قدس آنلاین:  درحالی‌که تلاش‌های واشنگتن برای جلوگیری از پایان تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی به در بسته خورده، کشورمان از هم‌اکنون خیز خود برای حضور پررنگ‌تر در عرصه تسلیحات جهانی را آغاز کرده است. در همین راستا بسیاری از تحلیلگران حضور امیر حاتمی، وزیر دفاع کشورمان در نمایشگاه نظامی «ارتش ۲۰۲۰» روسیه و همچنین رایزنی دیگر مقامات کشورمان با مسئولان چینی را در راستای تعاملات نظامی بیشتر ارزیابی کرده‌اند. ضمن اینکه کشورمان در بحث تجهیزات نظامی به‌ویژه در حوزه موشکی، پهپادی و حتی دریایی به پیشرفت‌های خوبی رسیده و می‌تواند برای فروش آن برنامه‌ریزی کند.

این نکته‌ای است که وزیر دفاع کشورمان هم در هفته‌های اخیر به آن اشاره داشته است. امیر حاتمی شنبه ۱۵ شهریور در سخنانی اظهار داشته با پایان تحریم تسلیحاتی بر اساس قطعنامه مکمل برجام، ایران می‌تواند در بازارهای سلاح نقش «پررنگ‌تری» داشته باشد. وی افزوده ایران می‌تواند در حوزه «محصولات دفاعی»، بیشتر «صادرکننده» باشد و در این سال‌ها نیز جمهوری اسلامی با توجه به قطعنامه تحریم تسلیحاتی شورای امنیت (قطعنامه ۲۲۳۱)، «صرفاً در صادرات تسلیحات محدودیت» داشت.

نمونه‌های موفق در عرصه تسلیحاتی

درحالی‌که اقتصاد تک‌محصولی و مبتنی بر نفت کشورمان در مقابله با تحریم‌های ظالمانه غرب ناکارآمدی خود را نشان داده، به نظر می‌رسد متنوع کردن حوزه اقتصاد و به‌ویژه توجه به مقوله ارزآوری صنایع نظامی می‌تواند محملی برای رفع کاستی‌های اقتصاد نفتی باشد. تجارت جهانی تجهیزات نظامی در حال حاضر یکی از پررونق‌ترین و سودآورترین بازارهای اقتصاد جهان است که بر اساس آخرین آمار و اطلاعات مؤسسه بین‌المللی صلح استکهلم روند رشد صعودی داشته و بخش قابل‌توجهی از صادرات کشورهای صاحب این صنعت مانند آمریکا، روسیه، فرانسه، آلمان و چین را به خود اختصاص داده است. مسئله اقتصادی صنایع نظامی که تا چند سال پیش تحت عرصه تنها چند ابرقدرت بزرگ بود، امروز از سوی دیگر کشورها هم موردتوجه بوده و مدنظر قرار گرفته است. به‌طور نمونه همسایه جنوب شرقی ما، پاکستان، ازجمله بازیگران در حوزه صادرات تسلیحات بوده و برنامه دارد تا به‌زودی درآمد خود در این بخش را سالانه به بیش از یک میلیارد دلار برساند. این کشور در فاصله سال‌های مالی ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ میلادی چیزی در حدود ۲۱۲ میلیون دلار سلاح به فروش رسانده است که بخش بزرگی از آن به میانمار، نیجریه و ترکیه فروخته شده است.

از سوی دیگر دو کشور ناشناخته در بحث صادرات تسلیحاتی در جهان امروز صربستان و بلغارستان هستند. صربستان به عنوان میراثدار اصلی یوگسلاوی سابق، بخش زیادی از تأسیسات نظامی به‌جامانده از آن دوران را به ارث برده و در سال ۲۰۱۸ میلادی درآمدی در حدود ۸۹۷ میلیون دلار از فروش سلاح داشته است. فقط کشوری همچون بلغارستان هم که فاقد زیرساخت پیشرفته صنعتی است، موفق شده از طریق صادرات برنامه‌ریزی‌شده سلاح‌های سبک و تجهیزات انفرادی و مواد منفجره، درآمدی بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو کسب کند. این تجربیات نشان می‌دهد ایران هم در صورت داشتن برنامه مدون برای ورود به این عرصه می‌تواند درآمد و ارزآوری خوبی برای کشورمان به همراه داشته باشد.

سبد محصولات متنوع نظامی برای تجارت

سبد ادوات نظامی صادراتی ایران در سه حوزه زمینی، هوایی و دریای با توجه به ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای که دارند، می‌تواند توجه خریداران خاص خود را جذب کرده و سبب شود کشور از این بازار پرسود جهانی بهره‌مند شود. سید هادی سید افقهی، تحلیلگر حوزه سیاست خارجی با ذکر این نکته می‌گوید: به‌طور نمونه صنعت موشکی ما که در ماه‌های اخیر با رونمایی از دو موشک بالستیک سردار شهید قاسم سلیمانی با برد یک‌هزارو۲۰۰کیلومتر و همچنین موشک کروز زمین به دریای شهید ابومهدی المهندس پویایی خود را نشان داده و می‌تواند یکی از عرصه‌های رقابتی کشورمان باشد. از محصولات سبد موشکی بالستیک ایران برای صادرات که از تنوع بسیار خوبی برخوردار است می‌توان به خانواده «موشک‌های شهاب، فاتح ۱۱۰، قیام، زلزال بارشی، فاتح ۳۱۳، ذوالفقار، هرمز، قدر، عماد، سجیل، خرمشهر، دزفول، فاتح، مبین و رعد ۵۰۰» و در حوزه کروز نیز به موشک‌هایی همچون هویزه، نصر و قاصد ۳ اشاره کرد که هرکدام از این محصولات می‌توانند در بازار جهانی جایی برای خود باز کنند. سید افقهی ادامه داد: در زمینه صنایع پهپادی هم ما جزو پنج کشور نخست دنیا هستیم و به‌ویژه پس از هک کردن پهپاد پیشرفته آمریکایی RQ ۱۷۰ جمهوری اسلامی بیشتر در این حوزه شناخته شده است. اکنون در این عرصه هم سبد متنوعی از پهپاد تهاجمی گرفته تا شناسایی، انتحاری، عملیاتی و گشت زنی در اختیار داریم. سبد محصولاتی مانند شاهد، مهاجر، ابابیل، کمان ۱۲، خودکار و کرار هر کدام قابلیت‌های ویژه‌ای دارند و در بازار جهانی ادوات نظامی می‌توانند بازار پررونقی برای خود بدست آورند. وی تصریح کرد: در زمینه دریا هم در حوزه روسطحی از کلاس‌های مختلف ناوشکن گرفته (سهند، جماران و دماوند) تا ناوچه‌های موشک‌انداز مختلف (ذوالفقار، ذوالجناح، سراج و شهید ناظری) را در اختیار داشته در حوزه زیرسطحی باوجود امکانات موجود اکنون وزارت دفاع برای ساخت زیردریایی‌هایی با حجم بزرگ‌تر خیز برداشته است.

 اما سامانه‌های پدافند هوایی، یکی دیگر از حوزه‌های غرورآفرین دفاعی کشور است. از مهم‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی تولید ایران می‌توان به باور ۳۷۳، سامانه سوم خرداد، طبس، کمین ۲، صیاد و تلاش اشاره کرد، سامانه‌هایی که هرکدام سد محکمی در مقابل نفوذ بیگانگان به حریم آسمان کشور هستند.

علت نگرانی آمریکا چیست؟

بنابراین ما در سه قسمت زمین، دریا و هوا و در رده سبک، سنگین و نیمه سنگین مانور بسیاری برای حضور در عرصه نظامی آن هم با قیمت بسیار ارزان‌تر از محصولات غربی داریم. با وجود این‌ها امروز شاهد هستیم ایالات‌متحده تجهیزات نظامی با کارایی بسیار کم را با قیمت بسیار زیاد به کشورهای عربی حوزه جنوبی خلیج‌فارس تحمیل کرده و این در حالی است که حتی به کشور میزبان نحوه استفاده از این تسلیحات را نداده و نظارت بر آن‌ها تا مدت‌ها بر کشور فروشنده است. پس محصولات باکیفیت و البته ارزان ما می‌تواند مزاحمت جدی برای لابی تسلیحاتی غرب ایجاد کند و این مسئله‌ای است که آن‌ها را نگران کرده است. این تحلیلگر حوزه سیاست خارجی با اشاره به این نکته می‌گوید: امروز خوشبختانه افق روشنی برابر بازار تسلیحاتی ما قرار دارد. سید هادی سید افقهی افزود: به‌طور نمونه درخواست چند روز پیش نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا مؤید این نکته است و نشان می‌دهد وحشت آمریکا بی‌دلیل نیست. زمانی که رقم‌های مربوط به فروش سلاح در بازارهای جهانی را در یک‌سو و از طرف دیگر توانایی‌های صنایع دفاعی کشور خودمان را در سمت دیگر قرار می‌دهیم، می‌توانیم به این نتیجه برسیم که ترس حقیقی آمریکا ای‌بسا نه افزایش توان ایران با واردات تسلیحات، بلکه فروش تسلیحات توسط ایران و افزایش درآمد ایران و کاهش و حتی قطع نیاز به فروش نفت است که در نهایت شاهرگ تحریم‌های آمریکا علیه ایران یعنی اقتصاد را زده و کلیت این سازوکار را به هم خواهد ریخت.

مشتریان سلاح ایرانی

سید افقهی تصریح کرد: کشورها و حوزه‌های جغرافیای مختلفی برای حضور تولیدات نظامی کشور ما وجود دارد که بر حسب نیاز کشور متقاضی باید از سوی استراتژیست‌های ما دیده شود. به‌طور نمونه به محض رفع تحریم تسلیحاتی ایران امکان شرکت در نمایشگاه‌های نظامی معتبر فراهم خواهد شد و با حضور تهران در این آوردگاه‌ها شرایط برای بازاریابی بسیار خوب مهیا خواهد شد. وی عنوان داشت: اما به‌عنوان نخستین هدف مسلماً کشورهای همسایه از هند و پاکستان گرفته تا کشورهای متحد یعنی روسیه و چین می‌توانند به‌عنوان شرکایی مهم برای تولیدات مشترک نظامی و سپس عرضه آن به بازار جهانی شناخته شوند. از سوی دیگر امروز امکان بسیار خوبی برای بازاریابی تجهیزات نظامی کشورمان در آفریقا، آسیای مرکزی و آمریکای لاتین وجود دارد که با توجه به مزیت قیمت پایین و کیفیت مناسب می‌تواند بازار خوب و قابل‌دسترسی برای ما باشد.

انتهای پیام/