این‌ها بخشی از مشکلاتی است که زنان سرپرست خانوار در جامعه ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. آن‌هایی که علاوه بر دغدغه‌های معیشتی خود، ناگزیرند حاشیه‌های دشوار اینچنینی را نیز بپذیرند.
اشکال قانون خانواده
نیره توکلی، پژوهشگر حوزه زنان، جامعه زنان سرپرست خانوار را شامل همه زنانی می‌داند که به هر دلیل به تنهایی امرار معاش می‌کنند؛ از زنان مجرد گرفته تا آنان که به دلیل از کارافتادگی، بیکاری و اعتیاد همسر، سرپرست خانواده هستند.
این جامعه‌شناس ادامه می‌دهد: یکی از اشکالات قانون خانواده این است که حتی اگر زن، نان‌آور واقعی زندگی است، مرد را به عنوان رئیس خانواده به رسمیت می‌شناسد. بنابراین در این تقسیم‌بندی یک سرپرست رسمی داریم که قانون او را به رسمیت می‌شناسد و یک نان‌آور که قانون او را به رسمیت نمی‌شناسد.
وی در پاسخ به پرسش ما در خصوص سازمان‌های حامی زنان سرپرست خانوار می‌گوید: در واقع سازمانی که به طور رسمی حامی این دسته از زنان باشد، وجود ندارد چراکه در بیشتر موارد زن را در قالب خانواده تعریف می‌کنند و زنی که به تنهایی از پدر یا مادر سالمندش نگهداری می‌کند یا زنی که در خانواده با وجود همسر، به تنهایی معاش زندگی را به عهده گرفته، جزو زنان سرپرست خانوار به حساب نمی‌آید و از حمایت محروم می‌ماند.
بیش از ۳ میلیون زن سرپرست خانوار
مدیرکل توانمندسازی زنان و خانواده سازمان بهزیستی نیز با اشاره به اینکه بیش از ۳ میلیون زن سرپرست خانوار در ایران وجود دارد که از این تعداد حدود ۸۵۱هزار نفر زیر پوشش سازمان بهزیستی هستند، می‌گوید: آن دسته از زنان سرپرست که زیر پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد هستند علاوه بر مشکلات روحی- روانی، تک‌والد بودن، ازدواج مجدد و نگاه جامعه، با مشکل اقتصادی فراوان روبه‌رو هستند که البته این روزها، کرونا و شرایط خاص آن هم بر شدت این مشکلات افزوده است.
فاطمه عباسی می‌افزاید: برای حمایت از این گروه برنامه‌ای از سوی دفتر توانمندسازی زنان و خانواده، تدوین شده که هدف از آن جلوگیری از افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار و کاهش آسیب‌پذیری آن‌هاست و البته نقش وزارتخانه‌ها در کمک به کاهش آسیب‌ها نیز تعیین شده تا در موضوعاتی از جمله سلامت زنان یا تصادفات جاده‌ای، وزارتخانه‌هایی مثل وزارت بهداشت، راه، صمت و... وارد عمل شوند.
مشاور رئیس سازمان بهزیستی در امور بانوان در خصوص اولویت‌های نیاز زنان سرپرست خانوار، می‌گوید: در حال حاضر علاوه بر اینکه میزان پرداخت مستمری کمیته امداد و سازمان بهزیستی، کفاف هزینه‌های سرسام‌آور را نمی‌دهد، باید به کاهش هزینه‌های زندگی، در اختیار گذاشتن مسکن ارزان و پوشش دادن تحصیل فرزندان این قشر نیز توجه کرد. اما به دلیل اینکه همواره تورم بالاتر از حمایت‌های سازمان است و قانون جامع حمایت و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار تصویب نشده، تا زمانی که مجلس بودجه بیشتری در اختیار نگذارد دست سازمان برای حمایت باز نخواهد بود و نمی‌تواند مشکلات این گروه را حل کند.
عباسی، در حالی از قانون جامع حمایت و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار می‌گوید که شهریور امسال، محمدمهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به رد لایحه مرتبط با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار گفته بود: نیاز به یک قانون دائمی در این حوزه وجود دارد و بهتر است دولت، اقدامات خود را در این زمینه به صورت لایحه تدوین و به مجلس ارسال کند.
۲ طرح برای اشتغال زنان سرپرست خانوار
مدیرکل توانمندسازی زنان و خانواده سازمان بهزیستی در ادامه به دو طرح در اشتغال این گروه از زنان اشاره می‌کند؛ طرح همیاران که در آن زنان سرپرست خانوار دارای شغل می‌شوند و طرح تأمین مالی که علاوه بر
زیر پوشش قرار دادن این گروه، حاشیه‌نشینان زیر پوشش سازمان و افرادی که وضعیت مالی خوبی ندارند را نیز شامل می‌شود که می‌توانند از امکانات طرح تا رسیدن به مرحله اشتغال و توانمندی استفاده کرده و سپس از چرخه سازمان خارج شوند.
عباسی در مورد آسیب‌پذیری زنان سرپرست خانوار می‌گوید: اگر زن سرپرست خانوار حمایت کافی نشود، علاوه بر خود او، فرزندانش هم دچار آسیب شده و در آینده فرزند کار و خیابان می‌شوند. در واقع حمایت جدی از این گروه، پیشگیری از آسیب‌های آینده جامعه است بنابراین در این مسیر باید نگاه مادرانه به مادری داشت که سرپرست است و چرخ زندگی بر اساس وجود او می‌چرخد و هرگونه حمایت، می‌تواند پیشگیری از آسیب‌های خانواده باشد. البته برای پررنگ شدن حمایت‌ها نیازمند مصوبات مالی مجلس و بودجه بیشتر هستیم.
نظر شما