نوسان تراز آب دریای خزر و تأثیر آن بر اکوسیستم‌های اطراف آن سناریویی است که در چند سال اخیر با بزرگ‌ترین دریاچه جهان همراه بوده است، شواهد نشان می‌دهد که از سال ۱۹۷۸ میلادی دریای خزر پیشروی خود را آغاز کرد و سطح تراز آن حدود ۲ و نیم متر بالا آمد و پس‌ازآن در سال ۱۹۹۵ میلادی تاکنون حدود یک متر و ۵۰ سانتیمتر سطح تراز آب خزر کاهش یافت، این نوساناتی که طی این دوره کوتاه زمانی برای خزر اتفاق افتاد سبب شد که تأثیرات آن بر خلیج گرگان و تالاب میانکاله بسیار چشمگیر باشد.

بنا بر گفته کارشناسان اگر روند پس‌روی آب دریای خزر به همین روال ادامه یابد ارتباط آبی خلیج گرگان و خزر تا سال ۱۴۰۲ کاملا قطع می‌شود و با این شرایط خلیج گرگان تا یک دهه آینده به‌طور کامل خشک خواهد شد.

ظلم به تالاب

امید چراغعلی یکی از فعالان زیست‌محیطی در این رابطه به قدس می‌گوید: متأسفانه با عقب‌نشینی آب پدیده تالاب خواری در این منطقه افزایش یافت.

وی اذعان می‌کند: با پسروی آب دریای خزر متأسفانه کشاورزان به این محیط تجاوز کردند و پوشش زمین این محیط خشک را از حالت تالابی به اراضی کشاورزی تبدیل کردند، نیزارها را آتش زدند و برای حیات‌وحش ناامنی ایجاد کردند.
وی یادآور می‌شود: متأسفانه در زمان پسروی آب ورود دام‌ها به منطقه گزستان نیز افزایش یافت به‌گونه‌ای که مصرف بی‌رویه علف‌هایی که بر روی ماسه‌ها قرارگرفته موجب فرسایش زمین  را فراهم ساخته است.

وی بابیان اینکه متأسفانه تعارضات ازاین‌دست تعداد پرندگانی را که در خلیج گرگان و تالاب میانکاله زندگی می‌کردند از رقم یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار پرنده به ۳۸۰ هزار پرنده کاهش دادهاست اظهار می‌کند: متأسفانه ورود پساب‌های کشاورزی و سموم دفع آفات به دلیل وجود تعداد زیاد مزارع کشاورزی در اطراف تالاب مرگ بسیاری از جانوران، آزیان و پرندگان را رقم‌زده است که همگی ظلم در حق طبیعت محسوب می‌شود.

وی یادآور می‌شود: خلیج گرگان در حال حاضر به مخزن فاضلاب شهرها، روستاها و کارخانه‌ها تبدیل‌شده و لذا با ادامه این روند طی چند سال آینده این خلیج به کانون گردوغبار تبدیل‌شده و ۴۰ هزار شغل در ۶ شهرستان استان‌ گلستان و مازندران از بین می‌رود.

بودجه احیای تالاب

استاندار گلستان در این راستا معتقد است خشک شدن خلیج گرگان فاجعه‌ای شبیه به دریاچه ارومیه ایجاد خواهد کرد.

هادی حق‌شناس با تأکید بر این موضوع که اگر نتوانیم آب وارد این خلیج کنیم و روند پسروی آب خزر هم ادامه داشته باشد تا ۴ سال دیگر خلیج گرگان به‌طور کامل خشک و نابود می‌شود می‌افزاید: در ستاد احیای تالاب‌های کشور اعتبار ۹۰۰ میلیارد تومانی برای نجات خلیج گرگان در قالب اعتبارات دستگاه‌های اجرایی مختلف به تصویب رسیده است و لذا این اعتبار قرار است در مدت ۵ سال به استان اختصاص پیدا کند برای همین انتظار داریم در بودجه ۱۴۰۰، این طرح دارای ردیف اعتباری ویژه‌ای شود.

وی ادامه داد: احیای خلیج گرگان نه‌فقط برای استان گلستان و شهرهای منطقه بلکه برای استان‌های شمالی کشور یک امر ضروری و حیاتی است در غیر این صورت با پدیده ریز گردهای نمکی مواجه خواهیم شد که ممکن است منجر به تخلیه ساکنان شهرهای اطراف شود.

مردم مطالبه می‌کنند

خبر اختصاص بودجه ۹۰۰ میلیاردی برای نجات این تالاب در حالی مطرح می‌شود که عبدالجلال ایری، نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی دراین‌باره می‌گوید: خشکی خلیج گرگان یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید دولت به آن توجه ویژه داشته باشد اما متأسفانه تاکنون کاری برای احیا و نجات آن انجام نداده است.

وی با اشاره به اینکه در لایحه بودجه ۱۴۰۰ نیز به‌رغم تصویب اعتبار ۹۰۰ میلیارد تومانی، حتی یک ریال برای این خلیج در نظر گرفته نشد می‌افزاید:  این در حالی است که خشکی خلیج گرگان نه‌فقط شهرهای ساحلی استان گلستان بلکه بسیاری از شهرها و روستاهای استان مازندران را هم در معرض خطر قرار می‌دهد.

ایری بیان تأکید می‌کند: دولت باید در این زمینه پاسخگوی مطالبه مردم استان گلستان باشد و اعتبار ملی برای نجات خلیج گرگان پیش‌بینی کند.