به باور مخالفان، طرح یاد شده کارشناسی شده نیست و اشکالات جدی دارد. چنان‌که محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، طرح ایجاد «سازمان طب اسلامی ایرانی» را وهن‌آلود خواند و از وی خواست مانع پیگیری آن شود.

از سوی دیگر حامیان تشکیل سازمان طب اسلامی ایرانی هرچند قبول دارند این طرح نیاز به چکش‌کاری از سوی مجلس دارد، اما معتقدند چون با هدف ساماندهی و تقویت طب اسلامی ایرانی تدوین شده و به دنبال نظام‌مند و قانونمند کردن فعالیت طبیبان سنتی و کسانی است که از داروهای گیاهی برای درمان مردم استفاده می‌کنند، مخالفت‌ها با آن چندان منطقی نیست.

طب ایرانی و اسلامی به هم گره خورده‌اند

غلامرضا منتظری، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس درباره طرح ایجاد سازمان طب اسلامی ایرانی به قدس می‌گوید: باید این واقعیت را بپذیریم که یکی از ارکان مهم فرهنگ و تمدن اسلامی ما در حوزه علوم عقلی، دانش پزشکی است و مسلمانان و به‌ویژه ایرانیان در این حوزه گوی سبقت را از بسیاری از تمدن‌ها ربوده بودند، بنابراین شایسته است به این میراث ارزنده علمی که حاصل تجربیات موفق پیشینیان ما در حوزه درمان است احترام بگذاریم و به شایستگی و بیش از گذشته از ظرفیت‌های طب سنتی و اسلامی استفاده کنیم.

وی با ابراز تأسف از اینکه برخی از دولت‌ها پنجره را به روی طب اسلامی ایرانی بستند و برخی هم فقط اندکی آن را باز کردند، می‌افزاید: ما هم به طب سنتی و هم طب مدرن نیاز داریم چون هرکدام از آن‌ها کارکردهای خاص و ویژه خود را دارند. درست است که طب سنتی دیربازده است اما به سوی یک درمان قطعی پیش می‌رود، ولی طب مدرن خیلی به‌دنبال درمان قطعی نیست. ضمن اینکه طب اسلامی ایرانی هم با جسم و روان کار دارد، از این رو اگر در پرتو طرح یاد شده زمینه‌ای فراهم شود که ما در کنار بهره‌مندی از دستاوردهای طب مدرن، بیش از گذشته شاهد نقش‌آفرینی طب اسلامی ایرانی باشیم این موضوع به نفع کشورمان تمام می‌شود. همچنین اگر یک نگاه نظام‌مند به طب سنتی نداشته باشیم و این حوزه ساماندهی نشود چه‌بسا زمینه سوءاستفاده از آن فراهم شود. البته همین حالا هم عده‌ای با همین عنوان در مسیری حرکت می‌کنند که به مصلحت کشور نیست و یا بعضی از عطاری‌ها به عنوان طبیب هم با مردم گفت‌وگو می‌کنند؛ بنابراین باید این حوزه را مدیریت کنیم.

وی در پاسخ به منتقدانی که می‌گویند ما طب اسلامی نداریم و آنچه وجود دارد طب ایرانی است که تجربه ایرانیان در قرون گذشته است، می‌گوید: در حوزه فرهنگ دینی آثار فراوانی با عنوان طب‌الرضا و طب‌الصادق داریم؛ پس این‌ها چه هستند؟ درنتیجه طب اسلامی وجود دارد. طب ایرانی و اسلامی به هم گره خورده‌اند.

جایگاه طب اسلامی دیده می‌شود

علیرضا نظری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی هم توسعه طب اسلامی ایرانی را از مطالبات بر زمین مانده رهبر معظم انقلاب می‌خواند و به قدس می‌گوید: طب سنتی تاکنون خدمات زیادی به جامعه ارائه داده و مردم به آسانی و با هزینه کمتر، از آن استفاده می‌کنند، اما دولت فعلی مثل دولت‌های گذشته روی خوشی به آن نشان نداده است، یعنی به نظر می‌رسد نوعی دشمنی با طب سنتی و اسلامی وجود دارد، از این رو بعضی از نمایندگان مجلس به این نتیجه رسیدند طرح یاد شده را به مجلس ارائه دهند تا از این ظرفیت هم به‌درستی استفاده شود.

وی نیز طرح تشکیل سازمان طب اسلامی ایرانی را خالی از ایراد نمی‌داند و می‌گوید: قطعاً این طرح در کمیسیون‌های مرتبط و در صحن علنی به صورت دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد و اشکالات آن برطرف می‌شود و اگر نمایندگان در بررسی‌ها به این نتیجه برسند قوانین موجود کفایت می‌کند و نیازی به ایجاد سازمان طب اسلامی ایرانی نیست، بحث دیگری است، چون ما نمی‌خواهیم با این طرح خسارتی متوجه کشور شود.

شکسته شدن انحصار صنف پزشکی

حجت‌الاسلام علی ارجمند عین الدین، مدرس حوزه و دانشگاه هم طرح تشکیل سازمان طب اسلامی ایرانی را در راستای دموکراسی و چند صدایی در حوزه پزشکی می‌داند و به قدس می‌گوید: در دنیا طب‌های مختلفی از جمله طب چینی، هندی، ایرانی، اسلامی، عربی و... وجود دارد و مردم هم حق دارند با توجه به بودجه‌ای که می‌خواهند اختصاص دهند نوع درمانشان را انتخاب کنند. بر این اساس نه تنها باید از توسعه طب اسلامی ایرانی، بلکه باید از همه طب‌ها حمایت کنیم؛ بنابراین طرح یادشده با همه ایرادهای احتمالی آن، یک گام مثبت برای شکستن انحصار حاکمیت بلامنازع صنف پزشکان در حوزه درمان و سلامت کشور است.

وی می‌گوید: اگر طرح ایجاد سازمان طب اسلامی ایرانی به تصویب برسد و به قانون تبدیل شود انحصار در حوزه پزشکی شکسته می‌شود، استفاده از ذخایر ژنتیک افزایش می‌یابد، عوارض دارویی کمتر می‌شود، زمینه برای مطالعات تازه فراهم و به لحاظ اقتصادی هم فرصت لازم برای تولیدکنندگان گیاهان دارویی ایجاد می‌شود و اشتغال‌زایی افزایش پیدا می‌کند.

از سوی دیگر اما کمیسیون تخصصی بهداشت و درمان مجلس نگاه مثبتی به طرح یاد شده ندارد تا جایی که باقرزاده، نایب رئیس کمیسیون بهداشت به قدس می‌گوید: هیچ یک از افرادی که این طرح را تهیه و امضا کرده‌اند از اعضای تخصصی کمیسیون بهداشت نیستند و رشته آن‌ها هم مرتبط با پزشکی نیست. به هرحال جمعی از نمایندگان بر اساس دغدغه‌ای که داشتند طرحی را تدوین و به هیئت رئیسه مجلس ارائه دادند اما تا آنجا که می‌دانم اعضای کمیسیون بهداشت با این طرح مخالف هستند، چون ما فقط یکسری توصیه‌های بهداشتی داریم که برآمده از احادیث و روایات هستند که از جنبه بهداشتی و پیشگیری دارای اهمیت است و بر همین اساس هم تمام پزشکان از این توصیه‌ها بهره می‌گیرند، اما طب اسلامی نداریم، بلکه طب سنتی یا ایرانی داریم. ضمن اینکه علم بشری رو به تکامل است و طب نوین هم برگرفته از طب سنتی است یعنی اساس طب نوین، طب سنتی است و ما این موضوع را قبول داریم اما اینکه چیزی به نام طب اسلامی بیاید وسط و مورد سوءاستفاده قرار گیرد بنده و کمیسیون موافق چنین چیزی نیستیم.

من معتقدم برای طب ایرانی هم نیازی به تشکیل سازمان نیست به‌ویژه آنکه در حال حاضر حدود ۱۵ دانشکده طب ایرانی در دانشگاه‌های بزرگ کشور مثل دانشگاه تهران وجود دارد که علاقه‌مندان به این نوع طب در آن فعالیت می‌کنند.

راهی مطمئن با تکیه بر قانون

طب سنتی با هر نامی که آن را بخوانیم خواه ایرانی، اسلامی و یا سنتی، میراث و دانشی است که از فرهیختگان و دانشمندان ما به ارث رسیده و بخش عمده‌ای از پزشکی نوین وامدار آن است.

با این حال باید برای استفاده از ظرفیت‌های بالقوه آن از یک سو و جلوگیری از حضور غیرمتخصصان از سوی دیگر راه مطمئن و قابل اعتمادی را برگزید؛ راهی که با تکیه بر پشتوانه محکمی همچون قانون بتوان توقعات و نیازهای فعالان آن را برآورده کرد.