قدس آنلاین- تکتم بهاردوست: این روزها و با شیوع بیماری کرونا، استفاده از کتابخانه دیجیتالی و مطالعه در خانه، فرصتی است تا به آموخته‌های ما افزوده، ضمن اینکه تا حدودی فکر و ذهن را از ویروس کرونا دور کند. شاید بشود گفت یکی از کتابخانه هایی که سهم بسزایی در این میان دارد کتابخانه دیجیتال آستان قدس است. درهمین خصوص و در توضیح برنامه های این سازمان "علی ضرابی"  مدیر فضای مجازی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد:یکی از کارهایی که در زمان شیوع بیماری کرونا جهت رفاه حال اعضا انجام شده  تمدید خودکار منابع در دست امانت بوده است. از ابتدای شروع همه گیری بیماری کرونا و قبل از تعطیلی کتابخانه ها، به همه اعضا اعلام شد که برای بازگرداندن و تمدید منابع در دست امانت، نیازی به مراجعه به کتابخانه نیست و به صورت خودکار، مدت امانت همه منابع تمدید می شود. این امر چندین بار از ابتدای سال تکرار شد که با توجه به شرایط موجود، زحمتی برای اعضا ایجاد نشود.

وی ادامه داد: همچنین به امانت دادن دیجیتال  ده هزار جلد کتاب به صورت رایگان یکی دیگر از مواردی است که در زمان شیوع این بیماری انجام شده است. به این ترتیب که در اقدامی فشرده ظرف مدت ۱۰ روز، پایگاهی شامل ۱۰ هزار جلد کتاب جهت ارائه خدمت امانت دیجیتال راه اندازی شد و بلافاصله در اختیار همه علاقه مندان قرار گرفت. در این خدمت، امکان مطالعه منابع از راه دور فراهم شده است، برای هر منبع درخواست شده، یک هفته زمان مطالعه در نظر گرفته شده است.

ضرابی اضافه کرد: به منظور تسهیل دسترسی به منابع در شرایطی که خدمات حضوری کتابخانه ها به صورت ناگهانی متوقف شده بود، به مدت چند ماه از آغاز شرایط ویژه کرونا در ابتدای سال، تمامی هزینه های مربوط به دریافت منابع الکترونیک حذف شد و علاقه مندان بدون پرداخت هیچ هزینه ای، منابع مورد نیاز خود را دریافت کردند. همچنین درگاه خدمات پرسش از کتابدار کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی، همه روزه آمادگی پاسخ گویی به پرسش های علمی کاربران را در حوزه های مختلف علوم داراست. با توجه به دسترسی کارشناسان این حوزه به منابع مرجع و همچنین اساتید مختلف حوزه و دانشگاه، امکان ارائه پاسخ های علمی همراه با مستندات فراهم شده است.

وی ادامه داد: ایجاد پایگاه معرفی کتاب در سامانه کتابخانه دیجیتال نیز یکی دیگر از اقدامات کتابخانه دیجیتال آستان قدس بوده است که جهت آشنایی بیشتر علاقه مندان با کتاب های برگزیده در موضوعات مختلف، پایگاهی تخصصی در زمینه معرفی این منابع ایجاد شده و از طریق فضای مجازی، در اختیار عموم قرار گرفت. تاکنون بالغ بر ۲۰۰۰ کتاب در این پایگاه معرفی شده است که از طریق طبقه بندی موضوعی، نام پدید آور و غیره قابل جستجو و استفاده است. دیگر اینکه به منظور تسهیل دسترسی پژوهشگران و علاقه مندان به منابع، ۲۶ پایگاه موضوعی در عناوینی از جمله دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، پیامبر اعظم و اهل بیت علیهم السلام به تفکیک، حجاب و عفاف، کرونا و ... ایجاد شده است که امکان دسترسی متمرکز به کلیه منابع مرتبط با موضوعات یاد شده را فراهم می کند.

ضرابی افزود: معرفی نفایس گنجینه رضوی در قالب برگزاری سه شنبه های فرهنگی به صورت دیجیتال یکی از آن در ابتکاراتی است که از طرف رئیس محترم سازمان، حجه الاسلام و المسلمین جناب آقای حسینی، به مدت یک سال، سه شنبه هر هفته، یکی از نفایس موجود در گنجینه کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، پیش از این طی مراسمی به دقت معرفی و در معرض دید عموم قرار میگرفت. متاسفانه با شیوع بیماری کرونا، برگزاری این برنامه به صورت حضوری امکانپذیر نبود، به منظور ادامه این اقدام ارزشمند، زمینه برگزاری این برنامه در فضای مجازی فراهم گردید و از ابتدای سال تاکنون، این روند ادامه دارد.

وی درپاسخ به این سئوال که کتابخانه دیجیتال آستان در مدتی که بیماری کرونا سراسری شده است توانسته چه جذابیت های را برای مخاطبان ایجاد کند و اینکه آیا تعداد استقبال کنندگان و اعضای شما در کتابخانه دیجیتال افزایش داشته است گفت: با توجه به تعطیلی کتابخانه ها، خوشبختانه میزان بهره گیری پژوهشگران و علاقمندان از  امکانات حوزه فضای مجازی گسترش یافته است و در خصوص بخش دیگری از سئوال شما باید بگویم بله در راستای دسترسی راحت تر کاربران از کتابخانه دیجیتال،   اپلیکیشن موبایلی کتابخانه دیجیتال ایجاد شد و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت. دسترسی به خدمات مختلف کتابخانه دیجیتال از طریق این برنامه امکان پذیر است.

علی ضرابی در پاسخ به این سئوال که با توجه به اینکه بخشی از کتاب های موجود کتاب های مرجع هستند چه تمهیداتی اندیشیده شده که آسیبی به این کتاب ها نرسد گفت: طبق سیاست های آستان قدس رضوی، یکی از راه های حفاظت منابع اطلاعاتی، دیجیتال سازی آنهاست که این کار با اولویت نسخه های خطی، چاپ سنگی و سایر  منابع قدیمی انجام می شود. ضمن اینکه وضعیت  نسخه فیزیکی به طور مداوم رصد می شود و در صورت نیاز مرمت می شود.

وی در توضیح اینکه قدیمی ترین  سند موجود در کتابخانه دیجیتال مربوط به چه سالی است بیان کرد: قدیمی ترین  سند موجود در کتابخانه دیجیتال مربوط به قرآن های منسوب به ائمه اطهار علیهم است.

مدیر فضای مجازی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با اشاره به هفته کتاب و کتابخوانی و چگونگی تشویق همشهریان نسبت به این مهم گفت: تغییر فرهنگ مطالعه در کشور امری بسیار جدی است که همکاری نهادهای مختلف علمی و فرهنگی کشور را می طلبد. ارائه منابع منطبق با علاقه مندی های اقشار مختلف جامعه و مرتبط با نیاز های روز ایشان در کنار دسترسی آسان و کم هزینه به منابع قطعا تاثیر چشمگیری در ترغیب افراد به مطالعه خواهد داشت. با توجه به گسترش حضور کاربران در فضای مجازی، بالطبع لازم است حضور کتابخانه ها در این فضا گسترش یابد؛ ایجاد و گسترش کتابخانه های دیجیتال، تولید و ارائه محتوای خلاصه و مفید در قالب های چندرسانه ای و در بستر های مختلف نیز در این خصوص تاثیر قابل توجهی دارد. که خوشبختانه در این مدت و با توجه به تعطیلی کتابخانه ها و گسترش حضور کاربران در فضای مجازی، و از طرفی هم سهولت دسترسی به منابع از طریق کتابخانه دیجیتال، قطعاً کاربران تشویق به بهره گیری از  فضای جدید شده اند

انتهای خبر/