به گزارش قدس آنلاین، هنر بر این باور است که روح بشر هم‌چنان ظرفیت بیشتری برای پذیرش حقایق دارد و با پردازش صحیح هنری، می‌توان مخاطب را در مسیری که مورد نیاز است قرار داد و او را به سمت صحیح هدایت کرد.

بهره‌گیری از ابزارهای هنری در آستان قدس رضوی یک سنت دیرینه است و مربوط به امروز و دیروز نیست. البته مخاطب این هنرها نیز تأکید می‌کند ره‌توشه‌ای که از برنامه‌های هنری آستان قدس رضوی گرفته دیرینه است و اثری ماندگار در ذهن وی داشته است.

این روزها به مناسبت به دهه پایانی صفر، سالروز وفات پیامبر گرامی اسلام(ص)، و شهادت حضرت شمس‌الشموس(ع) و امام حسن مجتبی(ع)، بار دیگر بهره‌گیری از ابزار هنری برای انتقال مفاهیم دینی در حرم منور رضوی در رأس قرار گرفته و نمایشی آیینی با محتوای مذهبی و حال و روز این ایام در صحن امام حسن مجتبی(ع) روی صحنه رفته است.

یک برنامه ترکیبی

کافی است این شب‌ها حوالی ساعت ۱۹ به بعد به صحن امام حسن مجتبی(ع) در بارگاه منور رضوی سری بزنید. احتمالا شگفت‌زده خواهید شد زیرا قرار است در قالب هنری ناب، حال و روز این ایام برایتان به تصویر و نور و صوت کشیده شود.

یک برنامه ترکیبی با عنوان «پناهم بده» در این صحن در حال اجراست، برنامه‌ای که دیالوگ ندارد و بازیگرانش روی صداهایی که از قبل آماده شده است برایتان اجرایی مذهبی را هدف قرار داده‌اند.

چیزی شبیه به تعزیه

در قسمتی از این برنامه ترکیبی، بازیگران را مشاهده نمی‌کنید بلکه نوعی پرده‌بازی در جریان است به این معنا که تنها سایه بازیگران را در پشت پرده شاهد هستید.

روال نمایش چیزی شبیه تعزیه و مرثیه‌خوانی است به نحوی که در همه دقایقی که مخاطب حاضر در صحن صرفا با سایه بازیگران سر و کار دارد گویی با خود بازیگر و -حتی فراتر از آن- با صحنه کربلا روبه‌روست زیرا مفاهیم بسیار زنده و سیال هستند و در انتقال به مخاطب نیز کاملا موفق عمل می‌کنند.

اهتزاز پرچم‌ها

در قسمتی دیگر از این برنامه و متناسب با مفاهیم مذهبی که روی صحنه سیال است، پرچم‌های عزای حسینی و رضوی که منقش به رنگ‌های قرمز و مشکی هستند، روی صحنه نمایش‌گردان اصلی می‌شوند و حال‌وهوایی کاملا مصیبت‌بار به مخاطب منتقل می‌کنند.

حال‌وهوایی که گردش پرچم‌ها به مخاطب منتقل می‌کند با مرثیه‌ای که به صورت زیر، هنگام پرچم‌گردانی زمزمه می‌شود، فضایی را در صحن امام حسن مجتبی(ع) رقم زده است که کمتر زائر و مجاور و مخاطبی می‌تواند در برابر حزن‌انگیز بودن آن تاب بیاورد. در این لحظه، اشک از چشم همه مخاطبان جاری می‌شود.

به سراغ مخاطبان این برنامه که بروی، همه در حال‌وهوای خود هستند. هنر کار خودش را کرده و ضربه نهایی را به مخاطب وارد آورده است. مخاطب اینک کاملا در اختیار است و جان و روحش به حب اهل‌بیت(ع) پیوند خورده است.

با بانویی که سر بر یکی از تکیه‌گاه‌های صحن نهاده و زمزمه‌کنان با نمایش همراه است و اشک می‌ریزد هم‌صحبت می‌شوم. می‌گوید: آخرین بار چنین مراسمی را در روستای پدری‌ام در روز عاشورای حسینی شاهد بودم.

وی ادامه می‌دهد: سال‌ها از این مسئله می‌گذرد اما امشب همه خاطرات دوران کودکی‌ام از عزاداری برایم زنده شد.

نوستالژی مرثیه‌ها

بهره‌گیری از نواهای سنتی عزاداری در لحظاتی که بازیگران روی صحنه نیستند و پشت پرده مشغول سایه‌بازی‌اند یکی دیگر از روش‌هایی است که در این نمایش به کار آمده است.

مرثیه‌ها حالتی نوستالژیک دارند. گویی همگی یک بار ولو در عالمی غیر از عالم هستی، آن‌ها را شنیده‌ایم و امشب که مهمان این مراسمیم، همه آن‌ها برایمان یادآوری می‌شود.

تداعی صحنه نبرد

بازیگران در دو قسمت مختلف، یک بار پشت پرده به صورت سایه‌بازی و یک بار روی صحنه، با صدایی که متعلق به خودشان نیست و صداگذاری روی حرکات آن‌ها صورت گرفته است، صحنه‌های نبرد حق علیه باطل را تداعی می‌کنند.

بار دیگر، به سراغ مخاطبان برنامه که عمدتا مجاورند می‌روم. محمد که ساکن مشهد است می‌گوید: این برنامه اثرگذار است زیرا همه مؤلفه‌های لازم برای اثرگذاری بر مخاطب را دارد. هرجا تصویر کم می‌آورد صورت به کمکش می‌شتابد و هرجا صورت حضور ندارد، این سایه‌بازی است که جریان اصلی نمایش را برعهده می‌گیرد. این‌گونه است که همه اجزای نمایش، مانند قطعات یک پازل، همدیگر را تکمیل می‌کنند و خلأهای احتمالی را پوشش می‌دهند.

نورپردازی ویژه

یکی از خلاقیت‌های ویژه این نمایش هنری ترکیب‌بندی و بهره‌گیری بموقع از نورپردازی است که به دلیل تلألؤهایی که با رنگ‌پردازی این روزهای حرم رضوی دارد، فضایی بی‌نظیر ایجاد کرده است.

ترکیب‌بندی صحیح و بموقع از نورهای مشکی و قرمز سبب شده است فضایی استثنایی و عزادارگونه در سراسر نمایش رقم بخورد و به قول یکی از مخاطبان، نور نمایش به‌تنهایی کاستی‌های احتمالی را می‌پوشاند و ضربه‌های نهایی را به مخاطب وارد می‌کند.

ترکیبی از حدود ۱۵۰ بازیگر روی صحنه و پشت صحنه در حال انتقال حال‌وهوای عاشورایی و اربعینی هستند و همگی در جای خود به‌درستی ایفای نقش می‌کنند، به گونه‌ای که به نظر می‌رسد هیچ عنصر اضافه‌ای در برنامه وجود ندارد، هیچ‌کدام از هنروران باری بر نمایش نیستند و اجزا به‌درستی یکدیگر را تکمیل کرده‌اند.

سیر ولایت

نمایش خود را کاملا در خدمت متون و محتوای دینی قرار داده است. مسیر ولایت را با بهره‌گیری از ابزار بصری، نمایان می‌کند و پس از گذر از حوادث کربلا، نقبی به دوران امام رضا(ع) و جایگاه رفیع حدیث سلسلة‌الذهب می‌زند.

اگر به بهره‌گیری از این نمایش و تماشای آن علاقه‌مند شدید، باید بدانید که «پناهم بده» به عنوان برنامه‌ای ترکیبی مشتمل بر سخنرانی، مداحی، شعرخوانی شاعران و اجرای گروه سرود هرشب ساعت ۲۰ در صحن امام حسن مجتبی(ع) حرم رضوی اجرا می‌شود.

منبع: آستان نیوز

انتهای پیام/