قدس آنلاین: امروزه حرکت فعالیت‌ها و خدمات جامعه به سوی مجازی شدن انکارناپذیر است و چه بخواهیم و یا نخواهیم اغلب فعالیت‌های اجتماعی به این سمت حرکت کرده است و بسیاری از فعالیت‌هایی که امروزه بر این بستر شکل می‌گیرند باوجود مخالفت‌های اولیه از سوی صاحبان سنتی آن، پس از مدتی صاحب هویت می‌شوند و جای خود را در بین مخاطبان می‌یابند.
ارائه خدمات آنلاین پزشکی نیز سال‌هاست که در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران نیز همزمان با شیوع کرونا، تب استفاده از اپلیکیشن‌های مشاوره و پزشکی بالا رفت، به‌گونه‌ای که برای مثال اپلیکیشن اسنپ که پیش از این بخت خود را در ارائه سرویس‌های حمل و نقل و مسافر و سفارش آنلاین غذا آزموده بود، حالا پا را فراتر گذارده و با ارائه سرویس «پزشک و مشاور» سعی دارد از فرصت روزهای کرونایی و در خانه ماندن استفاده کند و با راه‌اندازی سامانه مشاوره پزشکی ارائه خدمت کند.
این در حالی است که یازدهم مرداد امسال محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی، فعالیت سامانه‌های موجود اینچنینی را غیرقانونی و بدون مجوز معرفی کرده بود.
بر اساس نظر وی، معاینه یا همان ویزیت از راه دور باید با شرایط خاصی انجام شود. نخست، احراز هویت پزشک است. در مورد احراز هویت تنها پزشک بودن کافی نیست و باید صلاحیت کاری و اینکه این پزشک می‌تواند در این شهر ویزیت انجام دهد مشخص شود. همچنین سطح خدمات و تخصص ادعا شده نیز باید احراز شود.
ضمن آنکه شرایط انجام ویزیت یا مشاوره از راه دور باید براساس پروتکل‌ها و استانداردهای ملی و بین‌الملی باشد. این‌طور نیست که پزشک، بیماری را که تا به امروز او را ندیده است و از سلامت او هیچ اطلاعی ندارد، فقط با تکیه بر گفت‌وگو، ویزیت کرده و بخواهد دارویی برای او تجویز کند. کسی که می‌خواهد از راه دور ویزیت کند ابتدا باید شناخت کامل از بیمار خود داشته باشد؛ به عبارت دیگر، بیمارِ پزشک از گذشته بوده و از سوابق بیماری‌اش باخبر باشد.
جهانگیری با همین استدلال‌ها انجام ویزیت و مشاوره را در واتس‌آپ، اینستاگرام و... که توسط پزشکان انجام می‌شود تخلف می‌داند. برای مثال وی در خصوص سامانه دکتر اسنپ می‌گوید: اولاً این سامانه هیچ مجوزی ندارد و این کار تخلف است، چون نه از وزارت بهداشت و نه از سازمان نظام پزشکی مجوزی برای آن اخذ نشده است. دوم اینکه، درست نیست ما خدمات پزشکی را با خدمات دیگری مقایسه کرده و آن‌ها را همانند آن‌ها ارائه دهیم.
در روزهای اخیر نیز وزارت بهداشت اعلام کرد انجام آزمایش کرونا توسط استارت‌آپ‌ها ممنوع است. در این خبر وزارت بهداشت، استارت‌آپ‌هایی همچون اسنپ، خوب‌شو، دکتر چکاپ، آتی آزما، ویزیت ۲۴، سر و آسا مد، آسان آزمایش، آپ و آزمایش آنلاین مورد خطاب قرار گرفته و به آن‌ها تذکر داده شده که این خدمت را از سامانه خود حذف کنند.
با این حال، صاحبان این اپلیکیشن‌ها فعالیت خود را قانونی می‌دانند. برای مثال مشاوره آنلاین پزشکی و روان‌شناسی اسنپ دکتر مدعی است مرجع تشخیص قانونی بودن فعالیت این اپلیکیشن، با معاونت حقوقی ریاست جمهوری است و فعالیت آنلاین پزشکان بدون محدودیت جغرافیایی و استانی انجام می‌شود.
به زعم آن‌ها اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی با پزشکان، روان‌شناسان و آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت و مجوزهای قانونی همکاری می‌کند و تمامی پزشکان این مجموعه دارای صلاحیت درمان هستند و نیاز به دریافت مجوز از وزارت بهداشت یا نظام پزشکی ندارند.
وزارت بهداشت مجوز بدهد
رضا الفت نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی کشور در همین خصوص می‌گوید: با توجه به گسترش شیوع کرونا، کشور می‌تواند از ظرفیت فضای مجازی در حوزه‌های مختلف استفاده کند، با این حال این فعالیت‌ها تاحد زیادی بستگی به نوع خدماتی که ارائه می‌شود دارد.
الفت نسب ادامه می‌دهد: نخستین بخش مربوط به نوع خدماتی است که تصمیم به ارائه آن‌ها در فضای مجازی می‌شود؛ به عنوان نمونه فردی روان‌شناس است و مطب دارد و می‌تواند از پلتفرم‌های فضای مجازی برای رزرو وقت و یا مشاوره اولیه استفاده و هزینه آن را از بیمار دریافت کند تا بیمار مجبور نباشد به صورت حضوری به مطب روان‌شناس مراجعه و مشاوره دریافت کند. بنابراین امیدواریم وزارت بهداشت در این خصوص موافقت کند تا بتوانیم برای آن‌ها مجوز فعالیت صادر کنیم.
وی می‌افزاید: بخش بعدی مربوط به فعالیت‌های گسترده‌تر نظیر «اسنپ دکتر» است که می‌توانند به عنوان واسطه، بیماران را به آزمایشگاه و یا مراکز تشخیصی ارجاع دهند. در این خصوص نیز از وزارت بهداشت درخواست اجازه صدور مجوز برای آن‌ها داده شده و با توجه به اینکه از دید نظام صنفی ممنوعیتی برای این‌گونه فعالیت‌ها در فضای مجازی وجود ندارد، اکنون درحال تدوین آیین‌نامه و مکاتبه با اتاق اصناف ایران هستیم تا امکان صدور مجوز برای آن‌ها فراهم شود.
کاهش خدمات پزشکی حضوری غیرضروری
محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی این‌بار در گفت‌وگو با ما از ضرورت استفاده از خدمات برخط در حوزه پزشکی می‌گوید و اضافه می‌کند: ضرورت استفاده و بهره‌گیری از خدمات برخط و کاهش حضور غیرضروری افراد در مطب‌ها و مراکز درمانی مورد تأکید و تأیید سازمان نظام پزشکی کشور است که البته در این خصوص باید به دو نکته مهم توجه کرد؛ نکته نخست، کاهش غیرضروری مراجعات است؛ باید مراجعه‌های غیرضروری و ضروری مشخص شود تا بیماران بدانند چه خدماتی ضروری و چه خدماتی غیرضروری است که برای این منظور دستورالعمل‌های مربوطه تهیه و برای اجرا ابلاغ شده است.
وی با اشاره به اقدام‌هایی که در زمینه استفاده از خدمات برخط در حوزه پزشکی انجام شده و سامانه‌هایی که شکل گرفته است، می‌افزاید: هرگونه اقدام و ارائه خدمات در حوزه سلامت باید دارای مجوز و اعتبارنامه لازم از دستگاه‌های مرتط به‌ویژه وزارت بهداشت باشد.
وی ادامه می‌دهد: لازم است وزارت بهداشت به عنوان متولی امر در این زمینه تعیین تکلیف کند. گرچه درست است ما در حوزه پزشکی نیازمند خدمات برخط هستیم اما اگر این موضوع طبق قواعد و قوانین و دریافت مجوزهای لازم انجام نشود، نمی‌توانیم خدمات استاندارد را از خدمت غیراستاندارد، به‌ویژه در حوزه فضای مجازی تشخیص دهیم، ضمن آنکه دانش‌آموختگان رشته‌های پزشکی صرف دانش‌آموخته شدن از رشته پزشکی مجاز به ارائه خدمات پزشکی نیستند و صرف دریافت دانشنامه پزشکی نمی‌توانند طبابت کنند و لازم است مجوزهای لازم را در قالب مورد نظر مثل مطب، درمانگاه و یا بیمارستان اخذ و پس از آن اقدام به فعالیت کنند.
موافقت با ارائه خدمات پزشکی برخط
به گفته معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی، اگر قرار است در حوزه پزشکی سامانه برخط اقدام به ارائه خدمات پزشکی کند، ابتدا باید طبق قواعد و قوانین اقدام به دریافت مجوزهای لازم از وزارت بهداشت و مراجع ذی‌صلاح کند و ارائه هرگونه خدمتی پیش از اخذ مجوزهای لازم در این حوزه تخلف محسوب می‌شود.
جهانگیری می‌افزاید: سامانه‌های مختلفی برای پزشکان طراحی شده که می‌توانند نسخه از راه دور نوشته و با استفاده از خدمات الکترونیک با بیماران خود ارتباط برقرار کرده و در قالب پزشک، درمانگاه و آزمایشگاه ارائه خدمت کنند و تاکنون ما فعالیت آن‌ها را مغایر قانون ندانسته‌ایم، اما توصیه کرده‌ایم برای دریافت مجوزها و گواهی‌نامه‌های مربوطه اقدام کنند تا بتوانند به صورت جدی به فعالیت خود ادامه دهند.
وی ادامه می‌دهد: در کنار سامانه‌های برخط فعال در حوزه سلامت، سامانه‌های دیگری که قبلاً در سایر حوزه‌ها فعالیت داشته‌اند با چرخش به حوزه خدمات پزشکی ورود پیدا کرده و با همان مجوز قبلی در این حوزه تبلیغ و ارائه خدمت می‌کنند که فعالیت آن‌ها به هیچ وجه قانونی نیست و هرنوع تبلیغات در این حوزه نیز نیازمند دریافت مجوز است؛ چرا که ممکن است منجر به گسترش انجام خدمات غیرضروری در حوزه سلامت شود که این موضوع مغایر قانون است و به‌صراحت اعلام می‌کنیم «تخلف» است. این موضوع در هیئت مقررات‌زدایی رفع کسب‌وکارها مطرح شده و ضمن تأیید این تخلف، ضرورت دریافت مجوز برای هرگونه فعالیت در حوزه تبلیغات نیز ابلاغ شده است. با این‌حال متأسفانه برخی از همکاران از این قانون تمکین نمی‌کنند و جای تأسف دارد که پیشکسوتان ما به جای اینکه قانونمدار باشند، تلاش می‌کنند مسئله را از سایر زوایا حل کنند و با فشارهایی که می‌آورند از تمکین قانون سر باز می‌زنند. بنابراین ضرورت دارد هر نوع فعالیت در حوزه سلامت مردم طبق قوانین باشد و اگر سامانه‌های این حوزه با هر نامی مجوزهای لازم را اخذ کرده باشند، سازمان نظام پزشکی کشور همراهی لازم را انجام خواهد داد.
سطح مشاوره پزشکی برخط مشخص شود
وی با اشاره به اینکه تا کنون مشکلات حقوقی متعددی در خصوص فعالیت این سامانه‌ها در سازمان نظام پزشکی طرح شده است، می‌گوید: مثال‌های متعددی وجود دارد که افراد فاقد صلاحیت در برخی از سامانه‌های برخط پزشکی فعالیت داشته‌اند، افرادی غیر از فردی که نام وی در سامانه ثبت شده ارائه خدمت کرده‌اند و یا به دلیل مشاوره‌ای، بیمار دچار عارضه شده است که این موارد باید پیگیری شود؛ چرا که ما نمی‌توانیم در حوزه پزشکی به بیماران مشاوره بدهیم و هزینه‌ای دریافت کنیم، اما بگوییم تصمیم با بیمار و عواقب آن بر عهده خود او است؛ در چنین مواردی باید سطح مشاوره و هزینه آن مشخص شود.
وی ادامه می‌دهد: محرمانه بودن اطلاعات بیماران از دیگر مواردی است که باید در این خدمات مورد توجه قرار گیرد، زیرا در برخی موارد مشاهده شده اطلاعات بیماران در فضای مجازی منتشر و موجب شکایت آن‌ها شده است.
جهانگیری با تأکید بر اینکه سازمان نظام پزشکی موافق توسعه فناوری اطلاعات و کاهش خدمات غیرضروری حضوری است، می‌گوید: این سازمان تا کنون مانع ارائه خدمات پزشکی برخط نشده است؛ اما افرادی که در این حوزه مداخله می‌کنند باید برای دریافت مجوزهای لازم اقدام کنند تا هرگونه فعالیتی در حوزه سلامت مردم بر اساس قواعد و قوانین انجام شود.
انتهای پیام/
نظر شما