سید جلال فیاضی

آغاز سال تحصیلی برای نونهالان و نوجوانان کشور روزهای به یاد ماندنی و خاطره انگیزی است. لازمه پیشرفت کشور علم‌آموزی و تحصیل فرزندان این مرز و بوم است و آینده ایران را نسلی که از امروز فصل دیگری از کسب دانش را آغاز کرده‌اند، خواهند ساخت.

امسال ۶ ماه پس از شیوع کرونا و فراز و نشیب های اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن، بازگشایی مدارس با تصمیم‌های شتابزده و برخی ناهماهنگی‌ها و تناقض‌ها همراه بود که این روز را برای دانش آموزان و والدین آن‌ها چندان خوشایند و شیرین رقم نزد. برخی از این اما و اگرها با تعمق و تدبیربیشتر قابل پیشگیری بود تا فشار روانی و بلاتکلیفی به جامعه تزریق نشود.

 ۱- هفته‌هاست که مسئولان آموزش و پرورش از بازگشایی ترکیبی مدارس سخن می‌گویند و تفاوت‌های آموزش در مناطق سفید، نارنجی و قرمز راتشریح می‌کنند، اما ناگهان دو روز به بازگشایی مدارس، اعلام بازگشایی حضوری مدارس موجی از نگرانی را در خانواده‌ها ایجاد کرد.

بسیاری از مدارس مناطق قرمز آماده پذیرش دانش‌آموزان نبودند و خانواده ها نیزتمهیدی برای حضور فرزندان خود در مدرسه نیندیشیده بودند. از همه مهم‌ترنگران سلامت فرزندان خود نیز بودند؛ تکرار تصمیم کنکوری!

۲- میزان ناهماهنگی در حدی بود که در شب بازگشایی مدارس رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی وزارت آموزش وپرورش از والدین خواست صبح ۱۵ شهریور پیش از حضور فرزندانشان با مدرسه تماس بگیرند و از باز بودن مدرسه مطمئن شوند. چنین درخواستی -حتی اگر شدنی باشد- روایت آشکاربی برنامگی وشتابزدگی است.

۳- محوریت آموزش حضوری همزمان با اعلام اجباری نبودن حضور دانش‌آموزان، نشانه دیگری از ناهماهنگی است که حاصلی جز سرگردانی در اردوگاه والدین ندارد.

۴- پایه استدلال بازگشایی حضوری، مدارس با کمتر از ۵۰ دانش‌آموز است که برمبنای آن برای مدارس پرجمعیت -که کم هم نیستند- همان نسخه پیچیده می شود. رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس پرجمعیت ۴۰۰، ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ نفره با توجه به روحیه دانش‌آموزان- به ویژه در مقطع دبستان- واقعاً امکان‌پذیر نیست. آیا توصیه رئیس جمهور برای اعمال مقررات انضباطی نظیر مراکز آموزش نیروهای مسلح در مدارس شدنی است؟

۶- رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور که علت این تصمیم  برای او نامشخص است در نامه‌ای به وزیر آموزش و پرورش می نویسد: «علت این تصمیم غیر منتظره هر چه هست با شرایط خطیر بیماری کرونا و سلامت دانش‌آموزان و خانواده آن‌ها سازگاری ندارد و یقیناً موجب تحمیل بیماران بیشتر بر جامعه پزشکی، پرستاری و کادر درمان خواهد شد. شما به خوبی واقف‌اید که در شرایط حضور دانش‌آموزان در مدرسه ها به خصوص در پایه دبستان با وجود ابلاغ بخشنامه، امکان عملی و مطمئن رعایت اصول سه گانه محافظتی و بهداشتی میسر نیست». در همین حال پزشک فوق تخصص بیمارستان مسیح دانشوری-اصلی‌ترین مرکز درمان بیماران کرونایی کشور- می‌گوید: «ما صحنه‌های بسیار بسیار فجیع را در زمینه مرگ و میر کرونا دیده‌ایم که اگر این صحنه ها را مسئولان می دیدند، اجازه بازگشایی مدارس را نمی‌دادند». این سخنان پزشکان متخصص و دست اندکار بر نگرانی مردم نسبت به سلامت خود و فرزندانشان می‌افزاید.

مجموعه اما و اگرهای بازگشایی مدارس، شتابزدگی و عدم بررسی همه جانبه این تصمیم را به خوبی آشکار می‌کند.

انتظار می‌رود مسئولان وزارت آموزش و پرورش با ارزیابی عواقب احتمالی این تصمیم- که حداقل در یک احتمال می تواند فاجعه بار باشد- بایک توقف کوتاه به راه‌حل کم هزینه‌تری بیندیشند.

در این زمینه شاید یکی از بهترین شیوه‌ها گسترش مدرسه تلویزیونی در رسانه ملی، بهره‌گیری از فضای مجازی و سامانه شاد و برنامه‌ریزی برای رفع اشکال حضوری هفتگی برای دانش‌آموزان با رعایت زمان‌بندی و محدودیت تعداد دانش‌آموز و امکان نظارت دقیق مسئولان و معلمان بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی  باشد.

هرگونه تصمیم در مورد سال تحصیلی جدید باید درکارنامه وزارت آموزش و پرورش «نمره قبولی» بگیرد. آموزش تعطیل شدنی نیست اما «آزمون و خطا» در این مورد می‌تواند خدای نکرده منجر به فاجعه شود.