قدس آنلاین: یوم الله ۱۳ آبان، یادآور حماسه‌ها، ایثارها و فداکاری‌های دانش‌آموزان عزیزمان است. این روز بدین سبب روز «دانش‌آموز» نام گرفته است تا ضمن گرامیداشت یاد و خاطره فرزندان دلیر انقلاب اسلامی، بتوان بر ضرورت ارتقای آگاهی سیاسی، اجتماعی و درک عمیق رخدادهای روز جامعه توسط دانش‌آموزان تأکید نمود.
آنچه می‌تواند جامعه را در مسیر پویایی و بالندگی قرار دهد، پرهیز از سطحی‌نگری و دریافت ژرف مسائل روز توسط قشر جوان و نوجوان است. این موضوع بیش از همه بر عهده تشکل‌های دانش‌آموزی است.
دانش‌آموزان؛ کنشگران حوزه‌های سیاسی و اجتماعی
حسین تاریخی، دبیر کل اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان کشور با تأکید بر همین موضوع، یعنی ضرورت ارتقای بینش اجتماعی و سیاسی دانش‌آموزان می‌گوید: در جامعه ما، دانش‌آموزان با ورود به مقطع متوسطه، نسبت به مسائل پیرامون خود در حوزه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی حساس‌تر می‌شوند و تمایل دارند علاوه بر کسب اطلاعات در این حوزه‌ها ایفای نقش کنند. البته در یک سال اخیر به دلیل شیوع کرونا و مجازی شدن آموزش‌ها این مهم شیب صعودی به خود گرفته و دانش‌آموزان به دلیل حضور پررنگ‌تر در شبکه‌های اجتماعی به عنوان کنشگران حوزه‌های سیاسی و اجتماعی ایفای نقش می‌کنند. البته بخشی از دیدگاه آن‌ها برگرفته از فضای رسانه‌ای کشور است که اگر مهارت سواد رسانه‌ای را در خانواده و مدرسه کسب کرده باشند می‌توانند با جریان‌شناسی سیاسی و اجتماعی، تحلیل‌های واقع‌بینانه‌ای داشته باشند و در مواجهه با هجمه‌های سیاسی مختلف، گزینه صحیحی را برای دفاع انتخاب کنند. اما باید بپذیریم بخشی از دیدگاه نوجوانان ما برگرفته از تلقین‌ها و هجمه‌های سیاسی فضای مجازی است که موجب می‌شود به شناخت واقعی از تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه و دنیای پیرامون خود دست نیابند.
دکتر تاریخی می‌افزاید: اگر بتوانیم دانش‌آموزان را با آموزش روش‌های صحیح دستیابی به حقیقت که شامل شناسایی منبع خبر یا رویداد، پیشینه مسئله و معرفی منابع امین است، آشنا کنیم، قطعاً مهارت مواجهه با پدیده‌های سیاسی و اجتماعی در آن‌ها شکل می‌گیرد و در مسیر صحیح تحلیل اخبار و اطلاعات رسانه‌ای قرار خواهند گرفت.
کسب هویت مستقل
وی درخصوص عملکرد تشکل‌های سیاسی دانش‌آموزی کشور در فراهم کردن مسیر شناخت اجتماعی و سیاسی دانش‌آموزان می‌گوید: یکی از مهم‌ترین بسترهایی که این تشکل‌ها تا کنون فراهم ساخته‌اند این است که توانسته‌اند با اعتماد به دانش‌آموزان، هویت آن‌ها را تقویت کنند، به‌گونه‌ای که دانش‌آموزان توانسته‌اند در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی هویت مستقلی داشته باشند. در واقع در تشکل‌های دانش‌آموزی زمینه تجربه کسب هویت مستقل برای نوجوانان فراهم شده و این مهم دانش‌آموزان را از نوجوانانی مصرف‌کننده به نوجوانانی مولد تبدیل کرده است. البته با توجه به هجمه‌های رسانه‌ای قرن حاضر و قرار گرفتن دانش‌آموزان در این مسیر پرتلاطم، ممکن است برخی از آن‌ها در مسیر شناخت فضای سیاسی و اجتماعی دچار اشتباه شوند اما این موضوع لزوماً به آن معنا نیست که این اتفاق به واسطه نوع فعالیتی که در تشکل‌های دانش‌آموزی داشته، رخ است.
تاریخی تصریح می‌کند: دانش‌آموزان با حضور در تشکل‌های دانش‌آموزی با نظرهای مختلف آشنا شده و روحیه پرسشگری در آن‌ها تقویت می‌شود که این می‌تواند زمینه رشد همه‌جانبه آن‌ها را در ابعاد مختلف اجتماعی، علمی، مذهبی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری فراهم سازد.
دبیر کل اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان کشور با انتقاد از عملکرد برخی از مدیران مدارس و مسئولان آموزش و پرورش می‌گوید: با اینکه رویکرد مسئولان آموزش و پرورش تقویت فضای کار تشکل‌های دانش‌آموزی کشور بوده، به نظر می‌رسد سایه نگاه تصدیگری در مجموعه آموزش و پرورش بر سر این تشکل‌ها سنگینی می‌کند و اگر آموزش و پرورش به نقطه‌ای برسد که نقش ستادی و راهبری خود را به درستی ایفا کند توفیقات بیشتری در مواجهه با تشکل‌ها و تحقق سیاست‌های پرورشی کسب خواهد کرد. اما اکنون ترس از واگذاری فعالیت‌های فرهنگی و اجرایی موجب شده آموزش و پرورش چابکی لازم را نداشته باشد و در واقع این مسئله موجب کاهش سرعت دستیابی به اهداف و مأموریت‌های این نهاد شده است.
آشنایی با شاخص‌های ویژه نظام
اسماعیل بحری زاده، قائم مقام معاون وزیر آموزش و پرورش در سازمان دانش‌آموزی نیز در گفت‌وگو با ما در خصوص نگاه اجتماعی و سیاسی دانش‌آموزان در مدارس امروز می‌گوید: دانش‌آموزان ما در زیست بوم انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی متولد و رشد یافته‌اند و با ادبیات و شاخص‌های ویژه این نظام آشنایی دارند. به‌ویژه آنکه یکی از مهم‌ترین ابعاد انقلاب اسلامی استکبارستیزی است که در یوم‌الله ۱۳ آبان تجلی یافته و بارها از سوی امام راحل و مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفته است. دانش‌آموزان، متأثر از آموزه‌های انقلاب در این فضا تنفس کرده و با روحیه انقلابیگری آشنا شده و در چارچوب ویژگی‌های انقلاب اسلامی و منظومه فکری امام راحل و رهبری انقلاب تربیت شده‌اند.
وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر به دلیل توسعه شبکه‌های اجتماعی شیوه انتشار اطلاعات نیز گسترش یافته است، ادامه می‌دهد: در این سال‌ها تأثیرپذیری دانش‌آموزان از افکار گوناگون، مسئولیت متولیان تعلیم و تربیت و اولیای دانش‌آموزان را سنگین‌تر کرده و ضرورت دارد مسیر هدایت دانش‌آموزان را به سوی آرمان‌های سیاسی و اجتماعی انقلاب هموارتر و به این نکته توجه کنند که نگاه سیاسی و اجتماعی دانش‌آموزان به عنوان آینده‌سازان این نظام بسیار حائز اهمیت است و کوچک‌ترین غفلت از این مهم، پیامدهای جبران‌ناپذیری را در آینده در پی دارد.
آموزش مهارت‌های لازم برای توجه به واقعیت‌های جامعه
بحری‌زاده با اشاره به عواملی که ممکن است دانش‌آموزان را از آرمانگرایی واقع‌بینانه دور کند، می‌افزاید: کوتاهی کردن در انتقال آرمان‌های انقلاب به دانش‌آموزان و آموزش ندادن مسیر صحیح نیل به آرمان‌ها مهم‌ترین موانع رسیدن به آرمانگرایی واقع‌بینانه است و باید بکوشیم با آموزش مهارت‌های لازم، شرایطی را فراهم کنیم تا آن‌ها با توجه به واقعیت‌های جامعه برای رسیدن به آرمان‌های انقلاب گام بردارند و به این وسیله باورهای اساسی انقلاب در نهاد آن‌ها شکل بگیرد و با نگاه به واقعیت‌های جامعه به سمت قله‌های آرمانی حرکت کنند.
وی در خصوص نقش تشکل‌های دانش‌آموزی در فراهم کردن مسیر شناخت اجتماعی و سیاسی دانش‌آموزان می‌گوید: تشکل‌های دانش‌آموزی تفاوت‌هایی با سایر تشکل‌های دارای فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و تربیتی دارند؛ چرا که اهداف طراحی شده در این تشکل‌ها منطبق با فرایندهای رشد شش‌گانه و عمیق‌تر شدن در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، تربیتی، مذهبی و اعتقادی، علمی و هنری است.
بحری زاده تأکید می‌کند: تاکنون چهار تشکل رسمی کشور یعنی « بسیج دانش‌آموزی»، «هلال احمر»، «اتحادیه انجمن‌های دانش‌آموزی» و همچنین تشکل «سازمان دانش‌آموزی» متناسب با اسناد بالادستی و مأموریت‌هایی که برعهده داشته‌اند اقدامات خوب و مؤثری را انجام داده و توانسته‌اند زمینه‌هایی را فراهم کنند تا دانش‌آموزان با پذیرش نقش‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در حوزه‌های مختلف جامعه‌پذیری تجربه لازم را کسب کنند. سازمان دانش‌آموزی نیز کوشیده با طراحی و اجرای سلسه فعالیت‌های متنوع، بسترهای مناسبی برای جامعه‌پذیری دانش‌آموزان درحوزه‌های مختلف تربیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی فراهم سازد.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر فعالیت‌های تشکل‌های رسمی دانش‌آموزی، مدیران مدارس و مسئولان آموزش و پرورش نیز کوشیده‌اند با فراهم ساختن زمینه فعالیت هر چه بیشتر دانش‌آموزان در این تشکل‌ها آن‌ها را در مسیر صحیح قرار دهند و این نشان می‌دهد زمینه برای اجتماعی شدن دانش‌آموزان و قرار گرفتن آن‌ها در مسیر آرمان‌های انقلاب در مدارس کشور فراهم است.
انتهای پیام/
نظر شما