هاشم رسائی‌فر/

کرونا که آمد خیلی از اتفاق‌های پیرامون ‌ما را تحت تأثیر خود قرار داد. اتفاق‌هایی که درصد قابل‌توجهی از آن هنوز تکرار شدنی و ادامه‌دار است. کشدار شدن شیوع کووید ۱۹؛ مسائل اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی دنیا را متأثر خود ساخت؛ مشاغل قابل‌توجهی با مشکل مواجه و خیلی از بنگاه‌های اقتصادی تعطیل شدند!

بازار گل از آن دسته مشاغلی است که کرونا به‌کل، ریشه‌اش را زد و دنیای لطیف آن را پژمرد. شاید دلیل اصلی‌اش همان قصه مرغ عزا و عروسی در دنیای پرورش گل و گیاه بوده باشد. تا پیش از کرونا گل را برای جشن‌ها و مراسم ترحیم می‌خریدند. دسته‌گل و تاج گل به عزا و عروسی‌ها جلوه می‌داد. بیشتر از هفت ماه است دیگر نه از مراسم عروسی خبری است و نه مجلس ترحیمی برگزار می‌شود که مردم بابتش گل بخرند. کرونا دنیای زیبای گل‌ها را بدجور متأثر از خودش کرده است. گلخانه‌داران برخلاف بسیاری از مشاغل، سروکارشان با موجودات زنده حساسی است که مثل بچه‌هایشان باید از آن‌ها مراقبت کنند. بسیاری از آن‌ها در این مدت ضررهایی را متحمل شده و پرپر شدن دسته‌جمعی گل‌هایشان و از بین رفتن گلخانه‌هایشان را شاهد بوده‌اند!

•       صادراتی که دیگر نیست!

در مورد اوضاع ‌و احوال این روزهای بازار گل، با نماینده فروش چندین تولیدکننده و گلخانه‌دار در خراسان رضوی گفت‌وگو کردیم و از شرایط این روزهای گل گفتیم.

حسن عالمی با اشاره به اینکه فروش گل در تمام دنیا دو قسمت دارد که شامل فروش داخلی و صادرات می‌شود، خاطرنشان کرد: اگر در موضوع فروش داخلی به‌عنوان‌مثال مشهد را که بزرگ‌ترین شهر استان است در نظر بگیریم میزان قابل‌توجهی فروش گل تا پیش از شیوع کرونا در این شهر وجود داشت که موجب شد گلخانه‌داران استان جهش خوبی در بحث توسعه کارشان داشته باشند؛ در کنار این مبحث موضوع صادرات گل به کشور ترکمنستان شکل گرفت و چیزی در حدود مصرف مشهد به این کشور صادر می‌شد.

وی افزود: آخرین باری که به ترکمنستان صادرات گل داشتیم ۸ اسفند ۹۸ بود. از آن روز تا کنون یک شاخه گل هم صادر نشده است! بازار گل داخلی هم که اوضاعش مشخص است. کرونا همه مراسم‌ها را تعطیل کرد؛ عزا، جشن‌ها و از همه مهم‌تر عروسی‌ها برگزار نشد تا بازار گل هر روز شرایطش رو به وخامت بگذارد. در کنار این‌ها در آستانه سال نو بدترین اتفاق ممکن افتاد و رونق کسب‌وکار که به‌شدت تحت تأثیر نوروز است؛ بازار به این مهمی از دست رفت و خسارت‌ها چندین برابر شد.

عالمی بیان می‌کند: کرونا مثل بمب اتم همه‌چیز را تخریب کرد و به‌شدت گلخانه‌دار، فروشنده و در کل بازار را متأثر از خود ساخت. درحالی‌که برای تولیدکننده‌های صنعتی این اتفاق کمتر از صنف ما افتاد، چراکه تولیدکننده صنعتی می‌تواند تولید خود را متوقف یا آنچه را که تولید کرده جایی انبار کند اما گلخانه‌دار اگر دو تا سه روز نتواند محصولش را بفروشد، باید آن را دور بریزد؛ چون با موجودی زنده سروکار دارد که زمانی کوتاه عمر می‌کند.

•       هزینه‌هایی که هر روز افزایش می‌یابد

وی می‌افزاید: به هر روی از این هم غافل نباشیم که زنده‌ بودن گل به مراقبت گلخانه‌دار نیازمند است. این مراقبت‌ها هزینه‌بر است. هزینه‌هایی که از سال گذشته تا کنون چندین برابر شده است. به‌طور مثال کودی که پارسال تنی ۹ هزار تومان خریداری می‌شد، دو ماه پیش ۱۸ هزار تومان قیمتش بود و متأسفانه اکنون ۵۴ هزار تومان باید برای خریدش پول داد. در مورد سم هم همین‌طور، سمی که ۵۰۰ هزار تومان قیمت داشته به یک ‌میلیون رسیده و الآن با ۱۰ میلیون تومان هم گیر نمی‌آید! به این شرایط، تقلبی بودن برخی مواد مصرفی را هم باید اضافه کرد. این هزینه‌ها در حالی روی دوش ما افتاده است که در کمال تعجب باید بگویم اکنون گل را با قیمت پنج سال پیش به فروش می‌رسانیم! نکته دردآور اینکه در مدت هفت تا هشت ماه گذشته هیچ‌کس به داد گلخانه‌داران نرسید. بدهی‌های بانکی در کنار هزینه‌های وحشتناکی که هرروز بیشتر می‌شود، نتیجه‌اش ماندن یک صنعت ورشکسته روی دست ماست.

عالمی همچنین در واکنش به حمایت دولت از مشاغل متضرر از شیوع کرونا و تسهیلاتی که برای آن‌ها در نظر گرفته‌ شده است، اظهار می‌کند: این موضوع به نظر من حتی ارزش به کار بردن اصطلاح طنز را هم ندارد؛ فقط می‌شود گفت با این داستان‌ها ما را به سخره گرفتند. این‌قدر سنگ جلو پای آدم برای گرفتن تسهیلات می‌اندازند که مجبور می‌شوی بی‌خیالش شوی. تازه تسهیلات هم که بگیری مگر چقدر می‌دهند که جبران این‌همه خسارت را بکند.

•       خوراک گل به گوسفندان

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل و گیاه خراسان رضوی و رئیس انجمن گل رز ایران در خصوص شرایط حاکم بر بازار گل می‌گوید: شرایط پس از شیوع کرونا آن‌قدر برای ما و بعضی از همکاران سخت شد که حتی مجبور شدیم گل‌های تولیدشده را جلو گوسفندان بریزیم و دسترنج ما خوراک دام شود! چطور می‌شود خودت را جای تولیدکننده‌ای بگذاری که برای شب عید ۶۰۰ میلیون تومان شمعدانی پرورش داده و همه‌ روی دستش مانده بعدازآن ماشین خودش و همسرش را فروخته تا هزینه‌هایش را جبران کند و اکنون برای درآمدش در اسنپ کار می‌کند.

•       ۱۵۰ میلیون هزینه، ۲۰ میلیون درآمد!

مهدی سمنگانی ادامه می‌دهد: با هزینه‌های فعلی و افزایش وحشتناکی که قیمت ملزومات مورد نیاز پیدا کرده است، برای هر هکتار گلخانه ۱۵۰ میلیون تومان در ماه باید هزینه کرد درحالی‌که اول سال این رقم ۸۰میلیون تومان بود، اما درآمد حاصل از همین گلخانه در حال حاضر ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان در ماه است! به همین خاطر اوضاع‌واحوال گلخانه‌دار به فروش خانه و ماشین رسیده است.

•       بازاری که گل‌فروشان از دست دادند

ابوالفضل تهرانی یک گل‌فروش مشهدی نیز در خصوص شرایط بازار گل می‌گوید: کرونا که شایع شد به‌ یکباره تأثیر وسیعی بر بازار گذاشت تا جایی که ۸۰ درصد یا بیشتر فروش را کاهش داد. اسفند گذشته بااینکه مناسبت‌های زیادی داشتیم و بازار شب عید هم در پیش بود، اما شیوع کرونا موجب شد تا بازاری که کلی سرمایه گیر آن بود نزدیک به صفر شود.

وی با اشاره به این موضوع که مدتی کوتاه با راه افتادن مراسم‌ها اوضاع بهتر شد، اظهار کرد: لطمه‌ای که کرونا به بازار گل زد خیلی سنگین بود و در حال حاضر باوجود بیش از هفت ماه، در مقایسه با سال گذشته تقریباً ۳۰ درصد فروش را داریم. این در حالی است که قیمت ملزومات موردنیاز در گل‌فروشی به‌شدت افزایش پیدا کرده، اما قیمت گل حتی پایین‌تر هم آمده است.