن هوا، شنا کردن برخی از جوانان و نوجوانان در رودخانه‌ها و استخرها، سدهای خاکی و کانال‌های آب را شاهد هستیم؛ جوانان و نوجوانانی که با سهل‌انگاری در زمان شنا جان خود را از دست می‌دهند و بیشترین تعداد غرق‌شدگی هم در همین ماه‌های گرم تابستان یعنی تیر و مرداد اتفاق می‌افتد.
همانند اتفاق دردناکی که عصر جمعه گذشته در روستایی در شهرستان فریمان رخ داد و دو جوان ٢٥ و ٣٠ ساله بر اثر غرق‌شدگی در داخل یک استخر کشاورزی جان باختند.
غروب روز یکشنبه گذشته هم نوجوان ۱۷ ساله‌ای در استخر آب کشاورزی روستای «نوغاب پسکوه» از توابع شهرستان قاین جان سپرد. پیش از آن نیز چند زن و مرد جوان و نوجوان دیگر در شهرهای نیشابور، صالح‌آباد، کاشمر، خلیل‌آباد و دیگر شهرهای خراسان، قربانی بی‌احتیاطی و شنا در استخرهای کشاورزی شدند. هشت نفر از شهروندان ۱۳ تا ۱۸ ساله خراسان شمالی هم امسال در استخرهای ذخیره آب و رودخانه‌ها جان باختند که دو نوجوان ۱۳ و ۱۴ ساله در یک استخر ذخیره آب در مانه و سملقان از آن جمله‌اند.
استخرهای نوین کشاورزی که برای جلوگیری از هدررفت آب ساخته می‌شوند عموماً دارای دیواره‌های شیبدار و جنسی از مواد نانو با ترکیب اتیلنی (پلاستیک فشرده) و لایه‌های ژئوممبران بوده و این مواد به دلیل عایق بودن، از هدررفت و نشت آب به زمین جلوگیری می‌کند اما از سوی دیگر چنانچه فردی در این استخرها گرفتار شود، به دلیل لغزنده بودن سطح این عایق‌ها و همچنین فاصله سطح آب با لبه استخر و حتی شیب تند دیواره استخر احتمال مرگ فرد بسیار زیاد است؛ چراکه خروج از این استخرها تقریباً غیرممکن بوده و انسان هر قدر هم شناگر خوبی باشد، تنها راه برای خروج از استخر آن است که یک نفر از بیرون استخر طناب بیندازد و فرد را بیرون بکشد. بارها دیده شده که حتی برخی حیوانات وحشی چون روباه و سگ‌ها نیز پس از سقوط به داخل آن نتوانسته‌اند از مهلکه جان سالم به در برند.
با رایج شدن ساخت این قبیل استخرها، در حالی که بر اساس ضوابط در ساخت هر استخر، فنس‌کشی، نصب تابلوهای هشداردهنده در هر چهار سمت و نصب نردبان‌های شناور دائم در داخل استخرها، بخشی از اقدام‌هایی است که باید مدنظر سازندگان قرار گیرد، مشاهدات میدانی اما نشان‌دهنده این واقعیت تأسفبار است که این مسئله اصلاً جدی گرفته نمی‌شود و بیشتر حوادث ناگوار نیز در همین استخرها به وقوع پیوسته است.
به نظر می‌رسد بیشتر این استخرها ایمن‌سازی نشده‌اند که این چنین جان انسان‌ها را می‌گیرند. کارشناسان می‌گویند: متأسفانه نظارت درستی بر ساخت استخرهای ذخیره آب کشاورزی در استان انجام نمی‌شود و در بیشتر این استخرها استانداردهای لازم به چشم نمی‌خورد.
آن‌ها تصریح می‌کنند: با توجه به اینکه استفاده از این منابع آبی در حال حاضر که کم‌آبی مشکلات فراوانی را برای کشاورزان به وجود آورده، بسیار ضروری است و به همین خاطر نیز استخرهای متعدد ذخیره آب در خراسان ساخته شده است، اما رعایت استانداردها، ضوابط ایمنی و نکات پیشگیرانه به هنگام ساخت و بهره‌برداری توسط مالکان و کشاورزان ضرورت حیاتی دارد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه خطر سقوط و غرق‌شدگی در استخرهای با پوشش پلیمری در مقایسه با دیگر استخرها بیشتر است، به کشاورزان و بهره‌برداران از این استخرها اکیداً توصیه می‌شود تا فن شنا را بیاموزند. آن‌ها همچنین موظف به نصب تابلو شنا ممنوع در پیرامون استخر هستند و تمامی استخرهای آب کشاورزی می‌بایست به فنس‌کشی مناسب و نردبان نجات استاندارد به تعداد کافی مجهز باشند.
ذکر این نکته نیز اهمیت دارد که به ویژه استخرهای نوین کشاورزی به هیچ وجه برای شنا مناسب نیستند و مالکان و بهره‌برداران نیز به هنگام نزدیک شدن به محدوده این استخرها باید از وسایل ایمنی مانند جلیقه نجات استفاده کنند.
در عین حال برخی کارشناسان معتقدند که نصب تابلو «شنا کردن ممنوع» نوعی اطلاع‌رسانی ناقص است و مسئولان باید متن‌های تشریحی را در کنار استخرها قرار دهند تا جوانان و شناگرانی که قصد شنا در این منابع را دارند، متوجه خطرات احتمالی آن بشوند. آنچه مسلم است اینکه تا برقراری کنترل و نظارتی نظام‌مند بر ساخت و بهره‌برداری این قبیل استخرها، ضروری است خانواده‌ها مراقبت بیشتری از فرزندان خود داشته و به آنان خطرات شنا و آب‌تنی در این استخرها را آموزش دهند. کشاورزان و بهره‌برداران از استخرهای ذخیره آب نیز می‌بایست برای جلوگیری از بروز حوادث ناگوار و از دست رفتن جان انسان‌ها تمهیدات ایمنی لازم را برای ممانعت از ورود افراد به داخل استخرها پیش‌بینی کنند چه اینکه در صورت بروز هر اتفاقی، قانوناً مسئول بوده و باید در دستگاه قضا تاوان بی‌احتیاطی و سهل‌انگاری خود را بدهند.
نظر شما