نامه‌نگاری‌های پشت پرده برای بالا بردن قیمت

ابتدای هفته بود که بازهم ساز ناکوک کمبود مرغ در بازار استانی و مشهد شنیده شد. صدای دلخراشی که دیگر برای خیلی از مردم عادی شده و برخی‌ها مدعی هستند ستاد تنظیم بازار توان مقابله با رفتارهای غیرقانونی برخی از متخلفان بازار مرغ  را ندارد و مافیا هستند که قیمت را هر زمان که بخواهند بالا برده و هرگاه دوست داشته باشند کاهش می‌دهند.

این ماجرا هم تا حدودی واقعیت دارد؛ چرا که در این چند ساله اندک دفعاتی وجود دارد که قیمت اعلامی و مصوب کالایی از سوی ستاد تنظیم بازار دقیقاً رعایت شده باشد.

برای نمونه هم چند وقت پیش که برخی تولیدکنندگان از پایین بودن قیمت تخم‌مرغ گلایه داشتند و ستاد تنظیم بازار کشوری با حضور نماینده همین صنف قیمت هر کیلو را در حدود ۱۷هزار تومان اعلام کرد، فردای روز اعلام قیمت هر کیلو تخم‌مرغ در حدود ۱۸هزارتومان و حتی بیشتر از آن به مردم فروخته شد.

از این دست کالاها فراوان داریم که ستاد تنظیم بازار کشوری یک قیمت می‌دهد و کف بازار قیمتی دیگر دست مردم را می‌گیرد.در آخرین اقدام هم برای بار چندم مرغ در شهر مشهد کمیاب شد.  این موضوع در حالی است که استان خراسان‌رضوی حتی مازاد مصرف مردم هم تولید روزانه دارد.

در این یکی، دو روزه برخی رسانه‌ها قطعه‌کاری و ... را علت اصلی کاهش توزیع مرغ معرفی کردند که تحقیقات ما نشان می‌داد اصل ماجرا این نیست. بازهم بررسی کانال‌های خصوصی برخی تولیدکنندگان حوزه مرغ گرم نشان می‌داد اصل ماجرا افزایش قیمت است . در این میان برخی نامه‌نگاری‌ها هم با مسئولان کشوری صورت گرفته تا قیمت مصوب مرغ زنده از ۱۴هزارو ۴۱۰ تومان به ۱۷هزارو ۵۰۰ تومان افزایش پیدا کند، چرا که آن‌ها مدعی هستند هزینه‌های تمام شده این امکان را فراهم نمی‌کند که مرغ زنده با قیمت مصوب راهی کشتارگاه شود.

از سوی دیگر برخی تحرکات در بازار حاکی از آن بود که دلیل عمده این کاهش توزیع مرغ هم همین برنامه‌ریزی بود.

این موضوع که تولیدکنندگانی که براساس گفته مسئولان جهاد کشاورزی ۱۰۰درصد نهاده دولتی دریافت می‌کنند، قبل از آنی که قیمت‌های مصوب افزایش پیدا کند، با کاهش عرضه مرغ و... بر مردم شهر فشار می‌آورند تا به این شیوه مسئولان را همراه کنند، هیچ کجای دنیا وجود ندارد.

مدیرکل دامپزشکی استان: کشتار کاهش داشته است

از همین رو ابتدا برای آنکه بدانیم میزان کشتار مرغ در این چند روزه چه تغییری کرده است، به سراغ مدیرکل دامپزشکی خراسان‌رضوی رفتیم که اعلمی در این زمینه بیان کرد: کشتار مرغ در استان کاهش داشته است، اما یکی از دلایل آن هم می‌تواند موضوع ممنوعیت قطعه‌بندی باشد.

اگر به صورت معمول در هر شب ۲۰۰ تا ۲۲۰هزار قطعه مرغ کشتار می‌شد، در حال حاضر در سطح استان رقم کشتار به حدود ۱۶۰ تا ۱۸۰هزار قطعه مرغ رسیده است.

وی در پاسخ به این پرسش که مرغی که کشتار نمی‌شود چه سرانجامی دارد، بیان کرد: عده‌ای مرغ را نگه می‌دارند و عده‌ای هم با توجه به اینکه ممنوعیت خروج نداریم از استان خارج می‌کنند. مرغ هم به صورت زنده منتقل می‌شود. برخی هم به قیمت‌های تولید اعتراض دارند که در این زمینه باید توضیحات دقیق را از رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان پیگیر شوید.

جوجه‌ریزی میزان، خروجی نامیزان

در ادامه موضوع را از اورانی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی پیگیر می‌شویم که وی بیان کرد: نظارت از کشتارگاه تا سطح عرضه با سازمان صمت است و از مرغداری تا کشتارگاه هم وظیفه نظارت با سازمان جهاد کشاورزی می‌باشد.

اورانی در واکنش به این نکته که بر این اساس آمار کشتار در اختیار شما قرار دارد، گفت: در دی ماه گذشته ۴۳۲ واحد در استان خراسان‌رضوی جوجه‌ریزی داشتند که ۷ میلیون و ۵۴۲ هزارو ۸۷۲ قطعه جوجه ریخته شد.

از سوی دیگر آنچه در دی ماه جوجه‌ریزی شد، دقیقاً ۴۰ روز بعد به بازار می‌آید. جوجه‌ریزی صورت گرفته هم تبدیل به ۱۴هزارو ۳۳۱ تن گوشت می‌شود که روزانه ۴۷۷ تن در استان کشتار می‌شود.

مصرف استان هم چیزی حدود ۴۰۰ تن است. از اول بهمن تا پایان ۲۵ روز، بیش از  ۷میلیون و ۲۲۶ هزار قطعه جوجه‌ریزی صورت گرفته است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی تصریح کرد: نکته دیگر این است که قیمت مرغ زنده و کشتار شده را در  ۲۲ استان مورد بررسی قرار دادیم که حداقل قیمت مرغ زنده در آن استان‌ها ۱۶هزار و ۷۸۰ تومان و میانگین هم ۱۷هزارو ۲۱۶ تومان بود. همچنین در خراسان‌رضوی حداقل قیمت  ۱۴هزارو ۴۰۰ تومان و میانگین قیمت هم ۱۵هزارو ۳۰۰ تومان بوده است.اورانی ادامه داد: از سوی دیگر در همین استان‌ها قیمت مرغ کشتار حداقل ۲۲هزارو ۸۵ تومان و میانگین هم ۲۲ هزارو ۶۷۵ تومان بود، اما در خراسان‌رضوی حداقل قیمت مرغ کشتار شده ۲۰هزارو ۴۰۰ تومان بوده و میانگین ۲۱ هزارو ۹۵۰ تومان را ثبت کرد.

گزارش کشتارگاه‌های سطح استان از ۱۶ بهمن ماه تا ۲۵ بهمن‌ نشان می‌دهد که به صورت متوسط ۲۲ هزارو ۸۷۰ قطعه در روز کشتار مرغ داشته‌اند. مشکلی که در حال حاضر وجود دارد قیمت مرغ زنده است که بیشتر استان‌ها بالاتر از خراسان‌رضوی هستند.

بی‌تدبیری کشوری و گرفتاری‌های جهاد کشاورزی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌رضوی در پاسخ به این پرسش که مگر مرغ قیمت مصوب ندارد، بیان کرد: قیمت مصوب دارد، اما تنظیم بازار کشوری یک اقدام جمعی را می‌طلبد. وقتی در تهران و دیگر استان‌ها قیمت مرغ زنده بالاتر از خراسان‌رضوی باشد، قطعاً مرغ زنده را به جایی می‌برند که گران‌تر بخرند.

نهایت پیگیری‌ها و بگیروببندهای ما در استان این می‌شود که کشتار مرغ روز به روز در کشتارگاه‌های ما کمتر می‌شود و مرغ را به استان‌های دیگر می‌فرستند. اگر بخواهیم قیمت مرغ زنده کنترل شود باید در کل کشور این کار صورت بگیرد.

قطع نهاده و ترس از فرار مرغ به دیگر استان‌ها

اورانی در واکنش به این نکته که ستاد تنظیم بازار هر زمان قیمتی اعلام کرد به جای تنظیم قیمت‌ها در کف بازار، قیمت‌ها آشفته‌تر شد، بیان کرد: جهاد متولی نظارت بر تولید است، در حال حاضر هم برای ۱۷ نفر از مسئولان واحدهای تولید تخم‌مرغ پرونده تخلف تنظیم کرده‌ایم و به تعزیرات حکومتی ارسال شده است.

از سوی دیگر ۵۳ نفر دیگر هم که در حوزه مرغ گوشتی فعالیت می‌کردند و دست به تخلف زده بودند به تعزیرات حکومتی استان معرفی شدند. این یک طرف کار است. وقتی طرف دیگر جوجه‌ریزی نکند چه باید کرد و بنده چه از دستم برمی‌آید.

وی در واکنش به این نکته که چطور می‌شود دولت ۱۰۰درصد نهاده را به این افراد می‌دهد اما در زمان حساب‌کشی از آن‌ها هیچ ابزاری وجود ندارد، بیان کرد: نهایت ابزاری که در اختیار من است این می‌باشد که به کارشناسان بگویم از فردا واحدهای مرغ گوشتی و ... که دست به تخلف زده‌اند و گوشت را به ما تحویل نداده‌اند، سامانه تحویل دان آن‌ها قطع شود، در این شرایط اتفاقی که می‌افتد این است که دیگر مرغ نایاب می‌شود، اما در حال حاضر می‌بینیم مرغ به تهران منتقل می‌شود، اما با قیمت ۲۳هزارتومان در بازار یافت می‌شود.

مرگ یک بار، شیون هم یک بار

این گفت وگوی چالشی و بی‌تعارف با رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی این خروجی را داشت که دولت در این زمینه با دست خود نهاده‌های  ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی تهیه و در اختیار تولیدکننده قرار می‌دهد، اما زمانی که از آن‌ها می‌خواهد تولیدات خود را با قیمت مصوب راهی بازار کنند، با مقاومت‌هایی روبه‌رو می‌شود.

بهترین راهکار پس از حدود چهار سال آزمون و خطا این است که نهاده‌های دولتی جمع شود و هر واحد از بازار آزاد اقدام به خرید نهاده کند و در این صورت قیمت را هم عرضه و تقاضا مشخص خواهد کرد و از بروز دلال و دلال‌بازی و فروش نهاده در بازار سیاه هم جلوگیری خواهد شد. از طرفی دولت هم یارانه‌ای که برای تهیه نهاده با ارز دولتی پرداخت می‌کند را مستقیماً به شهروندان پرداخت کند تا آن‌ها خود مدیریت خرید کنند. در مقابل هم رقابت ناسالم بین تولیدکنندگان از بین خواهد رفت.