تمرکز دولت آقای روحانی از ابتدای تشکیل تاکنون بر مذاکره با آمریکا و اروپا برای حل مسئله تحریمها به عنوان مهمترین راهبرد خود بوده است. به گونهای که اگر مسئله مذاکرات و برجام را از عملکرد دولت در هشت ساله گذشته کنار بگذاریم، کارنامه دولت نکته خاص دیگری ندارد. باوجود اظهارات رئیس دولت در برخی مقاطع و بیان سخنانی چون همه تحریمها بالمره لغو شدهاند، این حرکت که دولت آن را آفتاب تابان توصیف کرده و با تعابیر بزرگی از آن یاد میکند، تا این لحظه هیچ دستاوردی نداشته و به هیچ نتیجه ای نرسیده است. به شکلی که خروج آمریکا از برجام عملاً این پدیده را به یک حرکت بی نتیجه و تحقیرآمیز برای جریان غربگرا تبدیل کرد. در واقع آنچه دولت افتخار میکرد که تنها ما بلدیم با زبان دنیا صحبت کنیم و دیگران بلد نیستند، به جایی رسید که پس از خروج آمریکا از برجام هیچ تأثیر بینالمللی برای این توافق متصور نبود و ظاهراً به تاریخ پیوسته است. ادامه این روند برای مهمترین دستاورد دولت، میتوانست مشروعیت دولت آقای روحانی را به طور جدی به چالش بکشد. به همین دلیل در یک حرکت هماهنگ، اروپاییها و دولت به طور گستردهای به دنبال بازگرداندن آمریکا به برجام هستند. هدف جریان داخلی این است که از خودش یک برجامِ با وجودِ آمریکا به جای بگذارد. برجامی که پایدار و برقرار است و میتواند میراث آقای روحانی برای رئیس جمهور بعدی باشد.
از طرفی آمریکاییها هم مایل هستند که اشتباه ترامپ را جبران کنند. آنها قصد دارند به توافق هسته ای بازگردند تا با استفاده از ابزارهای موجود در برجام نظارت سنگین تری بر برنامه هسته ای ایران اعمال کنند. آنها بنا دارند علاوه بر این نظارت، محدودیتهای زمانی موجود در برجام را نیز دائمی کنند. میدانیم که در برجام صحبت از زمان هایی مانند چهار سال، هشت سال، ۱۵ سال و ۲۵ سال آمده و در برخی موارد تعهدات ایران دائمی است و ایران حق برخی فعالیتهای صلحآمیز هستهای را ندارد. به عنوان نمونه ما هیچگاه نمی توانستیم به سمت غنی سازی ۶۰ درصد برویم.
در چنین وضعیتی دولت، در پاسخ به خواست اروپاییها برای برگشت آمریکا به برجام و با دور زدن برخی ساختارها مانند مجلس تلاش میکند در آخرین روزهای دولتش برجام با حضور آمریکا را عملیاتی کند و از این طریق به نوعی از کارنامه هشت ساله خود دفاع کند. طبیعی است که متأسفانه در این مسیر راهبرد ارائه شده از سوی رهبر انقلاب نیز مورد بیمهری کامل قرار میگیرد؛ چرا که رئیسجمهور میخواهد به هر قیمتی و به هر شکلی برجام را احیا کند ولو اینکه شیوه تحقق این اتفاق برای منافع ملی ما مضر باشد. در روزهای اخیر دیده شد که رئیسجمهور مرتباً از عملیاتی شدن لغو همه تحریمها از سوی آمریکا یا حتی درخواست «توبه آمریکا» سخن گفته است! اینجاست که نقش شورای عالی امنیت ملی و مجلس پررنگتر میشود که این نهادها به طور جدی به روند مذاکرات وارد شده و روند مذاکرات وین را به ریل اصلی خود برای تأمین منافع ایران برگردانند و در صورتی که راهبردهای نظام و مطالبات رهبری در مسئله مذاکرات دنبال نمیشود، با خاتمه دادن مذاکرات بیش از این منافع ملی کشور را ذیل یک تفکر امتحان پسداده قرار ندهند.
نظر شما