قدس آنلاین-گروه استان ها: اگر سفری به روستای تاریخی سراب کلان داشته باشید شاید باورتان نشود که این روستا بر روی یک شهر تاریخی و در زمره آثار باستانی تمدن اسلامی بنا شده است که ساکنانش بدون توجه به این مهم بر روی این آثار باستانی خانه می سازند، چاه فاضلاب حفر می کنند و یا دولتی ها با کند و کاو معابر  لوله و یا تاسیسات خدماتی ایجاد می کنند!

طبق مطالعات و کاوش‌های باستان‌شناسی این روستا دارای قدمت بیش از ۱۴۰۰ سال است و با توجه به آثار تاریخی و بناهای قدیمی به‌جای مانده و موقعیت طبیعی و جغرافیایی منطقه و بر اساس گمانه‌زنی‌های تاریخی این مکان تفریحگاه انوشیروان ساسانی بوده است.

این شهر تاریخی با قدمت بیش از ۱۴۰۰ سال یکی از زیباترین شهرهای مستحکم و تمام سنگی کشور محسوب می‌شود و مربوط به دوره ساسانیان و دوران‌های تاریخی پس از اسلام است که در ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۱۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

گفتنی است این شهر تاریخی زیبا در مساحتی بالغ‌بر ۱۵ هکتار ساخته‌شده یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری غرب کشور محسوب می‌شود، تصریح کرد: مناطق بکر و زیبای دشت سیروان از جنگل ، مراتع، باغات انار،برنج‌کاری ،رودخانه خروشان سیمره با هوای معتدل تشکیل‌شده اما علیرغم این‌همه جاذبه تاریخی طبیعی متأسفانه در ادوار گذشته به علت بی‌توجهی متولیان امر مورد بی‌مهری قرارگرفته است.

باوجود اهمیت این روستا و آثار باستانی به‌جامانده از دوران ساسانی که حالا بر روی آن خانه‌های خشتی و آجری بناشده است متأسفانه ساخت‌وسازهای صورت گرفته ضمن ایجاد مشکلات عدیده برای ساکنان به تخریب آثار تاریخی نیز منجر شده است.

مردم این روستا از حدود یک قرن پیش تاکنون در این محل ساکن  هستند که همین موضوع به سراب کلان صدمات بسیاری وارد کرده است زیرا مردم از سازه‌ها و اتاق‌های این شهر تاریخی و باستانی به‌عنوان کاهدان و گاهی، خانه استفاده می‌کنند.
اگرچه برای همگان واضح است که این روستا بر روی شهر تاریخی سیروان قرارگرفته و جابجایی ساکنان آن ضروری است اما تاکنون عزم و اراده ملی برای جابجایی این روستا شکل نگرفته است و افزون بر دو دهه است که فقط شعار رفتن شنیده می‌شود و در عمل اقدامی نمی‌شود.

جانمایی سایت جدید

به گزارش قدس اگرچه هم‌زمان با گرامیداشت هفته دولت سال ۱۳۹۷ سایت جدید روستای تاریخی سراب کلان شهرستان سیروان طی آئینی جانمایی و کلنگ احداث آن به زمین خورد اما در عمل هنوز اتفاقی برای جابجایی این روستا انجام نپذیرفته است.

در این سایت که به مساحت ۱۴ هکتار برای ساخت‌وسازهای جدید آماده‌سازی شد حتی مشوق‌هایی برای انتقال ساکنان روستا به سایت جدید در نظر گرفته‌شده است و به زوجین و افرادی که تمایل به ساخت‌وساز داشتند مقرر شد تا تسهیلات ارزان‌قیمت و زمین باقیمت مناسب اعطا شود.

بنا بر اظهارات مسئولان مقرر بود تا  روستای تاریخی سراب کلان در سه فاز و در مدت چند سال به سایت جدید انتقال داده شود تا هر چه زودتر  امکان کاوش و پژوهش‌های باستان‌شناسی بر روی آثار تاریخی مدفون‌شده در زیر روستا فراهم شود که هنوز این رؤیا به حقیقت نپیوسته است.

بی‌رغبتی اهالی

گرچه در طی سال‌های گذشته اقبال چندانی برای ساخت‌وساز در این سایت جدید نشده ولی این روزها بنا بر گفته

سهراب ستار وند یکی از اهالی این روستا با این نرخ مصالح و ساخت‌وساز دیگر هیچ‌وقت امکان جابجایی فراهم نمی‌شود.

وی اظهار می‌کند: بیش از ۱۰۰ سال‌ است که خانواده‌های ما در این روستا زندگی می‌کنند و فرزندان خود را در همین روستا سروسامان دادند.

وی بیان می‌کند: مردم این منطقه ازنظر مالی ضعیف هستند و همین خانه‌های کوچک آجری ماحصل یک‌عمر زندگی و کار کردن آن‌هاست لذا چگونه می‌توانند بعد از گذشت ۳۰ سال زندگی حالا یک‌شبه این خانه را ترک کرده و با رفتن زیر یوغ بانک‌ها و تسهیلات خانه‌ای جدید در جوار روستا بسازند؟

وی عنوان می‌کند: متأسفانه برخی از خانواده‌ها جوان‌هایشان بزرگ‌شده و تشکیل خانواده داده‌اند لذا باید سرپناهی برای آن‌ها تهیه شود اما میراث فرهنگی اجازه اضافه کردن یک اتاق را هم در روستا نمی‌دهد و لذا بسیاری از خانواده‌ها از این بابت ناراضی هستند!

نجات آثار باستانی

در همین راستا نماینده مردم ایلام در بازدید از این روستا اظهار کرد: در مورد مشکلات روستای سراب کلان، همه مسئولان و نمایندگان استان باید به دنبال کارهای عملیاتی و اجرایی باشند.

علی‌اکبر بسطامی افزود: حل مشکلات این روستا دیگر با گفتاردرمانی و شعار جوابگو نیست چراکه مردم این روستا دچار مشکلات شدیدی شده‌اند.

وی اذعان کرد: متأسفانه هرروز تخریب روستای تاریخی سراب کلان بیشتر می‌شود، نیاز است مسئولان استان زمینه جابجایی مردم روستا را فراهم کنند.

بسطامی بیان کرد: متأسفانه در روستای سراب کلان به دلیل استقرار منازل مسکونی مردم بر روی بافت ارزشمند تاریخی امکان کاوش و کشف عملاً غیرممکن است به همین منظور سایت جدیدی برای روستا مکان‌یابی شده و کلنگ زنی آن انجام‌گرفته که در آینده و به‌مرورزمان بخش‌های مهم بافت تاریخی ارزشمند روستا مورد کاوش قرار می‌گیرد. روستای سراب کلان در استان ایلام سال‌هاست روی یک شهر تاریخی بزرگ به نام سیروان قرارگرفته و به‌رغم تلاش‌های صورت گفته هنوز این روستا برای کاوش‌های تاریخی جابجا نشده، دراین‌بین فعالیت‌های مردم نیز در روستا محدودشده است.