قدس آنلاین: وظایف و مسئولیت‌های معلم و شاگرد، استاد و دانشجو چیست؟ اهل‌بیت(ع) بزرگترین معلمان و بهترین آموزگاران بشریت بوده‌اند. وظایف و تکالیف استاد و شاگرد را می‌توان از سیره و گفتار همین آموزگاران بی‌نظیر جهان فرا گرفت. امام هادی(ع) در این زمینه فرموده‌اند: اَلعالِمُ وَ المُتَعَلِّمُ شریکانِ فی الرُّشدِ، مأمورانِ بالنَّصیحَةِ، مَنهیّانِ عَنِ‌الغَشِّ. یعنی دانشمند و دانشجو در رشد شریک‌اند، هر دو مأمور به نصیحت‌اند، هر دو از فریب نهی شده‌اند.

رسالت و مأموریت‌های عالم و متعلم، استاد و دانشجو فراوان است. امام هادی(ع) در این حدیث سه مسئولیت عالم و متعلم را آموزش داده‌اند.

شریک رشد

رشد به معنای به راه راست بردن و رهایی از گمراهی و به راه آمدن و هدایت و نمو و ترقی و بالندگی و پایداری و ایستادگی آمده است. امام نهم در جمله «شریکان فی الرشد» مسیر صحیح تعامل استاد و دانشجو را نشان دادهاند. معلم و متعلم دو شریک علمی در راه رشد و تعالیاند.

باید معلم از تکبر و متعلم از تنبلی و بیحالی دور باشند. با تکبر عالم و کم کاری متعلم، رشد علمی متوقف می‌گردد. معلم و شاگرد باید تعامل مثبت و سازنده و راهگشا و رشد افزا داشته باشند. لازم است هریک به فکر رشد علمی دیگری باشد تا مشارکت در رشد تحقق یابد. اگر درس با پرسش و پاسخ ارائه شود نه عالم از یاد دادن و پاسخ به سؤالات علمی و رشد متعلم دوری میکند و نه متعلم از پرسیدن مناسب باز ماند.

مأموریت نصیحت

عالم و متعلم مأموریت نصیحت متقابل یکدیگر را دارند، هر دو باید ناصح هم باشند. «نصیحت» به معنای به صلاح و نیکی فراخواندن و خیرخواهی و یکرویی و یکرنگی در دوستی و از سر راستی و یکدلی و خالصانه پند و اندرز دادن و محبت درونی پاک است.

امام هادی(ع) در جمله «مأمورانِ بالنَّصیحَةِ» بر خلوص و صفای استاد و دانشجو در ارتباطات تأکید نمودهاند. شایسته است  روابط آنان با محبت خالص و همدلی و همکاری و دلسوزی و پاک و صمیمانه باشد و نسبت به سعادت و تکامل یکدیگر جدی باشند.

رهایی و دوری از غش

غش به معنای نیرنگ و خیانت و ناراستی و حقد و سیاهی قلب و نارو زدن و فریب و تیرگی در هر چیز و کدر و آلوده و آغشته شدن و مخلوط کردن خوب و بد و چیز کم بها با  گرانبهاست.

عالم و متعلم باید اهل غش نباشند، بلکه باید دانش  را پاک و کامل یاد بدهند و فرا بگیرند. بی‌صداقی و ناراستی و حقه و نیرنگ در کار آنان جاری نگردد. دانش سودمند و علم حقیقی و از منابع شرعی بین آنان رواج یابد. معلم در آموزش همه علوم لازم، بی کم و کاست و بی غش کار کند و دانشجو نیز در صدد تقلب و فریب استاد نباشد.