قدس آنلاین: عیدی دادن از سنت های دیرینه و دلنشین فرهنگ ماست .  عیدی خاطره  اسکناس های خشک وسط قرآن و لبخند بزرگترهای فامیل موقع دادن عیدی تداعی می  کند  یا هیجان این پرسش نفس گیر که چند اسکناس سهم عیدی من است را به یاد می آورد .

اما عیدی فقط به اسکناس های خشک محدود نمی شود و بسیاری ترجیح می دهند چیزهای دیگری را جایگزین اسکناس کنند ، یکی از این جایگزین ها کتاب است ، نظرها درباره این عیدی فرهنگی متفاوت است .

ضرورتی برای مطالعه وجود دارد ؟

از فردی که کتابخوان نیست پرسیدم اگر کتاب عیدی بگیری چه می کنی ؟

با شوخی گفت: آن را دور می اندازم . کمی جدی تر ادامه داد : تاکنون کسی کتاب به من هدیه یا عیدی نداده است ، اگر در این شریط قرار بگیرم شاید کتاب را به کسی بدهم که می دانم اهل مطالعه است .

از دیدگاه  این فرد در جامعه ما هیچ دلیلی برای کتاب خواندن وجود ندارد و هیچ فردی با خواندن کتاب نمی تواند شرایط بهتری داشته باشد  .

با تجربه شخصی به این نتیجه رسیدم کتابخوان کردن فردی که کتابخوان نیست دشوار است اما فرزندان همین افراد  هم در سنین کودکی با دیدن کتاب مناسب سن و سالشان ولع ورق زدن کتاب و سر در آوردن از محتویات آن را دارند .

البته سایه سنگین اهل مطالعه نبودن پدر و مادر مانعی بزرگ برای شعله ور شدن این اشتیاق است .

کتابی که جایش در سبد خرید خانواده خالی است 

با دونفر از دوستانی که می دانم اهل مطالعه هستند  مبحث گفتگو درباره عیدی دادن کتاب را مطرح کردم هردو گفتند : عیدی و هدیه گرفتن کتاب خوب برایشان ارزشمند و لذت بخش است  اما درباره عیدی دادن کتاب تردید داشتند .

ربابه که خودش  مدیر مهدکودک است گفت : من به  کسانی که می دانم دوستدار کتاب هستند کتاب هدیه می دهم ، نه کسانی که می دانم علاقه ای به کتابخوانی ندارند .

میترا که کارمند یکی از شرکت های هواپیمایی است هم با نظر رباب موافق بود و خودش هم این کار را انجام می دهد اما معتقداست کتاب هدیه خوبی است ولی  عیدی مناسبی نیست و  پول عیدی مناسب تری است و به ویژه کودکان را خوشحال تر می کند.

او با یاد آوری خاطرات گذشته گفت  یاد آن روزها بخیر که عمه و شوهر عمه ام یا اسکناس های خشک عیدی را از  وسط قرآن در می آوردند و من همیشه سر تعدادشان برای گرفتن عیدی  چانه می زدم  .

به نطر میترا  فقط با عیدی دادن کتب  نمی توان جامعه را کتابخوان کرد و چه بسا کسی که به کتاب علاقه داشته باشد؛ با مبلغ نقدی که عیدی می گیرد کتابی که دوست دارد را می خرد .

 ربابه هم در تایید حرف او گفت : من ده سال پیش به خواهرم کتابی دادم که هنوز آن را نخوانده است  .

میترا در ادامه افزود: برای هدیه یا عیدی دادن کتاب ، باید از علایق و سلیقه های طرف مقابل باخبر باشی تا کار مفیدی انجام دهی و به نظر او  پدر و مادرها جامعه تا نویسنده های خوب را نشناسند چطور می توانند کتاب مناسبی برای فرزندشان انتخاب کنند؟

به نظر این بانوی اهل مطالعه  قبل از ترویج فرهنگ و عیدی دادن کتاب ما به جامعه ای کتابخوان نیازمندیم و اول کتاب باید در سبد خرید خانواده باشد .

هرچند دوست دیگرم حرف های میترا را تایید کرد اما خودش مطلبی گفت: که راوی ارزشمند بودن هدیه دادن کتاب است  .

فرهنگ سازی فقط هزینه کردن پول نیست

علاو ه بر این دو دوست من که معتقدند برای عیدی دادن کتاب توجه به سلیقه ها بسیار اهمیت دارد و این کار نمی تواند به تنهایی جامعه ای که کتابخوان نیست را کتابخوان کرد ، بسیاری هم این نظر را دارند  و فکر می کنند ممکن است عیدی دادن فقط اتلاف هزینه باشد ولی بسیاری هم بر این باورند هدیه و عیدی کتاب مناسب می تواند همچون تلنگری دلنشین باعث ترغیب فرهنگ کتابخوانی شود و چه بهتر اگر سلیقه ها در نظر گرفته شود  .

به نظر هاجر کوشکی نویسنده رادیو فارس و رادیو نمایش که شغلش با مطالعه گره خورده و مطالعه برایش ضرورت است، عیدی دادن کتاب به کسی که اهل کتاب است به طور حتم سودمند است .

این نمایشنامه نویس رادیو در تجربه های شخصی به  خواهرزاده و برادرزاده هایش کتاب عیدی داده و برخی از آنها هم به او گفته اند این عیدی جذابیت  ندارد ولی تعدادی از آنها با همین کار و هدیه گرفتن کتاب ، کتابخوان شده اند و حتی هنوز هم از او کتاب به عنوان عیدی و هدیه مطالبه می کنند.

به باور نویسنده رادیو فارس عیدی دادن کتاب مفید است و می توان با انتخاب کتاب مناسب فرد را به کتابخوانی علاقمند کرد .

هاجر کوشکی با تاکید براین که برای ترویج فرهنگ کتابخوانی باید چنین اقداماتی انجام شود، گفت:  چه خوب  است اگر بعد از هدیه دادن یا هدیه گرفتن کتاب از دوست و آشنا فرصتی برای گفتگو درباره محتوای کتاب هم مهیا شود این گفتگو می تواند عاملی برای  ادامه این روند شود.

به نظر این دوستدار کتاب فرهنگ سازی فقط هزینه کردن پول نیست ، هزینه کردن وقت مهمتر است  و چنین اقدام هایی  می تواند زمینه سازی برای ساختن جامعه ای ایده آل باشد .

هرکسی به سهم خودش می تواند در ساختن جامعه نقش داشته باشد

وقتی نظر آقای قاسم پور کتابفروش کهنه کار شیرازی درباره عیدی دادن کتاب  پرسیدم گفت : تعداد کسانی که این کار را انجام می دهند اندک است و  مشترهایی را می بیند که یک یا  چندین جلد کتاب را به عنوان عیدی یا هدیه دادن به دیگری خریداری می کنند و حتی از اوهم نظر می پرسند .

به نظر این کتاب فروش شیرازی اندک بودن این تعداد با توجه به تیراژ پایین چاپ کتاب چندان تعجب برانگیز نیست و قابل تقدیر است  و می تواند گامی در جهت ترویج فرهنگ کتابخوانی باشد به ویژه این کار می تواند روی کودکان بسیار تاثیر گذار باشد .

او این مطلب را هم عنوان کرد که جامعه را تک تک افراد آن می سازند و هرکس به سهم خودش می تواند نقشی در ساختن آن ایفا کند . اگر ماخواستار جامعه ای کتابخوان هستیم باید سهم و نقش خود را در این زیر ساخت مشخص کنیم .

مسلم است بذری که امروز با هدیه دادن کتابی  به کودکی می کاریم سال ها بعد به ثمر می نشیند .مطمئنا فردی که کتاب هدیه می دهد هم احتمال خوانده شدن و هم خوانده نشدنش را درنظر می گیرد.

فلاحی دیگر کتاب فروش شیرازی گفت : شاید بهترین راه برای ترویج کتابخوانی از طریق عیدی یا هدیه دادن این باشد که بن کتاب هدیه بدهیم تا فرد بنا به سلیقه خودش کتابی را خریداری کند .

او درباره هدیه دادن کتاب به فردی که کتابخوان نیست هم عنوان کرد : ما در زندگی هیچ چیز مطلقی نداریم . هدیه دادن کتاب به هر فردی به این معناست که شما یک احتمال را در نظر می گیری ممکن است  کتابی که هدیه می دهی خوانده شود و ممکن است خوانده نشود و  فردی که کتاب هدیه یا عیدی می دهد مطمئنا خودش این احتمال را در نظر می گیرد .

به نظر این کتابفروش شیرازی در کل زندگی این احتمال مطرح است واگر فقط احتمال شکست در نظر گرفته شود هیچ کس  نباید کاری انجام دهد چه برسد به عیدی دادن کتاب  .

از طرف دیگر او معتقد است اگر بحث سلیقه را علت  عیدی ندادن کتاب در نظر می گیریم ، این مبحث در مورد سایر کالاهایی که عیدی یا هدیه می دهیم هم می تواند صادق باشد و ما نباید هیچ هدیه ای به جز پول نقد به  دیگری هدیه  بدهیم .

مطالعه را مطالبه کنیم

در کنار کتاب هایی که با سلیقه شخصی خریدم چند جلد  از کتاب ها را  از کسانی گرفتم که خودشان یا اهل مطالعه نبودند و کتاب به دلایل مختلف به دستشان رسیده بود یا افراد اهل مطالعه ای که کتاب را هدیه گرفته بودند و چون با سلیقه شان جور در نمی آمده است آن را به من دادند.

از طرفی کتابهایی دارم که برای خرید آنها هزینه کرده ام و از خریدشان پشیمانم ، شاید بتوان گفت کتاب اگر محتوا و ارزش خواندن داشته باشد مطمئنا بی خواننده نمی ماند حتی اگر به عنوان هدیه به شخصی داده شود که کتابخوان  نباشد یا در بی خبری از علاقه ها و سلیقه ها هدیه داده شود . صدالبته شناخت و آگاهی در هر اقدامی ارزشمند است .

به طور حتما اگر به کتاب به عنوان یک شی ارزشمند بنگریم می توانیم جایگاه مناسبی هم برایش پیدا کنیم . این نگرش اگر از جانب مسئولان فعال در عرصه های مختلف باشد می تواند فرهنگ مطالعه را در جامعه به مطالبه تبدیل کند .

در جامعه ای که شرایط پژوهش و تحقیقات برای دانش آموزان و دانشجویانش مهیا و امتیاز باشد و ارتقاء شغلی در هر عرصه ای براساس دانش و آگاهی باشد مطالعه مطالبه می شود و در چنین جامعه ای شناخت کتاب خوب برای عیدی و هدیه دادن مشکل نیست و کاری عادی است. اما بحث سر جامعه ای که سعی بر بالا بردن سرانه مطالعه است .

 ساختن جامعه آگاه و کتابخوان همت همگانی می طلبد . همت کسانی که از هر فرصتی برای ترویج فرهنگ اندیشیدن بهره می برند ارزشمندترین پشتوانه برای رسیدن  به چنین مقصدی است ، همان کسانی که بی خبر از آثار ارزشمند بازار نشر نیستند و به طور حتم تا رسیدن به  جامعه ای که مطالعه گر است  و در آن کتابی  به ندرت کتابی چاپ می شود که خوننده ای ندارد  و  می توان به هر بهانه معرف کتاب های ارزشمند موجود شد و گامی در جهت ارتقاء بازار نشر برداشت .

منبع: باشگاه خبرنگاران

انتهای پیام/