اما روی دیگر این سکه، تهدیدها و آسیب‌هایی است که نسل جست‌وجوگر امروز را تهدید می‌کند؛ نسلی که خواسته یا ناخواسته ممکن است روزی هم پایشان در گذر از سایت‌های غیراخلاقی بلغزد.
کارشناسان تربیتی معتقدند شاید اگر پس از گذشت ۹ سال از تصویب سند تحول بنیادین، زیرساخت‌های لازم همچون تکمیل شبکه ملی اطلاعات، اینترنت ملی، تربیت نیروی انسانی و تجهیزات مورد نظر فراهم می‌شد، دغدغه‌های امروز در خصوص حضور اجتناب‌ناپذیر کودکان در فضای مجازی نیز به حداقل می‌رسید.
فرصت‌ها و تهدیدها
مدیر فناوری اطلاعات دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ما به تلاش این وزارتخانه برای فراهم ساختن محیطی امن و مطمئن در فضای مجازی اشاره می‌کند و می‌گوید: در ابتدای شیوع کرونا و آغاز آموزش‌های مجازی، یکی از دغدغه‌های اصلی وزارت آموزش و پرورش موضوع امنیت اطلاعات و محیط‌های کاملاً اختصاصی برای آموزش بود تا سایر فعالیت‌هایی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد، غیرقابل دسترس باشد.
مهدی شرفی ادامه می‌دهد: رعایت نکات امنیتی در حوزه تهدید بسیار مهم است، به‌خصوص در اشتراک‌گذاری محتوای نامناسب باید دقت داشت. اما آنچه بیشتر متخصصان تعلیم و تربیت درباره آن توافق نظر دارند تعامل رو در رو در تعلیم و تربیت است و شاید پس از دوران کرونا، برنامه آموزش و پرورش این باشد که آموزش مجازی به عنوان روشی مکمل، همراه با آموزش حضوری و رسمی، مورد استفاده قرار گیرد.
وی درباره فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو در آموزش مجازی می‌گوید: آموزش مجازی یکی از بخش‌های مهم توسعه عدالت آموزشی است و اکنون بهترین فرصت برای پیاده‌سازی عدالت آموزشی است تا دانش‌آموزان در اقصی نقاط ایران بتوانند به طور یکسان، آموزش ببینند.
از دیگر فرصت‌های به وجود آمده در آموزش مجازی، استفاده از فضاهای آموزشی مانند محیط‌های آموزش مجازی، کارگاه‌های الکترونیکی، استفاده از فناوری‌های تحول‌آفرین مانند هوش مصنوعی، ابزارهای ای‌آر، وی‌آر و سایر فناوری‌هایی است که دنیا را متحول کرده و این موضوع کمک می‌کند آموزش جامع‌تر و کامل‌تر در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد.
بزرگ‌ترین مانع در استفاده از آموزش مجازی
شرفی با اشاره به سند تحول بنیادین تصریح می‌کند: در راهکار ۱۷ و بخشی از راهکار ۱۸ سند تحول بنیادین، استفاده از فناوری‌های نوین در بحث آموزش دیده شده و می‌توان مطابق با اصل سند با توجه به گسترش روزافزون فناوری‌های نوین، از این ظرفیت استفاده کرد، بنابراین با توجه به دسترسی همه اقشار جامعه به این ابزار، چنانچه آموزش و پرورش و دیگر نهادهای تعلیم و تربیت به این موضوع ورود پیدا نکنند، محتوای نامناسب به راحت‌ترین شکل ممکن از طریق شبکه‌های مختلف در اختیار دانش‌آموزان قرار خواهد گرفت.
این فعال فرهنگی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما درباره بزرگ‌ترین مانع در استفاده از آموزش مجازی خاطرنشان می‌کند: در بخش سخت‌افزاری باید زیرساخت شبکه ملی اطلاعات تکمیل شود تا این ظرفیت، سراسری شود و مناطق محرومی که اکنون به لحاظ استفاده از امکانات آموزشی و پهنای باند از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند، با تأکید بر شعار عدالت آموزشی از این امکان برخوردار شوند.
وی درباره استفاده از نرم‌افزارها می‌گوید: استفاده از نرم‌افزارهای بومی ویژه آموزش و پرورش، ضروری است چراکه هر قدر کار با نرم‌افزار، ساده‌تر و به‌خصوص برای دوره ابتدایی در قالب بازی باشد تأثیرگذاری بیشتر مطابق با سند تحول بنیادین و در خور ارزش‌های ایرانی اسلامی دارد.
ساحت‌های شش‌گانه در سند تحول بنیادین
سیدعلی یزدی‌خواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز ضمن اشاره به نبود استانداردهای لازم آموزشی در شرایط کرونایی می‌گوید: همراه با تصویب سند تحول بنیادین، برنامه درس ملی نیز در قالب شش ساحت، تعریف شده که تربیت دینی و اخلاقی، تربیت سیاسی و اجتماعی، تربیت زیستی و بدنی، تربیت هنری و زیباشناختی، تربیت اقتصادی و حرفه‌ای و تربیت علمی و فناوری را شامل می‌شود.
وی می‌افزاید: سند تحول بنیادین با هدف‌گذاری‌های کلان با ۶ زیرنظام و
۶۵۰ برنامه عملیاتی تدوین شده به تنهایی نمی‌تواند اجرایی شود و اگر آموزش و پرورش درطول حدود ۹ سالی که از سند تحول می‌گذرد از این برنامه‌ها استفاده می‌کرد بسیار بهتر از اکنون می‌توانست با شرایط کرونا روبه‌رو شود.
این نماینده مجلس ادامه می‌دهد: براساس فصل سوم سند تحول، مدرسه در افق ۱۴۰۴ باید جلوه‌ای از مراتب حیات طیبه، کانون عرضه خدمات با بهره‌گیری از ۴۰ راهبرد و همچنین برخوردار از فناوری آموزشی باشد تا بتواند دانش‌آموزان توانمند، نقش‌آفرین، خلاق و خودباور تربیت کند، اما با توجه به سطح معیار و تنوع منابع و رسانه‌های یادگیری، به‌خصوص در بخش‌های مبتنی بر حوزه فضای مجازی و آموزش‌های غیرحضوری، این مهم به درستی اجرا نشده است.
وی تأکید می‌کند: اجرای سند تحول بنیادین، عزم ملی و همکاری دستگاه‌های مختلف دولتی را می‌طلبد. برای مثال وظیفه وزارت ارتباطات راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات بود تا به همه مدارس کشور انشعاب فیبر نوری را متصل کند تا از این طریق بتوان از زیرساخت‌های آموزش و پرورش مانند شبکه ملی رشد یا سکوی ارائه خدمت در دوره‌ها و رشته‌های مختلف آموزشی بهره جست اما متأسفانه در این خصوص عزم همگانی شکل نگرفت.
این مدیر پیشین آموزش و پرورش اضافه می‌کند: وظایف وزارتخانه‌ها در اجرای سند تحول بنیادین در اسناد بالادستی و در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده که به منزله قانون است و در رأس همه، وزارت ارتباطات در این زمینه به وظایفش عمل نکرده است.
وی با اشاره به دلایل تحقق نیافتن اهداف سند تحول بنیادین می‌گوید: نبود عزم ملی میان دستگاه‌های مختلف دولتی، کمبود نیروی انسانی کارآمد در این حوزه، بینش و رویکرد مسئولان مرتبط و کمبود منابع مالی جزو مهم‌ترین عواملی است که مانع ارائه آموزش‌های استاندارد و پیشبرد اهداف سند تحول بنیادین شده است.
نظر شما