این روزها وقتی به معیشت مردم نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که شرایط زندگی برایشان سخت‌تر از قبل شده است و سرپرستان خانواده از لحاظ گذران زندگی برای خود و خانواده‌هایشان احساس نگرانی می‌کنند. اگر بخواهیم به یک سوال مهم در این وضعیت پاسخ دهیم که با این شرایط سخت وظیفه ما به عنوان سرپرست خانواده چیست؟ بهترین پاسخ را در حدیث شریفی از امام رضا(ع) می‌توان جستجو کرد.
این حدیث شریف با سوالی از امام رضا(ع) شروع می‌شود که دقیقاً مسأله این روزهای بسیاری از ما است.
«احمد بن عمر می‌گوید: من و حسین بن ثویر بن ابی فاخته خدمت امام رضا(ع) شرفیاب شدیم. من به آن حضرت(ع) عرض کردم جانم به فدای شما: إِنَّا کُنَّا فِی سَعَةٍ مِنَ اَلرِّزْقِ وَ غَضَارَةٍ مِنَ اَلْعَیْشِ فَتَغَیَّرَتِ اَلْحَالُ بَعْضَ اَلتَّغْیِیرِ فَادْعُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یَرُدَّ ذَلِکَ إِلَیْنَا فَقَالَ أَیَّ شَیْءٍ تُرِیدُونَ تَکُونُونَ مُلُوکاً أَ یَسُرُّکَ أَنْ تَکُونَ مِثْلَ طَاهِرٍ وَ هَرْثَمَةَ وَ إِنَّکَ عَلَی خِلاَفِ مَا أَنْتَ عَلَیْهِ قُلْتُ لاَ وَ اَللَّهِ مَا یَسُرُّنِی أَنَّ لِیَ اَلدُّنْیَا بِمَا فِیهَا ذَهَباً وَ فِضَّةً وَ إِنِّی عَلَی خِلاَفِ مَا أَنَا عَلَیْهِ قَالَ فَقَالَ فَمَنْ أَیْسَرَ مِنْکُمْ فَلْیَشْکُرِ اَللَّهَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُول  «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ» وَ قَالَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَی «اِعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکْراً وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ اَلشَّکُور» وَ أَحْسِنُوا اَلظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ کَانَ یَقُولُ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ کَانَ اَللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ بِهِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ اَلرِّزْقِ قَبِلَ اَللَّهُ مِنْهُ اَلْیَسِیرَ مِنَ اَلْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ اَلْحَلاَلِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ تَنَعَّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اَللَّهُ دَاءَ اَلدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَی دَارِ اَلسَّلاَمِ؛ یعنی ما در وسعت رزق و خوشی و خرّمی بودیم و اینک وضع دگرگون شده است، شما از خداوند عزّ و جلّ‌ بخواه که آن وضع را به ما بازگرداند. امام(ع) فرمود: چه می‌خواهید؟ می‌خواهید سلطان باشید؟ آیا خوش داری که همچون طاهر و هرثمه باشی و در برابر، دین و اعتقادات بر خلاف آنچه اکنون داری باشد؟ عرض کردم: به خدا نه؛ من خوش ندارم دنیا را آکنده از سیم و زر داشته باشم اما اعتقادم بر خلاف آنچه اکنون دارم باشد. فرمود: پس هر کس از شما توانگر است باید سپاس بگزارد که خدای عزّ و جلّ‌ می‌فرماید: «لَئِنْ‌ شَکَرْتُمْ‌ لَأَزِیدَنَّکُمْ...»، و نیز می‌فرماید: «اِعْمَلُوا آلَ‌ داوُدَ شُکْراً وَ قَلِیلٌ‌ مِنْ‌ عِبادِیَ‌ اَلشَّکُورُ »، پس نسبت به خداوند خوش‌بین و خوش‌گمان باشید، زیرا امام صادق(ع) می‌فرمود: هر که به خدا گمان نیک برد، خداوند نیز با همان گمان با او رفتار کند و هر که به روزی اندک خدا خشنود باشد خدا نیز عمل اندک او را بپذیرد، و هر کس به روزی حلال اندک قانع باشد، هزینۀ او سَبُک است و خانواده‌اش در نعمت باشند و خدا او را به درد دنیا و درمان آن بینا سازد و او را سالم از آن برون برد و به دار السّلام رساند.»
با توجه به متن حدیث در نگاه امام رضا(ع) نکات زیبایی نهفته است که توجه بدان گره از مشکلات این روزهای ما باز خواهد کرد. مشکلاتی که روح و روان بسیاری از ما را به خود درگیر کرده است و خانواده‌ها را به لبه پرتگاه فروپاشی زندگی کشانده است. مهم‌ترین نکاتی که از این حدیث زیبا استخراج می‌شود به شرح زیر است:

۱.در تقابل دنیا و آخرت، آخرت باید در اولویت قرار گیرد.
هر چه از رزق و روزی در این دنیا نصیب ما می‌شود، اگر در راه آخرت‌مان هزینه شود برای ما سودمند است اما اگر سبب گمراهی ما و بی‌اعتقادی ما شود این دارایی دنیایی هیچ ارزشی ندارد. در متن حدیث امام رضا(ع) به دو نفر که متمکن بودند و به سبب تمکُّن‌شان اعتقادات‌شان تغییر کرد و از مسیر حق بیرون رفتند اشاره می‌فرمایند و با حالت سوالی بیان می‌دارند: «آیا خوش داری که همچون طاهر و هرثمه باشی و در سمت مقابل، دین و اعتقادات بر خلاف آنچه اکنون داری باشد؟» و با این بیان به سوال کننده می‌فهماند که اگر تو بر اعتقاد درست خود هستی کم و زیاد دنیا اهمیتی ندارد و تو سعادتمندی.

۲.شکر گزاری راه عبور از بحران‍هاست.
کلید عبور از بحران‌ها در شکرگزاری است. شکرگزاری یعنی دیدن نیمه پر لیوان زندگی آن هم به شکلی درست. در این حدیث شریف امام رضا(ع) به کسانی که دارایی زیادی در دنیا دارند و توانگر هستند اشاره می‌فرمایند که باید شکرگزار باشند و منظور از شکرگزاری یعنی اینکه در نعمت‌هایی که داری خدا را هم ببینی

و بنابراین از نعمت‌هایی که داری به درستی استفاده کنی. در ادامه همین حدیث به بالاترین دارایی انسان اشاره می‌نمایند و می‌فرمایند: «پس نسبت به خداوند خوش بین و خوش گمان باشید.» خداوند بهترین دارایی هر انسانی است چه او فقیر باشد و چه غنی؛ توجه به خداوند به عنوان برترین دارایی انسان که می‌تواند هر نیمه خالی را پر نماید برای کسانی که زیر فشارهای اقتصادی هستند بسیار گره گشاست و راه‌های جدید را پیش روی انسان باز خواهد کرد. انسان وقتی توکلش به خدا باشد در بدترین شرایط دلش آرام است و با ذهنی راحت و باز، برای عبور از بحران‌ها تصمیم می‌گیرد و با انرژی کامل وارد میدان می‌شود.
حقیقتاً در زندگی این روزهای ما بیش از آنی که فقر مادی کانون خانواده‌ها را متزلزل و ناآرام کرده باشد، احساس فقر و دوری از خدا آن را متزلزل نموده است. کسی که احساس فقر می‌کند آرامشش را از دست خواهد داد و اگر سرپرست خانواده باشد به جز ناامیدی چیز دیگری به درون خانواده خود تزریق نخواهد کرد و این در حالی است که انسانی که رابطه خود را با خدا به درستی تنظیم کرده باشد وقتی برای روزی خانواده خود تلاش می‌نماید ذهن و دلش معطوف به انجام وظیفه و حرکت است و برکت را از خدای حکیم مطالبه می‌کند و به جای اینکه زیاده‌خواه و طماع باشد قانع و پر تلاش است  و چه زیبا در انتهای این فراز از حدیث امام رضا(ع) می‌فرمایند: «و هر کس به روزی حلال اندک قانع باشد، هزینۀ او سَبُک است و خانواده‌اش در نعمت باشند.»
خلاصه این حدیث آن است که هر کس باید وظیفه خود را انجام دهد؛ از خانواده‌های ایرانی حرکت، از حاکمیت ایران اسلامی هم حمایت برای حرکت اقتصادی بهتر خانواده‌های ایرانی.

انتهای پیام/