حجت الاسلام دکتر غلامرضا بهروزی لک استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) به مناسبت سالروز آغاز امامت و ولایت حضرت ولی عصر(عج) در گفت‌وگو با قدس آنلاین به بیان شیوه‌های ائمه علیهم السلام در معرفی حضرت مهدی(ع) به عنوان آخرین امام شیعیان و  مسئله غیبت ایشان پرداخت و گفت: از جمله شیوه‌های امامان بعد از امام رضا(ع) در معرفی امام زمان(عج) و آماده سازی مردم برای عصر غیبت بهره گیری از محدودیت هایی بود که توسط خلفای عباسی برای ایشان اعمال شده بود. ایشان تلاش کردند با سوق دادن مردم به وکلا و نواب خاص خود زمینه ساز مراجعه مردم به نایبان عام در عصر غیبت باشند. درست است که مردم دسترسی زیادی به این امامان نداشتند، اما امامان بنی الرضا علیهم السلام از طریق وکلا و نایبان خاصی که به محضرشان شرف یاب می‌شدند، مسئله امامت حضرت مهدی(ع) و غیبت ایشان را تبیین و این افراد به مردم منتقل می‌کردند.

حجت الاسلام بهروزی لک افزود: یکی دیگر از شیوه های امامان بنی الرضا(ع) تکمیل معارف دینی و بویژه تبیین امامت بود، که یکی از مصادیق آن زیارت جامعه کبیره ای است که از امام هادی (ع) نقل شده که در این زیارت، ایشان مسئله امامت را تبیین کرده اند. لذا نهاد وکالت در این دوران نقش مهمی داشته است و در زمینه سازی عصر غیبت موثر بوده است. امام حسن عسکری علیه السلام نیز از این نهاد جهت ارتباط با مردم استفاده می کردند. ایشان چون در داخل پادگان های خلفای عباسی در حصر بودند و به مردم دسترسی نداشتند، از نظام وکالت برای مدیریت جامعه بهره می‌گرفتند. راه دیگر آماده سازی مردم برای عصر غیبت اقدامات امام عسکری علیه السلام در معرفی فرزند بزرگوار خویش به معتمدین صحابه خود بود. ایشان در دیدارهای خصوصی و محرمانه که با وکلای خود داشتند مسئله امامت حضرت مهدی(ع) و غیبت ایشان را به آنها ابلاغ می کرد و آنها نیز با حضور در بین اصحاب و شیعان آن حضرت مسئله را تبیین و تشریح می‌کردند.

استاد دانشگاه باقر العلوم(ع) در پاسخ به این سوال که مسئله غیبت حضرت مهدی(عج) از چه زمانی شروع شد گفت: غیبت امام زمان(عج) به نوعی از همان زمانی که در شکم مادر بودند شروع شد؛ به گونه ای که وقتی بانو نرجس خاتون ایشان را باردار بودند هیچ علایم بارداری وجود نداشت و موقع تولد نیز به مانند حضرت موسی، به صورت مخفی متولد شدند، اما چون مسئله غیبت در دوره امام حضرت مهدی(ع) مد نظر ماست، باید بگوئیم که غیبت ایشان از همان لحظه شهادت پدر بزرگوارشان آغاز شد که مرحله اول غیبت صغری بوده و حضرت از طریق چهار نائب خود با مردم در ارتباط بودند و پس از آن دوران غیبت کبری آغاز شد که تا کنون ادامه داشته است.

وی در ارتباط با دلایل غیبت امام عصر(عج) تصریج کرد: دلایل غیبت امام زمان به طور کلی به دو دسته اقناعی و اصلی تقسیم می شود. دلیل اقناعی به مانند آنکه وقتی از امام صادق علیه السلام درباره غیبت سوال شد به شکم خود اشاره کردند، یعنی آنکه اگر ایشان ظهور داشته باشند، او را خواهند کشت. بنابراین حفظ جان امام دلیل غیبت ایشان تلقی می شود.

حجت الاسلام بهروزی لک ادامه داد: گونه دوم دلایل غیبت که مهم است، این تقریر از فلسفه غیبت است که حضرت حجت علیه السلام، بعد از فعالیت و تلاشهای ۱۱ امام قبل خود در تعلیم و ترویج دین به رغم شهادت همه ایشان در راه انجام این ماموریت الهی، غایب شدند تا در زمانی مناسب ظهور و دین کامل جد خود را پیاده سازی کنند. در واقع تا زمانی که بخاطر تعلیم دین اسلام و معارف قرآنی و سنت نبوی ضرورت داشت، امامان هر چند یکی پس از دیگری به شهادت می رسیدند، در جامعه ظهور داشتند و این برای انجام مأموریت الهی بود و سنگر امامت را خالی نگذاشتند.

کارشناس امور دینی توضیح داد: دین اسلام آخرین و کاملترین دین آسمانی است که توسط رسول اکرم(ص) از سوی خداوند بر مردم ابلاغ شد، از این امر می توان به ابلاغ دین کامل، یا کمال ابلاغی دین، یاد نمود. تحقق دین کامل طبق آیات اظهار و پیروزی دین حق و روایات اهل بیت علیهم السلام در این زمینه، صرفاً در زمان امام مهدی محق خواهد شد و این همان تحقق کمال دین در جهان است.اما لازم بود، به تعبیر امام علی علیه السلام در هر زمانی امامی حی و زنده چه به صورت ظاهر و مشهور یا غایب و مغمور باشد تا زمین از حجت خدا و انسان کامل خالی نباشد. اما در دوران ظهور امامت کارکرد مهمی دارد که آن هم تبیین معارف قرآنی و نبوی(ص) است. و بخاطر این ماموریت ضرورت داشت تا امام در این دوران ظاهر باشد.

وی اضافه کرد: اما به نظر می رسد هنگامی که در حد لازم معارف دینی تبیین شدند و از سوی دیگر زمینه تحقق کامل اسلام بخاطر شرایط اجتماعی مردم فراهم نبود، دیگر ضرورتی برای ظهور امام و شهادت وی نیست. لذا غیبت امام و انجام وظایف تکوینی در پس پرده غیبت توجیه پذیر است. از این رو امام زمان(عج) غایب شدند تا در زمان مناسب ظهور کنند و عدالت را در جهان بگسترانند. در حال حاضر هم علما و فقهای ما با استفاده از قرآن کریم، سنت نبوی و تعالیمی که ائمه علیهم السلام به ما آموخته اند می توانند احکام دین را برای ما تبیین کنند و فتوا بدهند. این دوران را می‌توان دوران خودگردانی جامعه اسلامی بر اساس این تراث ارزشمند دانست.

استاد دانشگاه باقرالعلوم با اشاره به اینکه مسئله غیبت ادامه خواهد داشت تا زمانی که آمادگی مردم برای ظهور و تحقق دین کامل فراهم شود گفت: بنابر این در توضیح علت غیبت امام عصر(عج) می توانیم بگویئم که در یک زمان برای تعلیم دین خاتم، ظهور امام(ع) ضرورت داشته هر چند به شهادت می رسید، اما با اشباع این تعلیم و در دورانی که شرایط تحقق دین کامل فراهم نیست، ضرورتی ندارد که ولی خدا ظاهر باشد و مردم او را به شهادت برسانند. در دوران غیبت مردم می توانند نیازهای دینی، و سیاسی اجتماعی خود را از طریق مدیریت و تولیت نایبان عام، همان سنتی که امام کاظم(ع) بنا نهاد و بعدها هم ادامه پیدا کرد، برطرف کنند. از این دوران به دوران رشد و شکوفایی نسبی یاد می کنیم.

حجت الاسللام بهروزی لک تصریح کرد: لذا برخلاف دیدگاهی که معتقد است این دوران، عصر حیرت است، باید گفت عصر غیبت حرکت به جلو و رشد انسانی است، زیرا معارف اسلامی در حد نیاز تعلیم داده شده است و مردم با هدایت و رهبری فقها می توانند جامعه خود را ساخته و از این امر بهره مند شوند. بدون لحاظ این تلاش و ماموریت امامان ۱۱ گانه که همگی به شهادت رسیدند اما وظیفه تعلیم دین خدا را بر عهده گرفتند، حجت خدا بر مردم در عصر غیبت تمام نمی شد. و این همان دوران رشد و خودگردانی جامعه عصر غیبت تحت ولایت و رهبری نایبان عام امام است.

وی در فراز آخر گفت و گو به مسئله انتظار و فرج پرداخت و گفت: انتظار عبارت است آمادگی برای رویارویی و به عبارتی در آغوش کشیدن منتَظَر. انتظار را عده ای در طول تاریخ برای ما بد معنا کرده اند و به ما تلقین کرده اند که انتظار یعنی نشستن، در حالی که فرد منتظر باید بایستد و اقداماتی را انجام دهد که مورد مرضی امام عصر(عج) باشد. بنابراین انتظار کسب آمادگی های لازم برای ظهور است. در دعای عهد، با خدا و امام خود عهد و پیمان می بندیم و می گوئیم: "اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ" خدایا مرا از یاران و مددکاران و دفاع‏کنندگان از او و از شتابندگان به سویش در برآوردن‏ خواسته‏هایش قرار ده.

حجت الاسلام بهروزی لک گفت: بنابراین وظیفه ما به عنوان منتظر این است که یاری گر امام خود باشیم، مرام امام را ترویج و امر امام را احیا کنیم؛ امام رضا علیه السلام فرموده است: "رحم الله امرء احیا امرنا" خداوند رحمت خود را شامل کسی کند که امر ما را کند. سوال کردند چگونه امر شما را احیا کنیم، فرمودند که معارف ما را یاد بگیرد و به مردم یاد بدهد. "الناس لو سمعوا محاسن کلامنا لاتبعونا" اگر مردم زیبائی های سخنان ما را بشنوند تبعیت خواهند کرد. اکنون نیز باید زیبائی های دولت کریمه و آرمان شهر مهدوی را به مردم جهان تبلیغ کنیم و در انجام امور مورد توجه امام خود از یکدیگر سبقت بگیریم. امام زمان از ما می خواهد بدون آنکه امر کند در اجرای خواسته‌هایشان بشتابیم. بنابراین اینها وظایف ماست در عصر غیبت به شکل فردی، اجتماعی و حتی حکومتی.

انتهای پیام/