آن طور که در گزارش‌های مختلف تاریخی آمده چندین قرن است اقتصاد شهر مشهد برپایه اقتصاد زیارت بوده و هست، مرکز عرضه مهر و تسبیح، جانماز، نبات، زعفران، زرشک، گلیم و پوستین‌دوزی، ارغوان‌بافی، سنگ‌تراشی و ده‌ها سوغاتی زیبا و خواستنی.اما یک سالی است کوچه‌های اطراف حرم خلوت است. مدت‌هاست ون‌های مسافرکش کمتر شاندیز و طرقبه مقصدشان است و رستوران‌های مختلف در سکوت کامل به سر می‌برند.بازارهای رنگارنگ حاشیه شاندیز و منطقه سپاد هم کمتر هیاهوی گذشته را دارد. این یعنی ضرر سنگین به سرمایه تولیدکننده و فروشنده مشهدی که در دومین نوروز متفاوت به دلیل کرونا روزگار سختی را برای تأمین هزینه‌ها گذراند. از این رو به سراغ تعدادی از مسئولان رفتیم تا درباره چشم‌انداز آینده بازار سوغات مشهد به گفت‌وگو بنشینیم که ماحصل آن پیش روی شماست.
مشهد و بلاتکلیفی‌ها
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره برنامه‌های نوروزی اداره میراث فرهنگی در نوروز ۱۴۰۰ برای برپایی نمایشگاه‌های صنایع‌دستی و یا فروش صنایع‌دستی می‌گوید: امسال در مشهد به طور استثنایی برنامه خاصی نبود و آن هم به دلیل نبود تکلیف مشخص در شرایط کرونایی بود که برنامه نمایشگاهی نداشتیم.محمد مطیع می‌افزاید: مشهد به دلیل فروشگاه‌هایی که نسبت به سایر شهرهای دیگر دارد معمولاً کفایت می‌کند و اگر بخواهیم در زمان‌هایی چون نوروز که اوج ورود مسافر است نمایشگاه‌ها را برگزار کنیم، خودش موجب می‌شود فروشگاه‌هایمان از رونق خاصشان بیفتند.
وی درخصوص صادرات صنایع‌دستی خراسان رضوی در سال ۹۹ بیان می‌کند: در عین حال که با شیوع کرونا مواجه بودیم و صادرات ما به یک چهارم رسید اما به اعتقاد من با توجه به شیوع بیماری کرونا و شرایط خاص، صادرات به صورت چمدانی و گمرکی آمار خوبی داشت. آمار صادرات از طریق گمرک حدود۱۴ میلیون دلار و آمار صادرات چمدانی نیز در حدود ۲۲میلیون دلار بوده که در مجموع به رقمی حدود ۳۶ میلیون دلار رسیده است.وی با اشاره به این نکته که بیشترین صادرات به کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عراق است، تأکید می‌کند: صادرات چمدانی و همراه مسافر بیشتر طلا و نقره است.
برند سوغات مشهد
مطیع درباره برندسازی سوغات مشهد در سال جدید اظهار می‌کند: به اعتقاد من برای سوغات نمی‌توان تعریف خاصی داشت. در سبد زائر یکی از کالاهایی که می‌تواند داشته باشد صنایع‌دستی است و ما متولی سوغات مشهد نیستیم. ما صنایع‌دستی را می‌توانیم در سبد زائر بگنجانیم و می‌تواند به عنوان سوغات یا خرید خود زائر باشد. از طرفی بحث هدایت بازار سوغات زائر را نداریم و بیشتر بحثمان در بخش فروش صنایع‌دستی است.
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی تصریح می‌کند: فردی که به سفر می‌رود می‌تواند هر چیزی را به عنوان سوغات که برایش خوشایند است خریداری کند، اما برخی چیزها به عنوان سوغات نام گرفته است مثل زعفران خراسان که در حال حاضر شرکت‌های خاصی هم در حال انجام کارهای خوبی هستند و این رسالت را به خوبی انجام می‌دهند و نیازی به دخالت ما نیست و در زمینه صنایع‌دستی نیز کارهایی چون ایجاد بازارهای مختص صنایع‌دستی بسته‌بندی و فروشگاه‌های خاص است که خودش می‌تواند کمک‌کننده باشد.
بازار سوغات با برند نبات و ۶۰ محصول
رئیس اتحادیه نبات و آبنبات مشهد نیز از راه‌اندازی بازاری مستقل برای سوغات نبات و آبنبات و بیش از ۶۰ محصول زیر مجموعه آن خبر می‌دهد و می‌گوید: ایجاد مکانی در مجاورت الماس شرق مشهد در جهت برندسازی نبات به عنوان یک سوغات در شهرمان اقدام خوبی است که با همکاری استانداری و صنعت و معدن در حال انجام است.
جواد رنگی تهرانی می‌افزاید: در این مکان همه اقلام مجموعه اجاق پزی که به صنف نبات و آبنبات معروف است همکاری خواهند داشت که شامل ۶۰ محصول خواهد بود، محصولاتی چون نبات، آبنبات، سوهان، باسلق، نقل، شکلات، انواع آبنبات‌های رنگی و... است.
وی با اشاره به این نکته که حدود۷۰ درصد تولید شکر در کشور انجام می‌شود، بیان می‌کند: خوشبختانه با کمبود آن مواجه نیستیم. اگر گاهی هم در بازار با کمبود مواجه شدیم، صنعت و معدن همه تلاشش را کرده که این مشکل مرتفع شود. همچنین امسال صنعت و معدن با همکاری خوبی که در بحث تأمین شکر و روغن با ما داشت سبب شد که از بیکاری و رکود کار در صنف ما جلوگیری شود و این در حالی است که درصورت عدم حمایت به موقع با ورشکستگی نیمی از کارگاه‌ها مواجه می‌شدیم.
مشهد قطب تولید نبات کشور
وی در خصوص برندسازی نبات نیز اظهار می‌کند: چندین سال است بیش از ۱۵۰ واحد تولیدی نبات در مشهد برندسازی شده و شناسه نظارت را دریافت کرده‌اند و تولیدات آن‌ها تمام کشور را زیر پوشش قرار داده و این در حالی است که در کشور فقط مشهد قطب تولید نبات است و دو یا سه شهرستان به تعداد محدود این کار را انجام می‌دهند.وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: از حدود هشت سال گذشته ۱۵۰ برند به تمام کشور و همچنین کشورهایی چون عراق، افغانستان، ازبکستان، آذربایجان، هلند، آلمان، فرانسه و... به صورت بسته‌بندی‌های بسیار زیبا و شکیل صادرات بسیار خوبی را انجام می‌دهند.
وی در خصوص نرخ فعلی شکر می‌گوید: در حال حاضر قیمت دولتی شکر ۱۱ هزار و ۷۵۰ تومان است که به اعضا با این رقم شکر داده می‌شود و در بازار آزاد این رقم حدود ۱۲ هزار و ۷۰۰ تومان است که این رقم در سال گذشته کیلویی۵ هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار و۵۰۰ تومان بوده است که می‌توان گفت قیمت شکر دولتی تقریباً دوبرابر نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. از این رو قیمت محصولاتی چون نبات و آبنبات نیز افزایش داشته است. برای مثال سال گذشته نبات و آبنبات ۱۳ الی ۱۴ هزار تومان اما درحال حاضر این رقم برای نرخ کلی به ۱۸ هزار تومان رسیده است.
نظر شما