طارم هاشمی و طارم دم‌سیاه عمده تولید برنج خراسان شمالی است که بر اساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی استان، کشت برنج در ۳۰ روستا و در ۸۰۰ قطعه زمین انجام می‌شود.
اما طبق گفته مسئولان جهاد کشاورزی خراسان شمالی هیچ گونه خدماتی به برنجکاران استان از بذر گرفته تا کود و... برای مدیریت مصرف آب ارائه نمی‌شود.
همچنین بنا به گفته شرکت آب منطقه‌ای استان، تا سال ۱۴۰۰ باید کشت برنج در استان متوقف شود و یا شالیکاران در صورت کشت برنج، باید به صورت خشکِ کاری این محصول را کشت کنند. در سال‌های اخیر بیش از ۲ هزار هکتار از کشتزارهای خراسان شمالی زیر کشت برنج بوده که البته در این سال‌ها کشت برنج کاهش یافت و در سال زراعی گذشته که بیش از ۹۰۰هکتار از کشتزارهای استان زیر کشت برنج بود اکنون این عدد در سال زراعی جاری به ۴۰۰هکتار رسیده است.
طبق گفته مدیران ارشد استان باید برای جلوگیری از ضرر مالی کشاورزان، گیاهانی با مصرف آب کم و بازدهی بالا به کشاورزان معرفی شود تا آن‌ها از این ممنوعیت آسیبی نبینند که در سال جاری محصولاتی از جمله کشت یونجه و حبوبات به کشاورزان معرفی شده‌اند که این موضوع موجب نگرانی و نارضایتی برنجکاران خراسان شمالی است.
یونجه به جای برنج
یکی از برنجکاران منطقه سد شیرین‌دره بجنورد می‌گوید: از دو سال گذشته اعلام کرده‌اند کشت برنج در چند استان ممنوع است و امسال مسئولان جهاد کشاورزی استان کشت یونجه را به کشاورزان پیشنهاد می‌دهند.حسین محمدنژاد می‌افزاید: کشت یونجه نمی‌تواند به اندازه برنج، برای کشاورز درآمد داشته باشد از این رو نمی‌توان توقع داشت که یونجه، جایگزین برنج شود.وی ادامه می‌دهد: دولت اعلام می‌کند که باید الگوی کشت را تغییر داد ولی این تغییر باید درآمد نیز برای کشاورز داشته باشد.
برنجکار دیگری نیز از ممنوع و محدود شدن کشت برنج در این استان انتقاد می‌کند و می‌گوید: کشاورزان به هیچ عنوان از کشت یونجه و جایگزین کردن آن با برنج استقبال نمی‌کنند زیرا درآمد کشت برنج بیش از کشت سایر محصولات از جمله یونجه است.قاسم رحمانی ارقام برنج این استان را شامل سدری دم‌سیاه، سنگ طارم،
طارم هاشمی و طارم دم‌سیاه عنوان می‌کند و می‌افزاید: در سال جاری قیمت هر کیلو برنج در این منطقه بین ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان است و از هر هکتار به طور میانگین ۵/۲ تن برنج برداشت می‌شود در حالی که قیمت یونجه و میزان برداشت آن در مقابل برنج بسیار کم است و قابل مقایسه نیست.
کاهش سطح زیر کشت
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز می‌گوید: سطح زیر کشت برنج در استان در سال‌های اخیر کاهش یافته است، پیش از این بیش از ۲ هزار هکتار از زمین‌های استان برنج کشت می‌شد.محمدجواد تشکری اظهار می‌دارد:
بر اساس مصوبه هیئت وزیران، کشت برنج در تمام استان‌ها جز دو استان ممنوع است و سطح شالیزارها در سه سال باید به صفر برسد.وی با بیان اینکه در سال زراعی گذشته بیش از ۹۰۰هکتار از کشتزارهای استان زیر کشت برنج بود، می‌افزاید: اکنون سال دوم اجرای این مصوبه به اتمام رسیده و سال آینده باید این سطح به صفر برسد اما شورای حفاظت از منابع آب استان اجازه داده است تا کشت این محصول در ۴۰۰ هکتار ادامه داشته باشد و البته در این کشتزارها محصولی جز برنج قابل کشت نیست.وی تصریح می‌کند: در این کشتزارها، زه آب بالاست و بر این اساس محصول دیگری جز برنج قابل کشت نیست. تشکری می‌افزاید: ۹۸ درصد از شالیزارهای استان در شهرستان مانه و سملقان و بقیه در شرق بجنورد است. با توجه به ممنوعیت و محدودیت کشت برنج در استان، به کشاورزان پیشنهاد می‌شود یونجه و حبوبات را جایگزین کشت برنج کنند زیرا صرفه اقتصادی بالایی دارند و بر این اساس می‌تواند با برنج رقابت کند.
تشکری با بیان اینکه کشت یونجه در زمین‌های حاشیه رودخانه اترک و یا پایین‌دست سد شیرین‌دره، بسیار کم‌هزینه است زیرا با توجه به زه آب بالای این زمین‌ها، نیاز آبی یونجه بسیار کم است از این رو کشاورز تنها هزینه‌های مربوط به برداشت را پرداخت می‌کند، گفت: یونجه، گیاهی چند ساله است و کشاورز تا چند سال، تنها هزینه‌های برداشت را می‌پردازد از سوی دیگر دامداران استان و نیز خارج استان، خواهان یونجه هستند و با توجه به قیمت بالای علوفه، اکنون کشت این محصول مقرون به صرفه است.
چه باید کرد
با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد بنا به هر دلیلی یا اقدامات ترویجی برای آگاه سازی کشاورزان به درستی انجام نشده یا اگر انجام شده نتیجه مطلوبی نداشته است.آنچه مسلم است حذف کشت های «آب بر»
در مناطق کم آب کشور ضرورتی انکار ناپذیر
است اما روش اعمال این سیاست هم به همین اندازه مهم است و باید برای درآمد جایگزین کشاورزان مشمول این موضوع چاره ای اندیشید.
نظر شما