قدس آنلاین: انجمن ادبی رضوی از دیرباز محفل عرض ارادت ادیبان و شاعران ولایی خطه خراسان به پیشگاه حضرت امام رضا(ع) بوده است. این انجمن با برگزاری جلسات هفتگی شعرخوانی در جوار بارگاه مطهر رضوی میزبان گلواژه‌های شعر شاعران و دلدادگان حضرتش بوده است. انجمن ادبی رضوی با سابقه‌ای ۳۵ ساله علاوه بر آنکه وجود شاعرانی برجسته را در سبقه خود محفوظ داشته، تلاش دارد تا استعدادهای بالقوه و جوان را در این راستا شناسایی، شکوفا و بارور کند.
از دیگر فعالیت‌های انجمن ادبی رضوی می‌توان به برگزاری شب‌های شعر مناسبتی، شب‌های داستان خوانی، جلسات نقد و بررسی کتاب و نیز پژوهش، گردآوری و تألیف کتاب در حوزه شعر، ادبیات داستانی، نمایش‌نامه و فیلم‌نامه اشاره داشت. این انجمن می‌کوشد با ارتباط گسترده با شاعران و نویسندگان فارسی زبان، حیطه فعالیت خود را در انتقال مفاهیم رضوی در قالب دلنشین ادبیات وسعت بخشد. این انجمن در شرایط فعلی به صورت شورایی اداره و برگزار می‌شود و متشکل از آقایان: محمدجواد غفورزاده (شفق)؛ دبیر شورای شعر انجمن ادبی رضوی و آقایان: سیدرضا مؤید، محمد نیک، محمدعلی سالاری ثانی، دکترهادی منوری، محمدکاظم کاظمی و محمدرضا سرسالاری از اعضای فعلی شورای شعر انجمن ادبی رضوی هستند.
در سالروز درگذشت مرحوم استاد احمد کمال، یکی از نام‌آوران شعر خراسان و از اعضای فقید این انجمن، در فضایی صمیمی به گفت‌وگو با استاد محمد نیک نشستیم.
آنچه در ادامه می‌خوانید برش‌هایی از این گفت و شنود است.
- ابتدا تمایل دارم درباره استاد احمد کمال صحبت کنم. مرحوم استاد احمد کمال متولد ۱۲۷۹ در مشهد است. ایشان نخست به شغل کفاشی در بازار بزرگ روبه‌روی مسجد آذربایجانی‌ها که امامت آن مسجد را پدر رهبر معظم انقلاب به عهده داشتند، اشتغال داشت. سپس توسط استاد فرخ به آقای علی باقرزاده(بقاء) معرفی شدند. مرحوم کمال تا پایان عمرشان انباردار کارخانه قند فریمان بودند و از همین کارخانه هم بازنشسته شدند.
استاد کمال به درستکاری در کار و خوش‌رفتاری با مردم زبانزد بودند. ایشان در رشته ورزش باستانی صاحب عنوان بودند و در هر باشگاه باستانی که حضور می‌یافتند، صدای زنگ باشگاه به صدا درمی‌آمد؛ که این حالت فقط برای افراد بسیار سرشناس و پهلوانان دارای عنوان و مقام است که اتفاق می‌افتد.
ایشان در حدود ۴۰ سالگی به خاطر عشق و علاقه‌ای که به شعر و ادبیات داشتند، سرودن شعر و حضور در محافل ادبی را شروع کردند و در نهایت یکی از قصیده‌سرایان سبک خراسانی و مشهور کشور شدند.
مرحوم کمال در سال ۱۳۷۹ فوت کردند و در مقبره‌الشعرای شهر توس در جوار آرامگاه فردوسی مدفون شدند.
- از ویژگی‌های خاص ایشان، جوانمردی و مردمی بودن است و استاد کمال یکی از یاران خراسانی مقام معظم رهبری و مصداق بارز آن غزل معروف رهبر انقلاب که فرمودند: «دل بسته یاران خراسانی خویشم» بوده‌اند و وقتی که در یکی از سفرهای نوروزی مقام معظم رهبری که ابتدای دوره ریاست جمهوری ایشان بود به مشهد مشرف شدند، به اتفاق گروهی از شاعران در تالار تشریفات آستان قدس خدمت ایشان رسیدیم و ایشان از احوال انجمن‌ها و شاعران سؤال کردند و اشاره شد که تعدادی از شاعران آیینی ابتدا در محل دفن مرحوم جودی خراسانی در حرم مطهر در صحن آزادی نزدیک مقبره شیخ بهایی(ره) گردهمایی در ماه مبارک رمضان دارند و شعرای آیینی، یکی دو شب در آنجا گرد هم می‌آمدند و شعرخوانی می‌کردند و بعداً به دعوت آستان قدس محلی به این کار اختصاص داده شد که در طبقه فوقانی موزه قرآن قرار داشت.
یادم هست که مقام معظم رهبری همیشه جویای احوال استاد کمال بودند و فرمودند: چرا از استاد کمال برای این انجمن استفاده نمی‌کنید؟ همین جا باید یادآوری کنم که به خاطر برخی از مشکلات و همچنین چند طبقه‌ای بودن محل انجمن و درد پای مرحوم استاد کمال، جلسات بعدی انجمن با مساعدت تولیت وقت آستان قدس رضوی مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی(ره) و قائم مقام ایشان آقای کریمی و به مدیریت استاد کمال جلسات انجمن ادبی رضوی در روزهای دوشنبه هر هفته از ساعت ۱۷ تا ۱۹ در اتاق ۱۵۴ صحن جمهوری اسلامی حرم مطهر تشکیل می‌شد که همچنان این سبک و سیاق ادامه دارد. یادم هست که در مجلسی برای بزرگداشت استاد کمال، رهبر معظم انقلاب پیامی صادر کردند که توسط استاد قهرمان قرائت شد و مقام معظم رهبری استاد کمال را «کمال ما» و منتسب به خود دانستند و در همان جا هم هدیه‌ای از طرف تولیت آستان قدس رضوی یعنی توفیق خادمی حرم مطهر رضوی به ایشان اهدا شد.
- باید اشاره کنم که تعدادی از قصیده‌های مرحوم استاد کمال روی درهای حرم مطهر از جمله در ورودی صحن جمهوری اسلامی منبت‌کاری شده است. که عبارت است از: ای خراسان، ای زمینت جنت الماوای من ...
تا زمان حیات مرحوم استاد کمال مدیریت انجمن با ایشان بود و پس از درگذشت ایشان، استاد مرحوم صاحب‌کار، سپس مرحوم استاد سرویها، سپس به طور شورایی به دبیری استاد محمدجواد غفورزاده (شفق) اداره می‌شود و حدود ۳۵ سال است این جلسات ادبی ادامه دارد. انجمن ادبی رضوی پس از تأسیس مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس زیر پوشش این مؤسسه قرار گرفت.
¬- در یکی دو سال گذشته با مدیریت جدید مؤسسه آفرینش‌های هنری و ابتکار مدیرعامل این مجموعه، انجمن ادبی رضوی در سراسر کشور گسترش یافت و در بیشتر شهرهایی که آستان قدس نمایندگی دارد، انجمن ادبی رضوی هم در آن شهرها تأسیس و تا این تاریخ، بیش از ۴۰ انجمن شعر رضوی در سراسر کشور دایر است که بیشتر ویژه اشعار و ادبیات آیینی است.
انجمن ادبی رضوی ویژگی‌هایی دارد که منحصر به خود بوده و کمتر در انجمن‌ها و تشکیلات مربوط به شعر و شاعری در کشور چنین ویژگی‌هایی مشاهده می‌شود مانند مکان انجمن که در داخل صحن جمهوری اسلامی است و حدود ۳۵ سال است که روزهای دوشنبه هر هفته در جوار مضجع شریف رضوی جلسات این انجمن دایر است.
ویژگی دیگر این انجمن، اختصاص آن به اشعار آیینی است ضمن اینکه ورود برای عموم علاقه‌مندان آزاد است و شمار زیادی از جوانان شاعر علاقه‌مند با حضور در این انجمن و درک فیض از حضور استادان و نقد اشعارشان و دریافت راهنمایی‌های لازم، هم اکنون از بزرگان شعر آیینی در مشهد و کشور به شمار می‌آیند. این انجمن فقط ویژه آقایان است ولی بعدها و با تلاش دوستان، انجمن ویژه بانوان رضوی هم تأسیس شد و جلسه‌ای جداگانه برای بانوان در نزدیکی حرم مطهر برگزار می‌شود.
- از دیگر ویژگی‌های انجمن این است که در تمام مناسبت‌ها به خصوص روزهای ولادت و شهادت حضرت امام رضا(ع)، همه ساله این انجمن برنامه‌های مخصوص و شب‌های شعر ویژه دارد که پیش از تشکیل جشنواره رضوی در دهه کرامت، با سفر به شهر قم و حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) و شهر شیراز و حرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) در برنامه‌های جشن‌های میلاد حضرت علی بن موسی الرضا(ع) مراسم شعرخوانی داشته و پس از تشکیل جشنواره شعر رضوی نیز همکاری مداوم با این جشنواره داشته است.
از دیگر ویژگی‌های این انجمن باید به انتخاب اشعار شاعران انجمن اشاره کنم که سالانه اشعار منتخب شعرای انجمن در کتابی به نام «شمیم بهشت» جمع‌آوری، چاپ و منتشر می‌شود که تاکنون ۶ سال اشعار انجمن ادبی رضوی مشهد چاپ شده و شماره هفتم شمیم بهشت مربوط به اشعار منتخب انجمن‌های ادبی رضوی سراسر کشور نیز چاپ و منتشر شده است.
به نظر من مهم‌ترین دستاورد انجمن ادبی رضوی پرداختن به کرامت‌های حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در قالب شعر و ویژگی‌های حضرات ائمه اطهار(ع) و راهیابی زندگی ائمه هدی(ع) از طریق شعر و ادب به اذهان و زندگی عموم علاقه‌مندان و شیعیان است. وظیفه انجمن‌های ادبی از جمله انجمن ادبی رضوی استعدادیابی، نقد اشعار، راهنمایی جوانان و آسیب‌یابی شعر آیینی است که این انجمن‌ها باید به آن اهتمام ورزند.
- من مهم‌ترین دستاورد انجمن ادبی رضوی را توجه خاص به شعر آیینی، ولایی و عاشورایی در جوار بارگاه مطهر رضوی و نقد، اصلاح و استفاده از راهنمایی استادان می‌دانم. به نظر من در همه انجمن‌های ادبی، سه عنصر در مورد جوانان شامل «حمایت»، «هدایت» و «تشویق» باید وجود داشته باشد و در این میان بزرگان، استادان و پیشکسوتان هم به جز حرمت‌گذاری، توقع دیگری ندارند. استادان بزرگواری چون مرحوم استاد کمال بدون هیچ گونه چشمداشتی با دلسوزی، ساعت‌ها در این انجمن برای کمک به جوانان وقت صرف می‌کردند و این جوانان امروز خودشان از استادان بزرگ شعر آیینی شهر مشهد به شمار می‌آیند.
--
نظر شما