پس از انتشار این خبر در رسانهها، مطبوعات و فضای مجازی، بسیاری از شخصیتها، نهادها، تشکلها و گروههای داخلی و بینالمللی با محکوم کردن این اقدام خصمانه دولت آمریکا نسبت به این بیانیه واکنش نشان دادند.
در گفتوگو با معاون امور بینالملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی به بررسی ابعاد این اقدام ناجوانمردانه آمریکا و تدابیر اندیشیده شده در آستان قدس رضوی برای مقابله با این اقدام خصمانه پرداختیم. حجتالاسلام والمسلمین دکتر سیدمحمد ذوالفقاری، پس از ابلاغ ساختار جدید سازمان علمی و فرهنگی این نهاد مقدس به این سمت منصوب شده است. وی دارای مدرک دکترای سیاستگذاری فرهنگی است.
چرا نهادی مانند آستان قدس رضوی مورد تحریم آمریکا قرار میگیرد؟
جمهوری اسلامی ایران با مسئلهای به نام تحریم غریبه نیست. سالهاست که موضوع تحریم گریبان کشور ما، دولت و مردم را گرفته است. یکی از حربههای استکبار در مقابله با هر کشوری در هر دورهای که بخواهد استقلال خود را حفظ کند، تحریم بوده است. حتی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در جریان ملی شدن صنعت نفت، دولتهای استکباری، جریانهای اصلاحطلب و ملی را هم تحریم کردند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم تحریمهای مختلف به لحاظ تعداد و وسعت، گسترش و تنوع بیشتری پیدا کرد به خصوص با استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران و قطع شدن امید استکبار برای از بین رفتن این نظام مقدس، تحریمها، جنگها، خصومتهای مستقیم، توطئههای گوناگون، تهدیدها و... نسبت به نظام جمهوری اسلامی ایران وجود داشته است.
سازمان تحریمها نسبت به جمهوری اسلامی ایران تنوع و حالت خاصی دارد؛ یعنی انواع تحریمهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، علمی و حتی ورزشی و... برای ملت و دولت ایران طرحریزی شده است.
با این تفاسیر و در قالب تحریمهای ذکر شده، در واقع آستان قدس رضوی پیش از صدور بیانیه اخیر وزارت خزانهداری آمریکا هم تحریم بوده است. آستان قدس رضوی از ملت شریف و غیور ایران جدا نیست و متعلق به همه ارادتمندان و عاشقان ساحت پاک و مطهر اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است، اما چون این نهاد مقدس در ظرف مکانی و جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است، بنابراین میتوان ادعا کرد که همپای نظام جمهوری اسلامی ایران و مردم قهرمان ایران، این نهاد مقدس هم ۴۰ سال است که تحریم است.
اما چیزی که در بیانیه اخیر وزارت خزانهداری آمریکا به گونهای جدید اتفاق افتاد، تحریم اخص و همراه با ذکر نام آستان قدس رضوی است. به طور مشخص و واضح، نام آستان قدس رضوی در فهرست نهادهای تحریم شده از سوی دولت آمریکا، گنجانده شده است. خلاصه این بحث به آنجا میرسد که تحریم یک نهاد مقدس و مذهبی همچون آستان قدس رضوی که مورد توجه مسلمانان، شیعیان، عاشقان و دلدادگان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و... در سطح جهان است در دوره معاصر از سوی یک دولت استکباری همچون آمریکا، تاکنون سابقه نداشته است.
انگیزه آمریکاییها از ذکر نام آستان قدس رضوی در فهرست نهادهای تحریم شده از یکسو به سیاست اعمال فشار حداکثری بر ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی ایران برمیگردد و از سوی دیگر به دامن زدن به فضای روانی تحریم علیه ایران مربوط میشود.
با این اقدام دولت و مقامات رژیم آمریکا سعی بر ایجاد فشار حداکثری دارند و از جنبه دیگر هم تلاش میکنند با فضاسازی و انتشار این بیانیه در رسانههای بینالمللی، ادبیات تحریم ضدایران را زنده نگه دارند و فشار روانی در این مورد را افزایش دهند.
در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا به طور مشخص چه مواردی در تحریم آستان قدس رضوی بیان شده است؟
در مجموع میتوان گفت علت اصلی تحریم نهاد آستان قدس ضوی وابستگی و ارتباط با رهبر معظم انقلاب است.
بنا بر مفاد مندرج در این بیانیه، ۱۰ بخش آستان قدس رضوی شامل تحریم هستند که عبارتاند از: شخص تولیت، سازمان اقتصادی، شرکت شهاب خودرو، شرکت کمباینسازی ایران، شرکت مسکن و عمران قدس رضوی، شرکت معادن قدس رضوی، شرکت کاشی سنتی قدس رضوی، شرکت کارگزاری رضوی، شرکت توسعه نفت و گاز رضوی و شرکت مدیریت زنجیره تأمین رضوی. این به طور اجمال و خلاصه محتوای بیانیه تحریم آستان قدس رضوی از سوی وزارت خزانهداری آمریکاست.
به عنوان معاون امور بینالملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، تحلیل شما از این بیانیه چیست؟
همین جا لازم است یادی از رهبر کبیر و فقید انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) بکنیم. ایشان در طول دوران حیات مبارک خود بارها فرمودند هر جا که آمریکا و مستکبران جهانی از ایران و ملت ایران تعریف و تمجید کردند مشخص است که ما راه را اشتباه رفتهایم و برعکس هر جا که فعالیت و اقدام مردم و دولت ایران سبب خشم آمریکا شود، مشخص است که راه را درست رفتهایم.
مقام معظم رهبری هم بارها بر ادامه راه و روش و مکتب امام خمینی(ره) به خصوص در مقابله با آمریکا و جبهه استکبار تأکید کردهاند، از طرف دیگر با صدور این بیانیه از سوی وزارت خزانهداری آمریکا، موجی از حمایتها و موضعگیریهای شجاعانه از سوی شخصیتها، مقامات و نهادهای داخلی و بینالمللی در کشورهای مختلف در حمایت از آستان قدس رضوی شکل گرفت. مانند بسیاری از چهرههای سیاسی و اجتماعی سرشناس کشور و تشکلها و نهادهای خارجی و بینالمللی مانند حزبالله لبنان، مرجعیت قهرمان شیعه در عراق، علما، خطبا، شعرا و جریانهای سیاسی، اجتماعی کشورهای منطقه مانند انصارالله یمن و برخی از نهادهای کشورهای حوزه جبهه مقاومت و...، البته هر ملت و دولت و شخصیت آزادهای که زیر بار فشار دولتهای استکباری نباشد، با وجدان انسانی بیدار و منصف، صدور چنین بیانیهای را از سوی دولت آمریکا محکوم کرده و این اقدام خصمانه را برنمیتابد.
نکته دیگر این است که محتوای این بیانیه با واقعیت امر، کاملاً در تعارض و تناقض است. به این معنی که نهاد آستان قدس رضوی نه به ظاهر، بلکه به واقع یک نهاد عامالمنفعه و در خدمت عموم زائران بارگاه ملکوتی امام هشتم، حضرت امام رضا(ع) است و شاهد این ادعا، ارائه خدمات رفاهی، فرهنگی، علمی، مذهبی و اجتماعی گسترده آستان قدس رضوی در داخل و خارج از ایران در مناسبتها، رویدادها و وقایع مختلف است.
از طرفی دیگر، شرکتهای اقتصادی وابسته به آستان قدس رضوی شرکتهایی به اصطلاح «خودبسنده» هستند؛ یعنی منابع و مواد اولیه خود را از داخل کشور تأمین کرده، در داخل کشور محصولات خود را تولید میکنند و در داخل کشور هم به بازار مصرف عرضه میکنند.
برای چنین شرکتهایی با این مشخصات، چگونه امکان تحریم از سوی دولت آمریکا ایجاد میشود؟ بنابراین اگر بخواهیم به زبان ساده بیان کنیم، هدف از اعمال تحریمها از سوی دولت آمریکا و جبهه استکبار، محدود کردن، فلج کردن و از بین بردن فعالیت یک شخص و نهادی است که مورد تحریم از سوی آنان قرار میگیرد.
بنابراین تحریم شرکتهای اقتصادی آستان قدس رضوی از سوی دولت آمریکا با هدف اعمال فشار روانی و ظاهری و ملتهب کردن فضای بینالمللی صورت گرفته است و تجربه ۴۰ ساله گذشته نشان داده که ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی ایران تسلیم چنین فضاسازیهای مسمومی از سوی دولت آمریکا و همپیمانانش و به طور کلی جبهه استکبار نمیشوند.ما در این اقدام خصمانه به وضوح ردپای گروهکی همچون گروهک منافقین را که در روز عاشورا در سال ۱۳۷۳ اقدام به انفجار بمب در روضه منوره حضرت رضا(ع) کردند و نیز نسبت به جمهوری اسلامی ایران و تمامی نهادهای انقلابی، مذهبی، ملی و خدمترسان به عموم مردم و زائران بارگاه مطهر رضوی مشاهده میکنیم.
شاید برخی افراد این گونه تصور کنند این تحریمها بر فعالیتهای آستان قدس رضوی و شرکتها و مجموعههای زیر نظر این نهاد مقدس تأثیرگذار خواهد بود، نظر شما چیست؟
فعالیتهای آستان قدس رضوی مبتنی بر رکن «زائر و زیارت» و خدمترسانی به شبکه زیارت است. تاریخ تشیع و تجارب تاریخی ملت ایران در موضوع زیارت با این اقدامهای خصمانه، بیگانه نیست. در حافظه تاریخی تشیع، افرادی همچون متوکل عباسی و مانند آن بودهاند که تلاش کردند مسیر زیارت را مسدود کنند. اما ایمان، اعتقاد، دلبستگی و عشق و علاقه عموم مسلمانان به خاندان پاک حضرت رسول اکرم(ص) نشان داد آنها حاضرند حتی جان خود را در این مسیر فدا کنند و ما معتقدیم دشمن با این اقدام در مقابل ارادت، عشق و علاقه به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به هیچ نتیجهای نخواهد رسید و خادمان بارگاه مطهر رضوی و تشکیلات آستان قدس رضوی در مسیر خدمترسانی به زائران این آستان مبارک عزم و اراده صد چندانی پیدا کرده و همین اقدام خصمانه و تلاشهای ناشی از مقابله با آن به نتایج مبارکی برای سازمان زیارت منجر خواهد شد.
آمریکاییها با این اقدام، شیشه عطر را شکستند و موجب انتشار و تصاعد عطر رضوی در عالم شدند. بسیاری از افرادی که با تشکیلات اداری و سازمانی آستان قدس رضوی آشنایی نداشتند پس از صدور این بیانیه خصمانه در پی شناخت این آستان مبارک برآمده و مراجعه به پایگاههای اینترنتی، تارنماها، صفحات و کانالهای ویژه آستان قدس رضوی افزایش چشمگیری یافته است.
در آستان قدس رضوی برای مقابله با این اقدام خصمانه دولت آمریکا، اقدامهای خوبی در حال انجام است. در مرحله اول هیچ گونه خلل و سستی و به اصطلاح تسلیم و وادادگی در فعالیتهای این نهاد مقدس مشاهده نمیشود.
در مقابل آن، عزم جدی برای گسترش و تعمیق فعالیتهای آستان قدس رضوی در داخل و خارج از کشور صورت گرفته است. همچنین روشنگری و تبیین حقایق فعالیت این آستان مبارک برای تنویر افکار عمومی در داخل و خارج از کشور و در جایگاههای مختلف و به خصوص فضای مجازی و شبکههای اجتماعی در حال انجام است.
بنابراین مسئولان، مدیران، کارکنان و خدام آستان قدس رضوی با تمسک به فرمایشات مقام معظم رهبری و بیانات و منویات تولیت معزز این نهاد مقدس به راه صحیح و استوار خود با انسجام بیشتر در خدمترسانی به زائران امام هشتم(ع) ادامه میدهند.
طبیعی است اعلام انزجار و درخواست همکاری و همراهی از مجامع عمومی بینالمللی برای مقابله با این اقدامهای خصمانه در دستور کار معاونت امور بینالملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی قرار دارد. همین جا متذکر میشویم، خطر این اقدام آمریکا تنها برای آستان قدس رضوی نیست، بلکه اگر به موقع و به طور جدی از سوی کشورهای مختلف و مجامع بینالمللی و شخصیتها و بزرگان ادیان و مکاتب مختلف اقدام عاجل و مؤثر در محکومیت بیانیه صادره از سوی دولت آمریکا در سخن و عمل صورت نگیرد در آیندهای نه چندان دور شاهد انتشار ویروس مهلک تحریم اعتاب مقدسه و اماکن مذهبی و دینی در ادیان و مکاتب مختلف در سطح جهان خواهیم بود. آمریکا با این اقدام احمقانه سنت سیئهای را پایهگذاری کرده است که هدف آن ضربه زدن به جامعه مؤمنان و متدینان در تمامی ادیان و مکاتب دینی معتقد به امر زیارت است.
نظر شما