پارلمان‌های شهری از سال ۷۸ که نخستین تاریخ شروع به کارشان بود تاکنون به عنوان پشتیبان و طراحی برنامه‌های شهرداری نقشی بسزا در تصمیم‌گیری‌های شهرها داشته و رابطی بین مردم و مدیریت شهری بوده‌اند.
در طول پنج دوره شوراهای اسلامی فرازوفرودهای فراوانی تجربه و بسیاری از نواقص رفع و یا به‌تدریج تجاربی کسب شده که کارآمدی شوراها را بیشتر کرده است. این روزها همه در تکاپوی برگزاری ششمین دوره شوراها هستند، ازاین رو به منظور بررسی اجمالی یک پرسش مهم به سراغ سه نفر از شهرداران سابق مشهد مقدس رفتیم تا ببینیم میزان تأثیر شوراها بر کیفیت و کمیت امور مدیریت شهرها به چه عواملی بستگی دارد.
پارلمان شهری، متخصص اولویت مدیریت شهری
اکبرصابری‌فر که از دی‌ماه ۶۷ تا شهریور ۷۱ بر کرسی شهرداری مشهد تکیه زده بود در گفت‌وگو با قدس شورای شهر را یک پدیده مؤثر در اداره شهر می‌داند چراکه به‌جای یک فکر، چندین تفکر در اداره شهر دخیل می‌شوند.
وی می‌گوید: در تمام دنیا کشورهای مترقی برای اداره شهر، شورا تشکیل می‌دهند؛ البته شورایی مرکب از نیروهای متخصص که نقش مؤثری در تصمیم‌گیری‌های متناسب با تخصص خود دارند.
وی ادامه می‌دهد: اینک شوراها تا جایی مترقی شده‌اند که آنچه من در زمان خودم برای شهر آرزو داشتم اتفاق افتاده و به توفیقات قابل‌توجهی نسبت به گذشته دست یافته‌اند. چنان‌که به سمت انجام کارهای اصولی با متخصصان مجرب پیش می‌روند.
«شورا» کانال مشارکت مردم در مدیریت شهر
مهندس سیدهاشم بنی‌هاشمی نیز که از خرداد ۸۲ تا اردیبهشت ۸۶ مدیریت کلانشهر مشهد را عهده‌دار بوده در مورد اهمیت مشارکت مردم در اداره شهر می‌گوید: ساخت‌وسازهای عمرانی از مهم‌ترین موارد شهر است که مستقیم مورد بهره‌برداری مردم قرار می‌گیرد، ازاین رو مردم باید بتوانند در زمینه عمران و خدمات شهری و اقدام‌هایی که در یک شهر صورت می‌گیرد صاحبنظر باشند.
او می‌افزاید: پارلمان شهری صدای رسای مردم است بنابراین بخشی از کار شورا این است که نظرات مردم را پیوسته دریافت، جمع‌بندی و تصمیم‌گیری کنند و به اجرا در بیاورند.
او تأکید می‌کند: حضور افراد متخصص که بتوانند با توجه به جنبه‌های قانونی عملکردی صحیح ارائه دهند خودش یک هنر بوده و برای شهر سودآور است.
وی در این خصوص به مواردی چون درختکاری یا ترافیک اشاره کرد و تصریح می‌کند: اگر چنین مواردی با تخصص صورت نگیرد شهر را با پیامدها و معضلات بعدی مواجه می‌کند.
بنی‌هاشمی می‌افزاید: لازم است اعضای شورا متخصصان مورد اعتماد مردم باشند تا بتوانند در اجتماع و با مردم کار کنند.
او در مورد تغییر تحولات شهر مشهد از زمان خودش تا کنون با توجه به حضور پررنگ شوراها عنوان می‌کند: مشهد از شورای اول تاکنون حرکتی شتاب دهنده و رو به جلو داشته به‌طوری که براساس زیربناهایی که در شهر ساماندهی شده، شهر توسعه یافته و اداره شده است. از این رو ساختاری که ما اکنون برای مدیریت شهری در نظر داریم نسبتاً ساختاری پیشرفته است.
حذف بروکراسی طولانی تصمیم‌سازی‌ها با شوراها
مهندس محمد پژمان هم که از اردیبهشت ۹۲ تا شهریور ۹۶ بر کرسی شهرداری مشهد تکیه زده بود فلسفه حقیقی شوراها را در این می‌داند که کارهای جاری شهرها به نوعی از طریق شوراها به خود شهروندان واگذار می‌شود، شوراهایی متشکل از نمایندگان مردم که بتوانند افکار عمومی را در اراده شهر مدیریت کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: حکومت باید به موارد کلان جامعه بپردازد و اجازه بدهد مردم خودشان به مشکلات جاری محلی در قالب یک شهر یا روستا ورود کرده و در تصمیم‌گیری‌ها نقش‌آفرینی کنند، چراکه مردم به چالش‌های محلی خودشان بهتر اشراف دارند و می‌دانند چگونه به نمایندگان خودشان منتقل کنند تا کار با سرعت بیشتر و صرف هزینه کمتر به سرانجام برسد.
او تصریح می‌کند: واگذاری کار مردم به خودشان به عنوان یک اصل کاملاً مترقی محسوب می‌شود.
وی معتقد است چون شوراها نوپا هستند بالطبع ضعف‌ها و کاستی‌هایی دارند به‌طوری که در جاهایی انتظارات را برآورده نکردند یا گاهی دچار لغزش شدند، اما این‌ها نباید به عنوان عذر و بهانه‌ای مطرح شود که اصل شورا را زیر سؤال برد، بلکه باید شرایطی فراهم شود تا ضمن انتخاب افراد شایسته، اعضا نسبت به مسئولیتی که می‌پذیرند آموزش ببینند و به اطلاعات قانونی اشراف داشته باشند.
پژمان علاوه بر این یادآور می‌شود: ارگان‌های دولتی مربوط باید بر کارکرد این شوراها نظارت داشته باشند تا از ایجاد اشتباه یا احتمالاً انحراف جلوگیری شده و اصل شوراها زیر سؤال نرود.
او خاطرنشان می‌کند: شوراها فاصله تصمیم‌گیری و اجرا را به شدت کوتاه کرده‌اند، بنابراین چنانچه شهرداران واقعاً روابط مناسب و حسنه‌ای با شوراها داشته باشند با پرهیز از سیاست‌زدگی و موضوع‌های منفی، می‌توانند ظرفیت بسیار خوبی برای مدیریت شهر فراهم کرده و از این ظرفیت برای گره‌گشایی کار مردم بهره بگیرند. باوجوداین وی معتقد است هنوز شوراها به نقطه آرمانی نرسیده‌اند و می‌شود با انتخاب افراد متخصص و کارآمد به ایده‌آل‌ها نزدیک و نزدیک‌تر شد.
نظر شما