قدس آنلاین: پس از اکتشافات نفت و گاز اخیر در دریای مدیترانه شرقی، رژیم صهیونیستی، قبرس جنوبی و یونان قراردادهای منطقه انحصاری اقتصادی را با یکدیگر امضا کردند. رژیم اسرائیل نیز از منطقه گازی لویاتان استخراج گاز داشته و چندی پیش با مصر، قبرس، یونان، قطر، امارات و ایتالیا نیز پیمان گاز مدیترانه شرقی را امضا کرده است. به طور کلی، استخراج منابع گازی از شرق دریای مدیترانه و انتقال آن از جهات مختلف دارای اهمیت است؛ چرا که در این حوزه دو طرح کلی وجود دارد: خطوط لوله گاز به جزیره کرت (بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین جزیره یونانی و پنجمین جزیره بزرگ در دریای مدیترانه) و صادرات گاز از این منطقه به اروپا که راهی بسیار طولانی بوده و هزینه سرمایه‌گذاری بسیار زیادی هم دارد. مسیر دوم، ترکیه است تا گاز مدیترانه شرقی از این کشور به اروپا صادر شود. اما برخی اختلافات بین ترکیه و رژیم صهیونیستی و نیز ترکیه و مصر و یونان با قبرس جنوبی وجود دارد که مانع انتقال گاز از ترکیه که از قضا هزینه کمتری هم دربردارد، شده است. در این میان، رژیم صهیونیستی اعلام کرده آماده است با ترکیه مذاکراتی داشته باشد تا گاز را از طریق این کشور به اروپا صادر کنند.
اختلاف دیگر درباره صادرات گاز از مدیترانه شرقی، این است که ترکیه، قبرس جنوبی را که یونانی‌نشین است به رسمیت نمی‌شناسد. اما قبرس شمالی را بر عکس دیگر کشورها به رسمیت شناخته است. در همین زمینه، اتحادیه اروپا قول داده بود قبرس شمالی را از تحریم‌ها خارج می‌کند که به قول خود هم عمل نکرده و این سر چشمه یک اختلاف دیگر است. در اطراف قبرس شمالی هم یکسری اکتشافات نفتی انجام گرفته که شرکت‌های نفتی ایتالیایی، توتال فرانسه، قبرس و شرکت اکسون مبیل آمریکا و شرکت نوبل انرژی که مشترک بین آمریکا و رژیم صهیونیستی است، در این منطقه عملیات اکتشافی مشترکی انجام داده‌اند. ترکیه نیز کشتی‌های اکتشافی و لرزه‌نگاری‌اش را به آن مناطق فرستاده و اعلام کرده ترکیه نیز حق دارد در حومه قبرس شمالی دست به اکتشاف بزند. در عین آنکه اتحادیه اروپا، آمریکا و ناتو، عملیات اکتشافی و حفاری ترکیه را محکوم کرده و مخالف آن هستند.
این تمام مجموعه تنش‌های مدیترانه شرقی نیست! یک بحران دیگر هم مسئله قرارداد ترکیه با لیبی است که قرارداد تعیین حریم دریایی و همچنین منطقه انحصاری اقتصادی با لیبی با مرکزیت طرابلس است. آنکارا و طرابلس قراردادهای حریم دریایی، منطقه انحصاری اقتصادی و تسلیحاتی امضا کرده‌اند که این هم با مخالفت اتحادیه اروپا، یونان، قبرس و خلیفه حفتر روبه‌رو شده است. از آن طرف امارات، مصر، فرانسه و روسیه نیز در لیبی در مقابل طرابلس و ترکیه قرار گرفتند که این موضوع در مدیترانه شرقی نیز خود را نشان داده است. یعنی هم ترکیه می‌خواهد حقوق خود را در مدیترانه شرقی حفظ و احیا کند که قبلاً منطقه انحصاری اقتصادی در مدیترانه شرقی اعلام نکرده بود، در حالی که آن کشورهای دیگر نام منطقه انحصاری اقتصادی را از اول اعلام کرده بوده‌اند و این موضوع نیز محملی برای اختلافات ترکیه با دیگر کشورهای همسایه‌اش شده است.
هم اکنون مسئله جدیدتری که اتفاق افتاده، این است که ترکیه به مصر پیشنهاد مذاکره داده تا رؤسای اطلاعاتی مصر و ترکیه با یکدیگر دیدار و در باب مسائلی مانند پیشنهاد انعقاد قرارداد حریم دریایی و منطقه انحصاری اقتصادی گفت‌وگو کنند که در این صورت، حریم دریایی مصر به صورت مشترک دو برابر می‌شود و این به نفع مصر است. مصر نیز تا حدودی این را قبول کرده و در حال مذاکره روی این موارد هستند، ترکیه تلاش می‌کند مصر را از صف رژیم صهیونیستی، خلیفه خفتر، امارات و فرانسه در لیبی جدا کرده و به صف طرفداران خود در بیاورد.
ترکیه در دریای اژه نیز اختلافاتی با دیگر کشورها دارد؛ یونان محدوده آب‌های ساحلی خود در دریای اژه را ۱۲ مایل دریایی اعلام کرده است، اما ترکیه می‌گوید طبق قرارداد لوزان باید ۶ مایل باشد وگرنه ترکیه اعلام جنگ می‌کند. یونان برخی از سواحل جزایر دریای اژه که۴۵۰ کیلومتر از یونان فاصله دارد را مسلح کرده است که خلاف قرارداد مشترک با ترکیه و موازین بین‌الملل است و در این جزایر پایگاه‌های نظامی را به آمریکا و فرانسه واگذار کرده است. ترکیه در دریای سیاه منطقه انحصاری اقتصادی اعلام کرده و به اکتشافات نفت و گاز ادامه می‌دهد؛ یک منطقه گازی ۳۲۰ میلیارد متر مکعبی در دریای سیاه کشف کرده که تا ۲۰۲۴ می‌خواهد استخراج کند که به نوعی مانع انتقال گاز ایران و روسیه به این کشور می‌شود. پیمان‌هایی امضا شده تا امنیت دریای سیاه توسط کشورهای ساحلی به خصوص روسیه و ترکیه تأمین شود، اما آمریکا تلاش می‌کند از طریق ناتو و لهستان، بلغارستان و رومانی وارد دریای سیاه شود که این نوعی تهدید امنیتی برای روسیه و در مخمصه قرار گرفتن ترکیه در دریای سیاه محسوب می‌شود که این هم از دیگر گرفتاری‌های ترکیه در دریای سیاه است.
نظر شما