به گزارش قدس آنلاین، امیرالله شمقدری؛ پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در کرسی علمی- ترویجی «تاثیر شرایط سیاسی و اجتماعی بر مدایح نبوی در شعر فارسی (قرن‌های ۴ تا ۶ هجری)» که با حضور جمعی از پژوهشگران در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: در شرایطی که عده‌ای به مقدسات اسلام به ویژه قرآن و پیامبر(ص) اهانت می‌کنند موضوع این کرسی ترویجی بسیار در خور توجه است و می‌تواند چشم‌اندازهای جدیدی را برای آینده فرا روی مخاطبان و پژوهشگران قرار دهد.
وی با بیان اینکه از آغاز زبان فارسی تاکنون نعت پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) در اشعار دیده می‌شود، تصریح کرد: هر چند در قرن معاصر این نعت‌ها و توحیدیه‌ها کمرنگ‌تر شده است اما خوشبختانه به دست فراموشی سپرده نشده است.
این پژوهشگر ادامه داد: اگر احادیث پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) را از زبان فارسی بگیریم چیزی از آن باقی نمی‌ماند و درخشان بودن زبان و ادب فارسی به دلیل اندیشه‌های ناب پیامبر(ص) و آموزه‌های اهل بیت(ع) است.
وی خاطر نشان کرد: جای شعرایی همچون ناصر خسرو که ارادتمند اهل بیت(ع) بودند و اندیشه‌های سیاسی بسیار والایی داشتند و همچنین سنایی که در شعر و ادب فارسی تحول آفرینی کرد در این پژوهش خالی است.
تاثیرپذیری عوامل درونی و بیرونی در شعر شاعران
مصطفی لعل شاطری پژوهشگر گروه فرهنگ و سیره رضوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی عنوان کرد: مضامین نهفته شعر شاعران قرون چهارم تا ششم هجری نظیر کسایی مروزی، عطار، سنایی، خاقانی و نظامی بویژه در نعت و ستایش پیامبر(ص) علاوه بر تاثیرپذیری از عوامل درونی همچون روحیات فردی شاعر، در حوزه تاثیر عوامل بیرونی به ویژه شرایط سیاسی و اجتماعی آن روزگار نیز تاثیر داشته است.
وی افزود: در این راستا با غلبه و تسلط حکومت‌های سنتی مذهب که می‌خواستند از سوی شاعران مورد مدح و تمجید قرار گیرند و این امر یکی از عمده‌ترین راه‌های تقرب به دربار بود، مدیحه‌سرایی برای دربار پر رونق و پرداختن به نعت پیامبر اسلام(ص) تا حدی کمرنگ شد.
این پژوهشگر حوزه فرهنگ و سیره رضوی ادامه داد: از سوی دیگر در محیط اجتماعی پر اغتشاش حکومتی و آشفتگی شرایط سیاسی نظیر حمله غزان، در نعت پیامبر(ص)، مفاهیمی نظیر فقر، قناعت، مقابله با ظلم و ستم و بهره‌گیری از انقلابی همچون شاه و سلطان برای پیامبر(ص) به منظور ایجاد حس تلطیف کننده برای حکمران مطرح می‌شود تا به فراخور شرایط غالب، مرهمی بر دل مردم نهاده باشد و از سویی حیات نعت پیامبر(ص) استمرار یابد.
وی در ادامه به مدایح رسول مکرم اسلام(ص) در شعر شاعرانی همچون، قوامی رازی، خاقانی، عطار نیشابوری و... اشاره کرد و گفت: خاقانی رویکرد سیاسی را در اشعار خود مطرح می‌کند و صفاتی همچون شاه و شهنه را برای پیامبر(ص) مطرح می‌کند.
این پژوهشگر تصریح کرد: عطار نیشابوری در اشعارش برای اولین بار به وقایع خاصی از زندگی پیامبر(ص) اشاره دارد و به بیان صفات مهربانی پیامبر(ص) می‌پردازد، همچنین نظامی گنجوی که به بحث نجوم علاقه داشته است به معراج پیامبر(ص) در اشعارش اشاره می‌کند.
منبع: آستان نیوز
انتهای خبر/
نظر شما