برای درک اهمیت موضوع سوغات فرهنگی کافی است تا در وب استورها و فروشگاه های اینترنتی عبارت «blessed souvenir» را جست و جو کنید تا ببینید که حرف زدن ار سوغات با مولفه های هویتی مکان زیارتی و مناسک دینی تا چه میزان در سطح جهانی رایج است و چه بازار پررونقی در این باره وجود دارد.
برای نمونه شعار یکی از همین فروشگاه های تخصصی با عنوان «فروشگاه سرزمین مقدس» که متعلق به رژیم صهیونیستی است این است که: «در این فروشگاه روح سرزمین مقدس را کشف کنید». در این فروشگاه قریب ۱۰۰ نوع کالا که همه به آیین یهود و مسیحیت مربوط است، عرضه شده و توجه ویژه ای به ظرفیت های اورشلیم یا همان بیت المقدس که از گذشته مورد توجه یهودیان، مسیحیان و مسلمانان بوده، برای تولید و عرضه سوغاتی شده است.
برند سازی یهودیان از عنوان سرزمینی اورشلیم و مقدس بودن این سرزمین برای تولید محصولات و سوغات، نکته ای است که برای تولید سوغات فرهنگی واستفاده از ظرفیت های روایی و آیینی مورد توجه قرار گیرد.
این موضوع از این جهت اهمیت دارد که یهودیان و مسیحیان از ظرفیت های دینی و روایی کتاب های مقدس برای تولید محصولات فرهنگی استفاده های فراوانی کرده اند. علاوه بر توجه به رنگ و بوی دینی، این محصولات تقریباً همه نیز با مواد اولیه و مصالح موجود در خودِ فلسطین اشغالی تولید شده اند. برای مثال در این فروشگاه انواع و اقسام مجسمه ها و نشانه های مذهبی با چوب درخت زیتون که در همین منطقه روییده و بارها در منابع یهودیان و کتب عهد عتیق به آن اشاره شده، تولید می شوند.
روغن متبرک «مسح»، «منوراه» یا همان شمعدان هفت شاخه، «سوفار» یا همان شیپور یهودی، اقلام آرایشی و بهداشتی استخراج شده از بحرالمیت، جواهرات و بسیاری از نشان های مذهبی آیین یهود و مسیحیت به عنوان سوغات متبرک در این فروشگاه با توضیحات و اشاراتی که در کتاب های مقدس برای هر یک داده شده، به فروش می رسند. در یکی دیگر از همین فروشگاه ها اقلامی مشتمل بر آب مقدس رود اردن، خاک بیت المقدس، بخور کندر و روغن مسح به همراه صلیبی از جنس درخت زیتون به صورت یک بسته روات متبرک به فروش می رسد.
ظرفیت های بسیاری بای تولید سوغات با استفاده از روایات اسلامی وجود دارد که نیازمند ورود پژوشگران اسلامی به حوزه اقتصاد زیارت برای هویت بخشیدن به سوغات شهر زیارتی چون مشهد است. ظرفیتی که اگر به آن توجه شود هم می تواند بستر رشد اقتصادی را فراهم آورده و هم هویت گمشده مشهد را به عنوان یک شهر زیارتی به مراکز خرید و سوغات زائران امام رضا(ع) منتقل کند.
نظر شما