قدس آنلاین: توافق احزاب و فراکسیون‌های سیاسی اهل سنت برای معرفی مصطفی ادیب، از چهره های نزدیک به نجیب میقانی به عنوان نخست وزیر جدید در حالیست که به نظر می‌رسد گزینه جدید نخست وزیری کشور بحران زده لبنان راه همواری برای غلبه بر مشکلات سنگین اقتصادی و پیچیده سیاسی عروس خاورمیانه پیش روی ندارد.

جریان المستقبل، بزرگترین فراکسیون اهل سنت پارلمان در حالی  " مصطفی ادیب" را به عنوان گزینه نخست وزیری به میشل عون رئیس جمهوری لبنان معرفی کرد که بر اساس گزارش روزنامه «الجمهوریه»، «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر پیشین لبنان هم برای نهایی کردن این گزینه با میشل عون دیدار کرده است.

در همین حال خبر می‌رسد که تقریبا همه احزاب و جریانهای سیاسی لبنان از جمله فراکسیون حزب‌الله ، فراکسیون «التکتل الوطنی» و «اللقاء الدیمقراطی» (وابسته به جنبلاط)توافق نسبی با مصطفی ادیب دارند.

گفته شده جریان ملی آزاد لبنان بریاست جبران باسیل نیز نظر موافقی روی کاندیدای جدید دارند.

اما مهمترین سوال و ابهام در مورد مصطفی ادیب اینست که او در شرایط پیچیده و حساس کنونی که حداقل دو دولت پیش از او را به استعفا واداشته ایا قادر خواهد بود دوام بیاورد و بر مشکلات غلبه کند.

سلیم الاسمر کارشناس مسائل سیاسی لبنان در این زمینه معتقد است سوابق وی گویای آن نیست که بتواند بحران‌های سیاسی و اقتصادی این کشور را بعد از انفجار بیروت اداره کند و انتخاب او درست یک روز پیش از سفر مکرون به بیروت در ضرب الاجلی که تعیین کرده بود به تعبیری یک انتخاب از نوع فرانسوی است.

او می‌گوید: تشکیل کابینه حتما برای او سخت خواهد بود. اگر ادیب در تالیف کابینه عاجز شود آنگاه از ادامه کار منصرف می‌شود و همه چیز به مربع اول بازگشته و دعوای سعد الحریری و جبران باسیل از نو آغاز می‌گردد زیرا این دو یا آرای آنها در یکجا جمع نمی‌شود.

این تحلیلگر لبنانی می‌گوید حتی بعید است دولت جدید تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر آینده تشکیل شود زیرا آمریکایی‌ها مشغول انتخابات خود هستند و می‌خواهند سرشان خلوت شود تا بتوانند تضییقات زیادی پیش پای دولت جدید لبنان برای حضور حزب‌الله در کابینه بگذارند.

برای درک وضعیت مصطفی ادیب و امکان موفقیت او هم باید نگاهی به پیشینه او داشت و هم موقعین کنونی‌اش.

سید صباح زنگنه در این باره به خبرنگار قدس آنلاین می‌گوید: مصطفی ادیب سیاستمدار تازه‌کار و ناشناخته‌ای نیست و  در دولت های قبلی مشاور نجیب میقاتی بوده است. بنابر این  مواضع میقاتی بر وی تاثیرگذار است و می‌توان تا حدی روش او را حدس زد. از سوی دیگر  ارتباطات نسبتا خوب وی با مجموعه احزاب و گروه‌های مختلف می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. اما عملا نخست وزیر تا یک توافق کامل بین احزاب لبنانی صورت نگیرد نمی‌تواند کنترل کامل اوضاع را بدست گیرد و اگر از توان حل مشکلات اقتصادی کشور برخوردار نباشد احتمالا با وضعیتی مشابه حسان دیاب روبرو خواهد شد.

این کارشناس مسائل جهان عرب با بیان اینکه حسان دیاب به خصوص در حل مشکل بانک مرکزی و اصلاح سیستم بانکی و معادلات مالی مورد بی‌مهری و اعمال فشار از سوی آقای حریری و احزاب متحد ایشان قرار گرفت  و ناگزیر به استعفا شد، می‌افزاید: مصطفی ادیب هم اگر پشتوانه قوی نداشته باشد و مورد حمایت احزاب داخلی و کشورهای خارجی بازیگر در فضای لبنان اگر قرار نگیرد، ممکن است همان سرنوشت را پیدا کند.

وی درباره گزاره‌ها و گمانه‌هایی که در مورد ارتباطات وی با فرانسه و تابعیت دوگانه‌اش مطرح شده و انتخاب او درست پیش از سفر مکرون و ضرب الاجل او می‌گوید: این ارتباط یک شمشیر دولبه است. باید دید ادعاهای فرانسه برای کمک به حل مسائل لبنان  چقدر محقق می‌شود و آیا آمریکا از فشارهایش بر لبنان دست بر می‌دارد یا همچنان لبنان را با مشکلات عظیم مالی و انواع تحریم‌ها درگیر نگاه خواهد داشت. همه این عوامل در موفقیت نخست وزیر جدید تاثیر گذار است.

زنگنه تاکید دارد که تا این لحظه اظهار نظر خاصی از سوی عربستان، فرانسه یا آمریکا در مورد مصطفی ادیب شنیده نشده و باید منتظر شد این کشورها دیدگاه‌هایشان را اعلام کنند تا بتوان ارزیابی از مسیر پیش روی وی بدست آورد.

این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به گمانه‌زنی‌ها در مورد ارتباط یا حمایت فرانسه از ادیب با اشاره به اینکه ارتباطات وی با پاریس بیش از روابط سعد حریری با حکومت عربستان نیست، خاطرنشان کی‌کند: دیدیم که وقتی سیاست و منافع عربستان ایجاد کرد سعد حریری نخست وزیر لبنان را فراخواند، بازداشت کرد و از ادامه نخست وزیری منع نمود. بنابراین اکنون هم فردی مثل ادیب و جریان المستقبل نباید روی حمایت فرانسه حساب کند. به ویژه آنکه هنوز نه موضع و نگاه فرانسه مشخص است و نه اینکه پاریس تنها بازیگر صحنه لبنان است.

صباح زنگنه می‌افزاید: فرانسه ابتدا فکر می‌کرد چراغ سبز آمریکا را برای دخالت در لبنان دارد اما واشنگتن اعلام کرد ابتکارات ماکر ن ربطی به آمریکا ندارد و چتر حمایت خود را از ماکرون برداشت.

وی با اشاره به اینکه امروز ده‌ها هواپیمای نظامی فرانسه وارد فرودگاه بیروت شدند می‌گوید: اینکه آیا این به معنای فشار و بازگشت استعمار فرانسه است یا استقرار اوضاع یا اقدامی برای دفع تجاوز رژیم صهیونیستی، پاسخش در روزهای آینده مشخص می‌شود.

این تحلیلگر مسائل لبنان با بیان اینکه در چند هفته قبل دیدگاه و موضع حزب الل ه هم نسبت به سفر مکرون مثبت و میانه بود، می‌گوید:  آیا الان هم چنین توافقی هست یا موضع حزب الله تغییر کرده ؟ این موضوع هنوز روشن نیست.

زنگنه معتقد است فرانسه می تواند مقداری به تثبیت اوضاع اقتصادی لبنان کمک کند اما نمی‌تواند در برابر طرح های تخریبی آمریکا نسبت به اقتصاد  لبنان  ایستادگی کند.

وی در مورد این پیش‌بینی که ادیب هم تا پیش از انتخابات آمریکا بعید است قادر به تشکیل کابینه باشدو آمریکایی‌هاوقت کشی خواهند کرد تا سرشان خلوت شود تا بتوانند تضییقات زیادی پیش پای دولت جدید لبنان برای حضور حزب‌الله در کابینه بگذارند، خاطرنشان می‌کند: صرفا شرایط آمریکا نیست که بر انتخاب نخست وزیر لبنان تاثیرگذار است. تحولات و شرایط منطقه، عربستان شرایط و تجاوزهای رژیم صهیونیستی هم هستند و  البته قدرت و توان احزاب لبنان در رسیده به توافق‌هایی خارج از این فشارهای خارجی.

اگر این احزاب بتوانند به یک توافق نسبی برسند و از این بحران خارج شوند  همه از استقرار لبنان منتفع می شوند.

وی در پاسخ به این سوال که با وجود مطرح شدن مکرر نام سعد حریری برای نخست وزیری چرا او از این موضوع سر باز زد، می‌گوید: حریری دولتی بود که با استعفا عملا بحران سیاسی و ناآرمای ها را در  لبنان کلید زد. ضمن اینکه  نقل و انتقال مواد انفجاری که باعث حادثه در بندر بیروت شد در دولت او صورت گرفته و مسئولین بندر و گمرکات همه از عوامل آقای حریری و المستقبل به حساب می آیند.

از طرف دیگر آقای حریری  هنوز نتوانسته موافقت کامل سعودی‌ها را برای بازگشت به قدرت را بدست آورد.  وی همچنان دچار تردید و نگرانی هست و از ضعف هایی رنج می برد. چرا که انتخابش به عنوان نخست وزیر باید بتواند به حل بحران‌های مالی و اقتصادی کمک کند. وی یا توان این کار را ندارد یا آمادگی آنرا. لذا ترجیح می‌دهد در پشت صحنه جایگاه خودش را حفظ کند.

وی درباره موافقت حزب الله با گزینه المستقبل و اینکه حریری ممکن است به دلیل ترس از مخالفت حزب الله به میدان نیامده باشد، نیز تصریح می‌کند:  حزب الله با نخست وزیری حریری نظر مخالفی نداشت. این حریری بود که عقب نشینی کرد و تحت فشارهای عربستان قرار گرفت. حزب‌الله روحیه مثبتی نسبت همه به افرادی که در این ایام مطرح شدند داشته و از جایگاه و مبانی خودش مطمئن بود و اعتماد به نفس حزب الله بالاست. 

زنگنه با یادآوری اینکه به تازگی  آقای عون اعلام کرد که ساختار سیاسی لبنان نیازمند بازنگری جدی است، می‌گوید: این سخن معانی زیادی دارد و طرح های زیادی می‌تواند محل بحث قرار بگیرد. کسی می‌تواند مسئولیت را بر عهده بگید که بتواند برای انتظارات مردم پاسخ قانع کننده و طرح داشته باشد و از شرایط نابسامان اقتصادی کشور را خارج کند و از تنش‌های سیاسی عبور کند. این احتیاج دارد به یک فرد مقبول کسی که هم بیشترین حمایت داخلی را دارد و هم بتواند با بازیگران خارجی تعامل و بازی کند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه درباره امکان تغییر پیمان طائف در لبنان پس از رویدادها و بحران های سیاسی اخیر هم با اشاره به اینکه پیمان طائف بعد از درگیری‌ها عملا به پیمان دوحه تبدیل شده است، می‌گوید: ولی چارچوب‌های پیمان همان‌ها  هستند و الان کشور نیاز دارد به برآورد جدیدی از نسبت حضور و توان جریانها و امکان اجرای  تغییراتی که در مسیر خواسته‌های واقعی لبنانی‌ها باشد یعنی ایجاد یک ساختار محکم و عادلانه و مایه ثبات.

با این حال او تاکید می‌کند که  شرایط سیاسی هنوز آماده این حرکت نیست زیرا این تغییر بزرگ نیازمند رایزنی‌ها و بده بستان‌های سیاسی پیچیده در داخل و خارج از لبنان است و توافقی بزرگی بین احزاب داخلی و کشورهای مختلف است که بشود ساختار با ثبات تری را ایجاد کرد.