تحولات لبنان و فلسطین

۲۴ اسفند ۱۳۹۹ - ۰۹:۵۹
کد خبر: 743898

عثمانی‌ها در یمن زمینگیر می‌شوند؟

دکتر علیرضا تقوی‌نیا، کارشناس مسائل منطقه

برخی رسانه‌ها و شخصیت‌های سیاسی از تلاش‌های سعودی برای ورود ترکیه به جنگ یمن در حمایت از دولت عبد ربه منصور هادی خبر می‌دهند. از طرفی وزیر خارجه عربستان هم روزهای گذشته به قطر سفر کرد تا در این خصوص رایزنی کند. ترکیه نیز در اقدامی کم‌سابقه حملات جنبش انصارالله به عمق خاک سعودی را محکوم نمود. در خصوص دخالت ترکیه در یمن گمانه‌زنی‌های مختلفی صورت گرفته و کیفیت و کمیت ورود نظامی این کشور به بحران یمن هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

با توجه به اینکه رئیس جمهور آمریکا از مستشاران نظامی این کشور درخواست کرده در عملیات‌های تهاجمی علیه یمن شرکت نکنند و به همین علت، بسیاری از جنگنده بمب‌افکن‌های سعودی زمینگیر شده‌اند، وزارت دفاع سعودی به دنبال جایگزین مناسبی است تا بتواند خلأ حضور کارشناسان نظامی آمریکایی را پر کند. در همین راستا کشوری مدنظر بود که با سیستم‌های نظامی آمریکایی آشنایی لازم را داشته باشد. رژیم صهیونیستی و ترکیه دو گزینه مدنظر آل‌سعود بودند اما با توجه به مشکلات ناشی از حضور مستشاران یهودی در عربستان، این کشور تصمیم گرفت به سراغ ترکیه برود. تجربه موفق ترکیه در پشتیبانی از جمهوری آذربایجان در جنگ قره‌باغ هم یکی از دلایل رغبت بن سلمان به کارشناسان نظامی آنکاراست. از سوی دیگر، حزب اخوانی اصلاح و خانواده الاحمر که مؤسسان این حزب در یمن هستند، با آل‌سعود علیه انصارالله و دولت نجات ملی در اتحاد بوده و یکی از دلایل ورود ترکیه به بحران یمن، حمایت و تقویت اخوان‌المسلمین این کشور است.

استمداد بن‌سلمان از رئیس جمهور ترکیه نشانه ضعف و استیصال مفرط عربستان است. این دو در سال‌های گذشته از جمله رقبای جدی یکدیگر بودند تا جایی که اردوغان در داستان قتل خاشقچی از هیچ تلاشی برای تخریب وجهه ولیعهد سعودی دریغ نورزید. اما ناتوانی جدی ارتش عربستان در مقابل ارتش در محاصره یمن و پشتیبانی نکردن دولت بایدن از عملیات‌های تهاجمی علیه همسایه جنوبی، بن‌سلمان را بر آن داشته تا ذلت را نوش جان کرده و دست نیاز به سوی رئیس جمهور ترکیه دراز کند. پرستیژ آل‌سعود هم با این درخواست به‌شدت لطمه خواهد دید زیرا کشوری که خود را رهبر جهان اسلام می‌داند و ارتش آن سالانه حدود ۷۰ میلیارد خرج دربرداشته پس از ۶ سال تجاوز علیه یمن به نقطه‌ای از اضطرار رسیده که دست کمک به سوی رقیب منطقه‌ای خود دراز می‌کند. در این میان، امارات که از قدیم از جمله دشمنان جدی ترکیه، اخوان‌المسلمین و حزب اصلاح به شمار می‌رفت و در موارد متعددی از جمله بحران لیبی و سوریه عملاً و علنی در مقابل سیاست‌های اردوغان ایستاد، با این اقدام احتمالی ریاض موجبات تقویت واگرایی بین بن‌زاید و بن‌سلمان را فراهم می‌آورد. همچنین ورود ترکیه به بحران یمن سبب بروز بی‌اعتمادی قطر نسبت به اردوغان خواهد شد؛ زیرا نشانه‌ای بر فرصت‌طلبی و پایبند نبودن وی به اصول عقاید خویش است که نمی‌توان روی او از لحاظ اتحاد راهبردی حساب کرد.

در مجموع، حمایت نظامی ترکیه از سعودی تغییری در توازن نظامی ایجاد نخواهد کرد. چرا که در ۶ سال گذشته، ایالات متحده، انگلیس و فرانسه نهایت حمایت خود را از سعودی داشته‌اند اما نه تنها موجبات تحدید و هزیمت ارتش یمن را فراهم نساختند بلکه از سال گذشته جنگ روند معکوس به خود گرفته است. ترکیه از لحاظ توان نظامی حتی قابل مقایسه با سه کشور یاد شده نیست. ورود علنی ارتش اردوغان به بحران یمن اعلان جنگ آشکار به دولت نجات ملی است که در نتیجه، به ارتش و کمیته‌های مردمی مشروعیت لازم را برای حمله به منافع ترکیه خواهد داد. به نظر نمی‌رسد اردوغان از لحاظ کمیت و کیفیت، ارتش خود را در بحران یمن به صورت راهبردی درگیر کند. اما هرگونه اقدام علیه انصارالله، از سوی محور مقاومت جدی گرفته شده و در محاسبات اضلاع این محور نسبت به ترکیه تأثیر چشمگیری خواهد گذاشت، به خصوص آنکه دولت نجات ملی یمن متحد راهبردی جمهوری اسلامی ایران است و اقدام احتمالی ترکیه، رقابت این دو بلوک قدرت منطقه‌ای را از عراق و سوریه به یمن نیز خواهد ‌کشاند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.