قدس آنلاین-گروه استان ها: باگذشت حدود یک ماه از مشاهده نخستین تلفات پرندگان مهاجر در تالاب بین‌المللی میانکاله بیش از ۱۴ هزار و ۵۰۰ لاشه پرنده مهاجر جمع‌آوری‌شده است که تقریباً کمتر از نصف نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.

اگرچه این آمار نسبت به سال گذشته کمتر است اما بازهم این آمار برای دوستداران محیط‌زیست نگران‌کننده است.

بنا بر اعلام سازمان محیط‌زیست مازندران نوع پرندگان تلف‌شده افزون بر ۲۱ گونه مهاجر  است درحالی‌که سال گذشته این تعداد ۳۰ گونه پرنده بود.

بنا بر اظهارات رئیس اداره حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران ۹۶ درصد از پرندگان تلف‌شده براثر بیماری بوتو لیسم را از نوع «چنگر» و ۶ درصد تلفات انواع مرغابی و فلامینگو و کمتر از یک درصد نیز دیگرگونه‌های پرندگان هستند.

تلفات مشکوک پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله امسال از نهم بهمن‌ماه مشاهده شد و دامپزشکی کشور علت مرگ این پرندگان را بوتو لیسم اعلام کرد که نوعی مسمومیت غذایی است.

بوتولیسم نوعی بیماری برای پرندگان و آبزیان است که براثر باکتری «کلوستریدیوم بوتولینیوم» ایجاد می‌شود و به آن مسمومیت طبیعی هم گفته می‌شود این باکتری‌ها به‌طور وسیع در خاک وجود دارند و برای فعالیت و تولید سم به گرما ، منبع پروتئین و محیط بی‌هوازی نیاز دارند.

محققان دامپزشکی که تعدادی از لاشه‌های جمع‌آوری‌شده را در آزمایشگاه‌ها موردبررسی قرار داده‌اند ، اعلام کرده‌اند که علاوه بر بوتو لیسم ، سایر عوامل تأثیرگذار بر روند افزایشی تلفات پرندگان که شامل  فلزات سنگین، سموم و عوامل باکتریایی نیز باشد ، در دست بررسی قرار دارد .

راه‌حل چیست؟

به هر ترتیب این روزها مسئولان سعی دارند که با رهاسازی آب شیرین «سد گلورد» به تالاب بین‌المللی میانکاله  کام آن را شیرین کرده و تا حدی از غلظت سم در آب بکاهند اما بنا بر گفته بسیاری از دوست دران محیط‌زیست باید چاره اساسی برای این موضوع اندیشید.

رئیس اداره حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران شرایط مرگ‌ومیر پرندگان مهاجر در تالاب بین‌المللی میانکاله را بدون تغییر توصیف کرده و می‌گوید: امیدواریم سرما و بارندگی‌های پیش رو بتواند با جلو انداختن فصل کوچ به پایان مرگ پرندگان کمک کند.

کوروش ربیعی اظهار می کند: بر اساس پیش‌بینی هواشناسی ازاین‌پس شاهد افزایش دما خواهیم بود و لذا این موضوع می‌تواند فصل کوچ و بازگشت پرندگان را پیش اندازد.

وی مهم‌ترین راه‌حل برای پایان بحران میانکاله را در دست وضعیت جوی و خود پرندگان دانسته و ابراز می‌کند:  بهترین راهکار کنونی خروج پرندگان از اکوسیستم میانکاله است تا از آلودگی ناشی از میکروارگانیسم‌ها و بیماری بوتولیسم دور بمانند.

وی یکی از علل تلفات بالا را نیز مرگ گونه چنگر دانست و افزود: این‌گونه از پرندگان علاوه بر حساسیت فیزیولوژیکی ، بیشترین تعداد را در پرندگان مهاجر و زمستان گذر دارند که دیرتر از انواع دیگر دست به مهاجرت معکوس می‌زنند.

جفا در حق تالاب

تهدیدهای پیش روی تالاب بین‌المللی میانکاله به‌عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره جهان در شمال ایران موجب شد تا احیاء تالاب بین‌المللی میانکاله در دستور کار قرار گیرد ، ولی بروز  نقاط ضعفی در اجرای تمام و کمال این طرح بازهم این تالاب را تنها گذاشته است.

کارشناسان زیست‌محیطی نبود طرح جامع حفاظت را مهم‌ترین نقطه‌ضعف و علت اصلی بروز برخی مخاطرات سال‌های اخیر بر پیکره این زیست‌بوم ایران در شمال کشور دانستند و خشک شدن حدود ۲۰ درصد از مساحت این پهنه آبی در یک دهه گذشته به دلیل صدور مجوزهای بی‌رویه پرورش ماهی ، حفر چاه، افزایش سطح مزارع کشاورزی آبی در بالادست، ورود آلاینده‌های کشاورزی و صنعتی به داخل تالاب و بسیاری از تهدیدهای دیگر بیان کردند.

این کارشناسان بر این باورند طرح جامع حفاظت از تالاب میانکاله در صورتی می‌تواند مؤثر باشد که ضمن تبیین  مسئولیت هر دستگاه،  بر عملکرد دستگاه‌ها نیز متناسب با وظایفشان نظارت عالیه صورت گیرد و تخطی هر دستگاه از وظایفش با برخورد قانونی مواجه شود.

هزار راه نرفته

در این راستا فعالان محیط‌زیست اذعان می‌کنند: باید نسبت به اصلاح بسیاری از طرح‌هایی که درگذشته در بالادست اجرایی شد همانند پرورش ماهی، احداث سدسازی و سایر طرح‌های ناهمگن با منطقه تجدیدنظر اساسی صورت گیرد که این کاربر عهده جهاد کشاورزی و وزارت نیرو( شرکت آب منطقه‌ای ) است و در این راه جهاد کشاورزی باید نسبت به تمدید پروانه طرح‌های پرورش ماهی تجدیدنظر اساسی داشته باشد.

بنا بر گفته این کارشناسان استفاده از سموم کشاورزی در بالادست نیز باید از سوی جهاد کشاورزی مورد نظارت موشکافانه قرار گیردو از همه مهم‌تر حق آبه موردنیاز تالاب از سوی شرکت آب منطقه، تجدیدنظر در سدسازی و سایر طرح‌های آبی در بالادست مورد تجدیدنظر قرار گیرد و این موضوعات تنها راهکار برای حفاظت از تالاب بین‌المللی میانکاله در قالب طرح حفاظتی است.