در اینباره، در روزهای اخیر برخی اصلاحطلبان و فعالان سیاسی داخلی و خارجی در بیانیهای خواستار شدند نظام جمهوری اسلامی از فرصت حضور بایدن استفاده کند، به برجام بازگردد و کوششهای معطوف به رفع تحریمها را شدت ببخشد.
در این بیانیه آمده است: «ما جمعی از فعالان مدنی و کنشگران سیاسی ایران، از هیئت حاکمه و سیاستسازان ایران دعوت میکنیم از پنجره فرصتی که برای تأمین منافع ملی ایران و کاهش آلام و رنج مردم گشوده شده، به کارآمدترین شکل استفاده کنند و نگذارند فرصت فراهمشده از دست برود و درهمشکستن سیاست فشار حداکثری و تحریمها دشوارتر شود».
وابسته قلمدادکردن اقتصاد کشور به مذاکره با آمریکا
این موضعگیری در حالی است که رهبر انقلاب هفته گذشته در جلسه شورای عالی هماهنگی سران قوا، در اظهارات خودشان درباره سرنوشت مذاکره قبلی کشور با اروپا و آمریکاییها، خاطرنشان کردند: «برای علاج تحریمها دو مسیر خنثیسازی تحریمها و غلبه بر آنها و رفع تحریم وجود دارد و البته ما مسیر رفع تحریم را یک بار امتحان و چند سال مذاکره کردیم، اما به نتیجهای نرسیدیم».
گرچه همزمان با روشنشدن نتیجه انتخابات آمریکا و حتی پیش از آن ، عدهای موضوع مذاکره با آمریکا را مطرح کردند و آشکارا سخن از پذیرش توافقات بعدی در ازای گشایشهای اقتصادی به زبان آوردند، با اینحال اظهارات رهبر انقلاب نشان داد راهبرد شرطیکردن اقتصاد کشور و وابسته کردن معیشت مردم و بهبود آن به موضوع مذاکره، راه به جایی نخواهد برد و سرنوشت برجام به عنوان اصلیترین دستاورد مذاکره با غرب، از یکسو راهبرد کلی آنان نسبت به ایران و از سوی دیگر حد انتظارات کشورمان از تغییر برخی معادلات بینالمللی را مشخص کرد.
آمریکاییها قابل اعتماد نیستند
رهبر انقلاب در بخشی از سخنان اخیرشان گفتند: «باید بنا را بر این بگذاریم که گشایشی از خارج انجام نخواهد شد. کسانی که برخی چشم امید به آنها دارند با ما دشمنی میکنند، ضمن آنکه شرایط داخلی آنها به هیچوجه روشن نیست و گرفتاریهای اخیر، امکان صحبت و موضعگیری در مسائل بین المللی را به آنها نمیدهد و نمیتوان روی حرف آنها حساب و برنامهریزی کرد».
با وجود این، برخی ادعاهای داخلی درباره امکان مذاکره با آمریکا و اهل تعامل خواندن دولت بایدن برای گشایشهای سیاسی و اقتصادی و بازیابی حقوق ایران، در حالی است که این روزها مقامات آمریکایی و اروپایی به صراحت اهدافشان را از طرح دوباره مذاکره با کشورمان و بازگشت آمریکا به برجام بیان کردهاند. همانگونه که «وندی شرمن» مسئول تیم مذاکرهکننده آمریکا در مذاکرات ایران و 1+5 به تازگی در مصاحبهای در همینباره گفته است: «برجام برای کنترل برنامه هستهای ایران است تا مطمئن شویم برنامه هستهای آنها صلحآمیز است و نمیخواهند بمب هستهای بسازند. برجام یک توافق پایه است و در پی هر توافق کنترل تسلیحاتی، توافقات دیگری نیز خواهد آمد».
راهبرد آمریکا علیه ایران تغییر نمیکند
در اینباره حسین کنعانی مقدم، تحلیلگر مسائل سیاسیدر گفتوگو با قدس میگوید: متأسفانه برخی در داخل کشور بر این باورند که آمریکا در حال تغییر دادن سیاستهای خویش است، درحالی که آمریکا همان آمریکای قبلی است و تنها مسئولانش تغییر میکنند و سیاست های ضد ایرانی آنان همچنان ثابت خواهند ماند. از سوی دیگر، آزموده را آزمودن خطاست؛ همانطور که ترامپ مورد اعتماد نبود، جو بایدن هم نمیتواند قابل اعتماد باشد. تمامی سیاستهای ضد ایرانی آمریکا بر اساس راهبردها و اقدامهای لابی صهیونیستی و حاکمیت کلی آمریکا پیگیری میشود که در این راهبردها نیز تغییری پیش نیامده است. ما نباید فرصت را از دست بدهیم و معطل شویم ببینیم در آمریکا چه اتفاقی خواهد افتاد. هر تغییری که در آمریکا رخ بدهد، بر ضد ایران است و مردم کشورمان باید تغییر و تعیین سرنوشت خودشان را با پیروی از رهبری پیش ببرند.
اروپاییها شریک دزدند اما رفیق قافله نیستند!
این فعال سیاسی همچنین درباره برخی زمزمههای داخلی برای مذاکره با آمریکا گفت: در مجلس ششم، سران اصلاحات و نمایندگان آنزمان مجلس که اصلاحطلب بودند، نامهای را به رهبر انقلاب نوشتند و درصدد بودند شرایط تسلیم در برابر غربیها را بهگونهای به رهبری دیکته کنند و بگویند اگر شرایط را نپذیرند، باید جام زهر را بنوشند. این نوع تفکر، رویکرد تسلیم، ذلت و خواری است. به نظر میرسد هدف پالسها و چراغ سبزهایی که توسط برخی اهالی داخلی سیاست برای مذاکره داده میشود، به این دلیل است که اینها فکر میکنند اگر تا دوره بعدی انتخابات ریاست جمهوری کشورمان به حمایت از مذاکره با آمریکا بپردازند، میتوانند مشکلات کشور را حل کنند و در انتخابات 1400 دولتی همسو با سیاست های غرب و آمریکا روی کار بیاورند. این آدرس غلطی است که باید نسبت به آن هوشیار بود.
کنعانی مقدم درباره نقش اروپاییها برای تحمیل مذاکره و خواستههای آمریکا به ایران هم گفت: اروپاییها شریک دزد و رفیق قافله هستند؛ هرچند نشان دادند رفیق قافله هم نیستند! اروپاییها با پیروی از سیاستهای آمریکا، در زمینههای مختلفی چون اعمال و اجرای تحریمها و بیعملی در تعهدات برجامی با این کشور همراهی کردهاند. دلبستن به اروپاییها و یا حتی اعتناکردن به مواضع آنان، اقدام عاقلانهای نیست. اروپاییها برای جبران گذشته، باید به تعهدات خودشان عمل کنند در غیر اینصورت ما مسیر خودمان را طی خواهیم کرد.
بایدن از عوامل شکلگیری و تحمیل تحریمهاست
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز معتقد است: باید بدانیم بایدن خودش در شکلگیری و تحمیل برجام و تحریمهای گسترده به ایران دخیل بوده و معاونت داشته است. جدای از آن، حتی پیشبینی میشود بخشی از دولت وی از همان افراد کابینه دوران اوباما انتخاب شوند.
فداحسین مالکی اظهار کرد: گرچه روی کار آمدن دموکراتها ممکن است تا حدودی در بازسازی وجهه آمریکاییها مؤثر باشد، اما این موضوع برای ایران هیچ نکته مثبتی ندارد و دولت بایدن سیاستهای قبلی علیه ایران را به روشی دیگر دنبال خواهد کرد. ما باید از تجربه تلخ برجام درس بگیریم و راهبرد مشخصی را برای جلوگیری از تکرار چنین تجربهای تدوین کنیم.
نماینده مردم زاهدان در مجلس افزود: همانگونه که رهبر انقلاب هم گفتند بسیاری از مسائل جاری به تحریم ربط ندارد و نگاه به داخل و استفاده از توان داخلی میتواند در خنثیسازی تحریمها مؤثر باشد. به هر حال، دولت بعدی آمریکا اگر تمامی تعهدات خودش در برجام را انجام دهد و تحریمها را لغو کند، آنوقت نظام و حاکمیت ایران و نهادهای مسئول میتوانند شرایط را بررسی و درباره مذاکره امکانسنجی کنند. ما نباید همانند گذشته، ظرفیتهای داخلی کشور و استفاده از آن را به موضوع تحریم و مذاکره گره بزنیم.
نظر شما