جایی که ما نیز از همان نقطه با او آشنا شدیم و سعی کردیم به مناسبت ولادت امام حسین(ع) و زمانی که به‌واسطه کرونا دست همه‌مان از ضریح باصفایش کوتاه است، با محمدابراهیم عبدالامیر معروف به محمد الخفاجی در مورد عکس‌هایش از حرم و حال و هوای آن‌ها حرف بزنیم.
چه شد به سمت هنر عکاسی رفتید و الان هم عکاس حرم امام حسین(ع) شدید؟
من از کودکی هنر عکاسی را دوست داشتم و با موبایل از خانواده، دوستان و نزدیکان عکاسی می‌کردم و متوجه شدم در زمینه عکاسی استعداد دارم؛ بنابراین تلاش و اصرار کردم در این هنر و حرفه رشد کنم و به گونه‌ای صحیح از آن بهره بگیرم تا خداوند و اهل بیت(ع) از آن راضی باشند و آن را در خدمت اهداف امام حسین(ع) درآورم. در این مسیر، شروع کردم به پیگیری آثار دیگر عکاسان به‌خصوص استاد عمار الخالدی و فراگرفتن اینکه چگونه از اماکن مقدسه عکاسی کنم. پرسش‌های بسیاری در ذهن من شکل گرفت؛ اینکه چگونه باید برای گرفتن این عکس دوربین را به کار بگیرم یا اینکه چگونه این زیبایی را از طریق یک تصویر برجسته کنم؟ زاویه چیست؟ خطوط راهنما چیست؟ اصول عکاسی چیست؟ قاب‌بندی متقارن چیست؟
کسب دانش و مهارت را از طریق پرسش‌هایی که در ذهن من شکل می‌گرفت آغاز کردم و به فراگیری هنر عکاسی مشتاق شدم. پس وارد این عرصه شدم تا استعداد و مهارت خود را به‌خصوص در زمینه عکاسی از معماری اسلامی پرورش دهم تا اینکه یک عکاس حرفه‌ای شدم.
در سال ۲۰۱۷ موفق شدم به عنوان عکاس، به خدمت حرم امام حسین(ع) درآیم. پس از اینکه مورد آزمایش قرار گرفتم و بعضی از آثار حرفه‌ای عکاسی خود را دادم، این توفیق نصیبم شد. خدا را به خاطر این نعمت و توفیق شکرگزارم.
طریقه آشنایی‌ام با شما از طریق صفحه اینستاگرامتان و آن هم به خاطر عکس‌های زیبایی بود که از حرم می‌گرفتید. واکنش فالوورها و پِی‌جوهای صفحه چطور بوده؟
پافشاری‌ام بر نشر آثار و عکس‌هایم از حرم امام حسین(ع) توجه بسیاری از علاقه‌مندان به هنر اسلامی و عاشقان آن حضرت را جلب کرد. من این را لمس کردم آن‌ها به طور خاص از جزئیات و محتوای تصاویر لذت می‌برند. اهتمام برخی پایگاه‌های اینترنتی به نشر آثارم به من انگیزه داد به جلو گام بردارم و تلاش کنم کارهای بهتر و بیشتری را ارائه دهم؛ چرا که در قبال دنبال‌کنندگان آثارم احساس مسئولیت می‌کردم.
کرونا موجب شد خیلی‌ها از زیارت حضوری محروم شوند و از دور عرض ارادت کنند. به نظرت عکاسی چه نقشی در زیارت مجازی دارد؟
به دلیل شیوع ویروس کرونا مردم از داخل و خارج عراق، از زیارت امام حسین(ع) و حضور مستقیم در حرم مطهر محروم شدند و فرصتی فراهم شد تا تصاویر هنری گرفته شده از حرم مطهر احساس دنبال‌کنندگان صفحه را برانگیزد؛ انگار آن‌ها با ارواحشان در حرم این سو و آن سو می‌رفتند و زیارت می‌کردند. این فرصت سبب انتشار گسترده آثار هنری من شد و احساس کردم وظیفه‌ام را نسبت به دوستداران امام حسین(ع) انجام داده‌ام.
خود شما وقتی می‌بینید حرم این‌طور خالی از زائر است چه حسی دارید؟
ناراحت می‌شوم می‌بینم زائران امام حسین(ع) از رسیدن به کربلا محروم شده‌اند اما واقعیت این است حرم امام حسین(ع) همیشه زیباست و هنگامی که حرم را خالی می‌بینم، به سراغ جزئیات معماری اسلامی داخل حرم می‌روم که به نظرم یک تابلو هنری شامل اجزای هندسی و هنری معماری است که مانندی ندارد و در قلب آن، صاحبان این حرم‌های مطهر را درمی‌یابی.
هنگامی که جمعیت زائران را پیرامون ضریح امام حسین(ع) می‌بینی، این زیبایی هنری افزایش پیدا می‌کند. همه‌گیری کرونا چیزی نیست جز گردبادی که به امید خدا به زودی فرو می‌نشیند و خواهیم دید این حرم مطهر از نجواهای زائران گرامی و عاشقان امام حسین(ع) پر خواهد شد.
عکاسی در کدام ایام و مناسبت‌ها را دوست دارید و دلیلش چیست؟
شب یازدهم (شام غریبان)؛ آن شبی واقعاً اندوهبار است... در آن شب غم و اندوه پس از ناله و ضجه و فریادهایی که نام امام حسین(ع) را می‌برند خیمه می‌زند. می‌بینیم این فریادها برای ما به آرامش و اشک تبدیل می‌شود. ما اهالی کربلا معمولاً شمع روشن می‌کنیم تا پس از شهادت امام حسین(ع)، راه حضرت زینب(س) را روشن کنیم. در آن شب هنگام مستندسازی و عکاسی، دختر بچه‌ای را شمع در دست پیدا کردم که فریاد می‌زد و اشک می‌ریخت؛ به خیال اینکه خانواده‌اش را گم کرده از او پرسیدم چه شده؟ در حالی که گریه می‌کرد جواب داد: من با حضرت رقیه همدردی می‌کنم! به او گفتم چه کسی به تو گفته این کار را انجام دهی؟ گفت: مادرم را دیدم که بر اسیران بی یار و یاور گریه می‌کرد... در حالی که به شدت گریه می‌کردم روی زمین نشستم و نتوانستم عکس‌برداری را در آن شب تمام کنم و این ماجرا بر ذهن من سایه انداخته است.
تصویری هست که تو را بسیار متأثر کرده باشد؟
بله؛ چه کسی از ماست که برای فاجعه عاشورا دچار رقت قلب نشود و نگرید؟
به‌خصوص آنکه چشم و عدسی دوربین من موقعیت‌هایی را رصد می‌کند که واقعه کربلا و کارهایی را تداعی می‌کند که عاشقان امام حسین(ع) انجام می‌دهند و نزدیکان خود را فدای امام حسین(ع) می‌کنند.
نظرت در مورد عکاسی در ایام اربعین چیست؟
گمان می‌کنم اربعین حسینی فصل عکاسی است؛ شبیه معدن سنگ‌های گرانقیمت. این مناسبت دربردارنده موقعیت‌های بسیاری است همچنان که فصل ترجمه عشق حسینی از طریق عکاسی است.
خاطره‌ای هم از عکاسی در حرم دارید که برایمان تعریف کنید؟
روز تاسوعا و شب دهم محرم بود؛ ما بر حسب عادت بالای حرم مطهر بودیم و حرم پر بود از زائرانی که در صفوف نماز بودند و فردی که زیارت عاشورا را می‌خواند در حالی که گریه می‌کرد حسین حسین می‌گفت و بر سر و سینه می‌زد. حرم مطهر بیش از یک گنبد دارد که بر صحن مشرف است و برای عکس‌برداری باز است... من آن منظره را شاهد بودم انگار همان روزی است که حسین و یاران اندکش باقی مانده‌اند و اباعبدالله آن‌ها را جمع کرده است. از دیدن آن صحنه هولناک بدنم لرزید و وسایل و دوربینم افتاد؛ نشستم و مانند داغدیدگان گریه و ناله سر دادم و همه ارادتمندان امام حسین(ع) در آن شب را نظاره‌گر شدم که با صدای بلند فریاد می‌زدند لبیک یا حسین؛ به گنبد مطهر نگاه کردم انگار مولای من حسین(ع) در محراب ایستاده و نماز می‌خواند... آن شب را هرگز فراموش نمی‌کنم.
ولادت امام حسین(ع) در ایران به روز «پاسدار» نام‌گذاری شده است. نظرت در مورد شهادت حاج قاسم و ابومهدی المهندس که هر دو این عنوان را داشتند و یکی از ایران و دیگری از عراق بود چیست؟
شنیدن خبر شهادت آن‌ها جوانان را بیش از دیگران غمگین کرد، چرا که آن‌ها از نقش بارزی در برابر خداوند و اهل بیت(ع) برخوردارند. همین کافی است که آیت‌الله سیستانی در حق آن‌ها گفت: «قهرمانان پیروزی ای که در پیش است...».نقش آن‌ها در رهبری میدان‌های نبرد چه در عراق و چه خارج از آن بسیار برجسته است و شهادت آن‌ها خسارتی بزرگ برای بشریت است.
تاکنون به ایران آمده‌اید و دوست دارید در حرم حضرت رضا(ع) نیز عکاسی کنید؟
از خداوند می‌خواهیم ما را موفق به زیارت امام علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) کند تا نخستین زیارت به نام ما ثبت شود. امیدواریم کمیته رسانه‌ای این امکان را فراهم کند و فرصت عکاسی و مستندسازی از مناظر زیبای بهشت امام رضا(ع) را در اختیار ما قرار دهد.
نظر شما