قدس آنلاین: استاد بزرگ آیت الله مصباح یزدی از شاگردان برومند مرحوم علامه طباطبایی بوده اند که ویژگیهای شخصیتی بارزی داشتند. ویژگی های شخصیت فلسفی استاد....۱..آیت الله مصباح یزدی  ذهنی منطقی و استدلالی داشتتد و دارای هندسه فکری و نظم منطقی  بودند.

‌۲...استاد در عین فیلسوف بودن به لحاظ فکری آزاد بودند و به همین دلیل نقدهایی بر فلسفه داشته اند البته نقدهای  مرحوم  آقای  مصباح از سر  عقل ستیزی و حکمت گریزی نبوده است بلکه در دل فلسفه و با متد منطقی و فلسفی  اشکالاتی بر بعض مسائل فلسفه داشتند که اشکالاتشان خود فلسفه است. 

۳...برخی آرای خاص فلسفی آیت الله مصباح یزدی: ۱..عدم تعمیم قاعده تشکیک در فلسفه استاد قاعده تشکیک را فقط در علت و معلول می پذیرد حال آن که از ظاهر متون کتبی چون اسفار  منظومه  بدایه و نهایه  تعمیم تشکیک استفاده میشود ....۲...استاد استحاله انتزاع  مفهوم واحد از حقایق کثیر را  قبول ندارند بر خلاف دیگر حکیمان، حکیمانی چون ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی  حاجی در منظومه در اثبات تشکیک و نفی تباین  چنین استدلال می کند  لان معنی واحد لاینتزع ....مما له توحد ما لم یقع...و نیز علامه در نهایه الحکمه  ولی  مرحوم آیت الله مصباح  از راه دیگری  تشکیک در وجود ان هم در وجود علت و معلول  و از راه علیت اثبات می کنند  گرچه نتیجه یکی است ولی راه رسیدن به نتیحه مختلف است

۳...آیت الله مصباح یزدی  در طبیعیات فلسفه در  مساله ماهیت جسم بر خلاف مشهور حکما  ترکیب جسم از ماده  وصورت را قبول ندارد و در این مساله با  حکمای  اشراقی همراه است ولی حکمای مشائ و حکمای متاله قایل به ترکیب جسم از ماده و صورت هستند. راقم  این سطور  با همه فقر علمی و فلسفی بر این عقیده است  که در این مساله حق با مشهور حکماست و قول به ترکیب جسم از ماده و صورت حق است و اشکالات فیلسوف ناقد ما  آیت الله مصباح وارد نیست ....

۴...استاد  نظریه مشهور  النفس فی الحدوث جسمانیه را ظاهرا قبول ندارند  زیرا بر خلاف ملاصدرا و پیروانش که تعین نفوس شخصی را قبل از حدوث بدن انکار می کنند استاد مصباح تعین نفوس جزیی و شخصی را قبل از حدوث بدن قبول دارند  کما تشهد علیه الروایات  حقیر بر این عقیده ام که در این مساله حق با فیلسوف  محقق استاد مصباح است  کما ذهب الیه العرفا 

5...استاد قاعده الواحد را  ظاهرا قبول ندارند و بر این عقیده اند  که ذات واحب  چون بسیط الحقیقه کل الاشیاست پس صدور معلول کثیر از علت واحد محذور عقلی ندارد  چون فرض این است که معالیل کثیره  محاط علت بسیطه و واحده هستند  ۶...آیت الله مصباح ب خلاف عرفا وحدت شخصی وجود و عینیت وجود حق با موجودات را در مرتبه ذات قبول ندارند و عینیت را به لحاظ فلسفی همان محیط و محاط می دانند یعنی وجود معلول در مرتبه علت که موجود است عین ذات علت نیست بلکه  متقوم به علت و قائم به علت و محاط علت است   ولی با توجه به اعتبارات وجود در عرفان  و این که عینیت میان خالق و خلق از احکام وجود لابشرط مقسمی نیست بلکه از احکام صادر اول و وجه الله است  بنظر می رسد اشکال فیسلوف مدقق به نظریه عرفا وارد نباشد   در مجموع آیت الله مصباح یزدی از مفاخر علمی و فلسفی بوده و هستند و چه خوب است اندیشه مندان  و اهل فلسفه به تحقیق و بررسی اندیشه و آرای فلسفی استاد بپردارند نه نقل کرامات  اگر چه اصل کرامات هیچ استحاله و بلکه استبعاد عقلی و نقلی ندارد ولی آثار مخرب اعتقادی دارد.

انتهای پیام/