قدس آنلاین: بر اساس این مصوبات همچنین این وزارتخانه موظف شد حداکثر در مدت دو ماه نسبت به اصلاح آیین‌نامه و ضوابط تأسیس و اداره داروخانه‌ها با حذف محدودیت‌های جمعیتی و جغرافیایی مطابق آرای هیئت‌عمومی دیوان عدالت اداری با رعایت مواد ۲ و ۳ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار و ابلاغ آن اقدام کند.

مخالفت وزیر بهداشت با انحصارزدایی از داروخانه‌ها

پس از این مصوبه سعید نمکی در اظهارنظری با اعلام مخالفت صریح و آشکار عنوان کرد: «تأسیس داروخانه باید حساب شده باشد و وزارت بهداشت موافق تأسیس بی‌رویه داروخانه نیست».

وی همچنین با زیر پا گذاشتن فرضیه‌های اولیه کسب‌وکارها و نادیده گرفتن بسیاری از مشاغل دیگر که بدون انحصار به مشکلی در پراکندگی منطقه‌ای برنخورده‌اند، افزود: «داروخانه‌ها باید در مناطق مختلف توزیع شوند تا مردم بتوانند در مدت ‌زمان مشخصی خود را به آن برسانند. این رویه صحیح نیست که هر کسی، هر جایی که خواست داروخانه یا مطب تأسیس کند و باید تأسیس داروخانه براساس نیاز کشور، مناطق جمعیتی مختلف و مناطق محروم باشد».

وی در مورد انحصار ایجاد شده برای گروه‌های خاص از طریق تأسیس داروخانه نیز گفته بود:«این موضوع موجب ایجاد انحصار برای دیگران نمی‌شود و توزیع عادلانه داروخانه در مناطق مختلف شهرها اتفاق می‌افتد. فرض کنید در یک خیابان تعداد زیادی داروخانه در کنار هم تأسیس شوند و منطقه دیگری در همان شهر هیچ داروخانه‌ای نداشته باشد. در این شرایط مردم مجبور می‌شوند فاصله زیادی را برای استفاده از داروخانه طی کنند».

سخنان وزیر بهداشت در حالی است که عموم کسب‌وکارها که توسط اراده مردم مدیریت می‌شود، خواست مدیران و امضای طلایی ایشان تأثیری در تعداد این مشاغل و موقعیت جغرافیایی‌شان ندارد. ضمناً گسترش کسب‌وکارهای آزاد و کیفیت رقابتی این کسب‌وکارها به نسبت کسب‌وکارهای در انحصار در جامعه به‌ خوبی قابل ‌رؤیت است.

مخالفت سازمان غذا و دارو

در ادامه‌ این جدل صنفی و دفاع مدیران وزارت بهداشت از حقوق غیرقانونی داروخانه‌دارها، محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو که متولی مجوز این بخش است، به مصوبه هیئت مقررات‌زدایی وزارت اقتصاد روی خوش نشان نداد و با ناراحتی از حذف امضای طلایی در حوزه داروخانه‌ها و کاهش قدرت خود، بیان کرد: «تأسیس بی‌قیدوشرط داروخانه، تخلفات دارویی و تبلیغ و مصرف القایی دارو را در کشور افزایش می‌دهد و تجمع داروخانه‌ها را به سمت مناطق لوکس بالاشهرهای بزرگ می‌برد و مناطق کمتر برخوردار را محروم‌تر می‌کند. با این تصمیم به ‌طور قطع بازار دارویی کشور آسیب جدی خواهد دید».

اذعان مقام‌های وزارت بهداشت به صحت رأی دیوان عدالت

لازم به ذکر است آیین‌نامه قبلی تأسیس داروخانه‌ها به دلیل رأی دیوان عدالت اداری متوقف ‌شده و رئیس سازمان غذا و دارو بر این موضوع نیز صحه گذاشته و گفته است:  آیین‌نامه جدید در حال تدوین است و براساس آیین‌نامه جدید تقریباً هر فردی درخواست داروخانه بدهد، در هرجایی می‌تواند مجوز داروخانه بگیرد و فقط باید از نظر سابقه کار سقف امتیازی لازم را داشته باشد تا بتواند در یک محل مجوز دریافت کند.

نظر متفاوت کارشناسان و نمایندگان مجلس با وزارت بهداشت

برخلاف گفته‌های مدیران وزارت بهداشت درباره اثرات حذف محدودیت‌های جمعیتی و جغرافیایی تأسیس داروخانه و دفاع از ایجاد انحصار در حوزه داروخانه‌ها، برخی از کارشناسان و نمایندگان مجلس نظر متفاوتی دارند.

احمد حمزه، دبیر سابق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با حذف محدودیت‌های جمعیتی و جغرافیایی برای تأسیس داروخانه موافق بوده و معتقد است: باید دریافت مجوز مشاغل، آزاد باشد. رقابت باید در بازار، تعیین‌کننده باشد. سخت‌گیری برای تأسیس داروخانه توسط دانش‌آموختگان این رشته و نیز اعطای مجوز در صورت کسب امتیازی مشخص باید رفع شود و رقابت براساس خدمات بهتر شکل گیرد. با این مصوبه انحصار تأسیس داروخانه شکسته می‌شود. اکنون سرمایه‌دارانی وجود دارند که مجوز ۱۵-۱۰ داروخانه را از افرادی که توان تأسیس ندارند، خریداری و داروخانه‌های زنجیره‌ای تأسیس کرده‌اند.

اجرا نشدن مصوبه هیئت مقررات‌زدایی

پس از گذشت بیش از یک سال این مصوبه جنجالی و چالش‌برانگیز که موافقان و مخالفان از نظرات خود کوتاه نمی‌آیند، محمدعلی دهقان‌دهنوی، دبیر سابق هیئت مقررات‌زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار از اجرایی نشدن مصوبه این هیئت توسط وزارت بهداشت خبر داد و گفت: در صورت رعایت نکردن آن مجبور است که موضوع را به مراجع نظارتی گزارش ‌کند.

معاون سابق وزیر اقتصاد در نامه خود به شانه‌ساز، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو، اجرایی شدن مصوبات هیئت مقررات‌زدایی را پیگیری کرده و آورده است: همان‌گونه که مستحضرید در نشست سی و سوم هیئت مقررات‌زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار درباره موضوع اصلاح رویه‌های مرتبط با مجوز تأسیس داروخانه‌ها مقرر شده است سازمان غذا و دارو حداکثر ظرف مدت دو ماه از ابلاغ مصوبه، نسبت به اصلاح آیین‌نامه و ضوابط تأسیس و اداره داروخانه‌ها با حذف محدودیت‌های جمعیتی و جغرافیایی (حدود فاصله و سقف تعداد برای صدور مجوزهای جدید و یا تمدید) مطابق آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری با رعایت مواد ۲ و ۳ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار اقدام نماید.

همچنین براساس نشست چهل و یکم هیئت مزبور درباره «اصلاح رویه جدید سازمان غذا و دارو پیرامون دریافت هزینه‌های مترتب بر IRC » آن سازمان مکلف شده است. ظرف حداکثر دو هفته از ابلاغ مصوبه، بخشنامه شماره ۶۵۵/۹۸۱۴۴ مورخ ۲۸/۱۰/۱۳۹۸ را با رویکرد کاهش هزینه‌های تولید داخل و با رعایت مواد۲ و ۳ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار مورد بازنگری قرار دهد.

از آنجا که براساس گزارش‌های متعدد واصله، تاکنون اقدامی از سوی آن سازمان صورت نپذیرفته است، ضروری است دستور فرمایید حداکثر ظرف مدت‌ زمان یک هفته اقدام‌های انجام ‌شده را در راستای اجرای مصوبه، به این معاونت دبیرخانه هیئت مقررات‌زدایی اعلام نمایند.

در صورت عدم‌اقدام به‌موقع وفق رویه هیئت مقررات‌زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار، مراتب به‌ منظور پیگیری به دستگاه‌های نظارتی کشور ارجاع داده خواهد شد.

سرانه داروسازها در ایران

لجاجت وزارت بهداشت بر تصمیم فسادزا و محرومیت‌زای خود در حالی است که کشور ایران از لحاظ سرانه داروساز در زمره ضعیف‌ترین کشورها قرار دارد.

۱۵ روز پس از نامه‌نگاری معاون وزیر اقتصاد با معاون وزیر بهداشت در رابطه با اجرایی نشدن مصوبه هیئت مقررات‌زدایی به‌ منظور رفع انحصار از آیین‌نامه تأسیس داروخانه، شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو پاسخ داده و این ‌گونه آورده که وزیر بهداشت خواستار رسیدگی موضوع در مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است.

وی در نامه به معاون وزیر اقتصاد مورخ ۱۵ دی ‌ماه ۹۹ این را هم اضافه کرده که  آیین‌نامه و ضوابط مربوط به تأسیس و اداره داروخانه‌ها با در نظر گرفتن جمیع جهات در دست بازنگری بوده و به‌ زودی به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ خواهد شد.

متأسفانه مدیران وزارت بهداشت با وجود نیاز کشور به افزایش تعداد داروخانه و کمبود سرانه داروساز به نسبت دیگر کشورهای جهان، از جایگاه توزیع رانت خود کوتاه نیامده‌اند و این کشمکش بین هیئت مقررات‌زدایی و وزارت بهداشت کماکان ادامه دارد.