داروسازی یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین رشته‌های پزشکی است که سابقه آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و به گواه تاریخ و اسناد به جای مانده، دانش و فن داروسازی نخستین بار در ایران زمین سر برآورده و درمان بیماران با استفاده از داروها از ایرانیان کهن یا آریایی‌ها شروع شده است.
محمد بن زکریای رازی، پزشک و شیمیدان ایرانی هم پدر داروسازی جهان نام گرفته؛ چراکه بزرگ‌ترین خدمت او به علم و دانش، وارد کردن شیمی به مقوله داروسازی بوده است. رازی کتاب‌های بسیاری دربارە پزشکی و داروسازی نوشته است که مشهورترین آن‌ها دائره‌المعارف پزشکی به نام الحاوی است و از پنج جلد کتاب قانون حکیم ابوعلی سینا نیز دو جلد آن درباره داروها و داروسازی است. این موارد را می‌توان نشانه‌ای از اهمیت داروشناسی و داروسازی نزد پزشکان مشهور دوران اسلامی دانست.
داروسازان با وجود گمنامی و در پس پرده بودن، بزرگ‌ترین نقش را در درمان بیماران داشته‌اند، داروسازانی که شاید به دلیل نقص و کاستی‌های قوانین و ضوابط و باز بودن فضا برای ثروت‌اندوزی برخی سودجویان از فرصت عرضه و تقاضای داروهای مورد نیاز بیماران، در نگاه عامه مردم جایگاه، شأن و منزلتشان بسیار تنزل یافته است. هر چند این نقیصه از قرن‌ها و سالیان دور گذشته وجود داشته ولی این روزها با ازدیاد اقبال عمومی از انواع داروهای گیاهی و شیمیایی و سود وسوسه‌کننده سوداگری در این بازار، متأسفانه درصد زیادی از داروسازان را نیز به کسوت داروفروشی درآورده و شمار اندک همکاران دانشمند و پژوهشگر آن‌ها در حوزه داروسازی را مهجور و منزوی ساخته است.
داروسازان خراسان رضوی هم که طی چهار دهه گذشته حدود 50 داروی حیات‌بخش را ساخته و به ملت ایران و جامعه جهانی عرضه کرده‌اند و از این نظر برای خطه خورشید، شهرت و جایگاهی بلندمرتبه ساخته‌اند، همچون دیگر همقطارانشان در دیگر نقاط کشور، چوب سوداگری ثروت‌اندوزان این حوزه را می‌خورند.
در حوزه داروهای گیاهی اما اوضاع بدتر است و اکثر قریب به اتفاق متصدیان عطاری‌های خراسان که هر روز قارچ‌گونه به تعدادشان نیز افزوده می‌شوند، هیچ سواد و اطلاعاتی درباره گیاهان دارویی نداشته و در خیلی از موارد هم عطاری پوششی برای فروش داروهای قاچاق و مخدر و داروهای تقلبی و بی‌هویت وارداتی و امثال آن است.
تردیدی نیست که بار اصلی تحقیقات علوم پزشکی را دانشکده‌های داروسازی بر دوش می‌کشند اما چون در بین رشته‌های علوم پایه، داروسازی نزدیک‌ترین رشته به تولید و اقتصاد بوده است و این رشته خوب پایه‌گذاری نشده و ضوابط و قوانین مربوط دچار کاستی بوده است، با وجود داروسازان خبره و تولید داروهای جدید نتوانسته‌ایم آن طور که باید و شاید، جایگاه باستانی کشورمان را احیا و تثبیت کنیم و در مقابل بیشتر دانشجویان و دانش‌آموختگان داروسازی را به سمت سوداگری و داروفروشی سوق داده‌ایم.
امروزه داروخانه‌داری به عنوان یکی از سودآورترین مشاغل کشور ما محسوب می‌شود و در مقابل، حمایت لازم در عرصه تحقیق و پژوهش صورت نمی‌گیرد؛ این وضعیت موجب شده تا انگیزه داروسازی به معنای واقعی، برای دکتر داروساز وجود نداشته باشد و حتی بیشتر دانشجویان رشته داروسازی از همان ابتدا، داروخانه‌داری را هدف خود قرار داده‌اند. داروخانه‌ها هم حالا بیشتر به فروشگاه‌های لوکس کالاهای بهداشتی و آرایشی وارداتی تبدیل شده‌اند.
در عین حال ضمن قدردانی از مطالعات و تلاش‌های بی‌وقفه داروسازان خراسانی که تمام هم و غم خود را برای کشف داروهای جدید و کاستن از دردهای بیماران به کار بسته‌اند و به دور از هیاهوی سوداگران این عرصه فقط به سلامت مردم فکر می‌کنند؛ امید داریم متولیان امور، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیرندگان کلان کشور چاره‌ای برای احیای جایگاه، شأن و منزلت این پیشگامان سلامت بیندیشند.
نظر شما