شهرستان سراوان به دلیل شرایط جغرافیائی و طبیعت گرم و خشک و کمبود بارندگی با متوسط بارندگی ۱۰۰ میلی‌متر، همواره باکم آبی مواجه بوده و هست و این امرتاُثیر مخرب زیادی بر کشاورزی منطقه گذاشته است. به‌طوری‌که نیاکان ما از قرون متمادی با دسترسی مناسب به آب، با حفر قنات‌ها به‌عنوان یک فن‌آوری با این پدیده مقابله و برای تأمین آب کشاورزی تلاش کرده اند  و حاصل این امر و تلاش شبانه‌روزی آنان که به ما یادگارمانده است، وجود ۳۳۰ رشته قنات است که در روستاها و مناطق مختلف سراوان وجود دارند.

این قنات‌ها توانسته‌اند کشاورزی ما را تداوم بخشند. این در حالی است که نظام تقسیم‌بندی آب با استفاده از ابزاری به نام طاس و کپل وسیله ای به‌عنوان یکی از کارآمدترین نظام تقسیم‌بندی آب محسوب م گردد.

طاس و کپل رامی توان در بسیاری از روستاها مشاهده کرد، استفاده از سایه برای تقسیم‌بندی آب که به آن «پد» می گویند بیشتر در منطقه «کله گان» و دریدر متداول بوده است که در حال حاضر فقط پیرمردان چگونگی آن را بیان می کنند.

مزارع و باغات وبه ویژه تعامل و همکاری بین دامداران عشایر و روستائیان در برداشت محصول خرما از میراث کشاورزی ماندگاری است که بایستی حفظ و نگهداری کرد و به آیندگان انتقال یابد.

برخی از این قنات ها در فرهنگ عامیانه مردم به کهن سلیمانی شهرت  دارند و  احداث آنان رابه دوران حضرت سلیمان نبی علیه سلام منتسب می‌دانند که نشان‌دهنده تاریخ طولانی و قبل از اسلام برای این قنات‌ها متصوراست. در بخشان، قنات‌های سفالی که به کهن کوزه‌ای معروف است همچنین جوی‌های قدیمی هم چون جوی کاپران که درواقع کانالی برای عبور آب درکله گان بوده، خوشاب‌های قدیمی، بر باستانی بودن قنات های منطقه دلالت دارند.

برخی از قنات‌های سراوان بالغ برسی کیلومتر طول دارند و طوری طراحی‌شده‌اند که آب از مادر چاه تام مظهر قنات‌های سراوان جریان داشته است.

 درشهرسراوان که روزگاری روستایی کوچک بنام شستون بوده است، دو قنات عبورمی کند که یکی قنات سرجو و دیگری قنات شستون است که یکدیگررابصورت ضربدری قطع  می‌کنند بدون آنکه هیچ تداخلی با یکدیگر داشته باشند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد قنات در شهرستان سراوان محسوب می‌گردد.

 امروز نیز قنات ناهوک با ۴۰۰ لیتر آب در ثانیه یکی از پرآب‌ترین قنات‌های سراوان هست. که قنات «گشت»، «کدان» وهفت رشته قنات درشهر «جالق»، «میردو دزک» ومجموعه قنات از «هوشک» تا زیارت   نیز از قنات های تاریخی شمرده می شوند

 امید است قنات‌های سراوان هم چنان به‌عنوان یک اثر ارزشمند تاریخی به مانند بناهای تاریخی موردتوجه قرارگرفته و کشاورزان و ساکنان روستاها در حفاظت و مراقبت و احیاء آنان بکوشند.