فصل کوچ مستاجران به خانه های جدید از راه رسیده است. اما چند سالی است که این کوچ با هزینه های بالایی همراه است. بسیاری از افراد توان تحمل افزایش سرسام آور اجاره خانه ها و تمدید خانه قبلی را پیدا نمی کنند و مجبور به پیدا کردن سرپناهی جدید با قیمتی مناسب تر می شوند. اما همین موضوع هم به راحتی انجام شدنی نیست و این روزها پیدا کردن منزلی اجاره ای با قیمت مناسب بسیار سخت شده است. این مشکل از کجا آب می خورد؟

نقش پررنگ مشاوران املاک

با آقای مهدوی که یک مستاجر است به گفتگو پرداختم و از او در مورد مشکلات اجاره نشینی پرسیدم. او که به تازگی خانه و محله ای که در آن سکونت داشته را به اجبار تغییر داده بود گفت: قیمت اجاره های منازل بسیار بالاست. اگر اجاره منزل افزایش پیدا می کرد، به محله های پایینتر شهر نقل مکان می کردیم تا قیمت کمی مناسبت تر باشد. اما اکنون فکر می کنم که این قضیه تغییر کرده میزان اجاره در تمام مناطق شهر به شدت افزایش یافته است. این میزان اجاره از عهده بسیاری از خانواده ها با توجه به شرایط اقتصادی موجود و مخصوصا تعطیلی برخی مشاغل به خاطر کرونا، فراتر است.

وی که دل پردردی در این زمینه داشت، آه سردی کشیده و ادامه داد: در بسیاری از موارد مشاوران املاک باعث بالا رفتن اجاره خانه ها می شوند. صاحب خانه ها که از پول بیشتر بدشان نمی آید، پیش املاکی می روند و با او مشورت می کنند. بنگاهی هم به خاطر اینکه کمیسیون بیشتری دریافت کند مبلغ اجاره را برای صاحب خانه بالا تعیین می کند.

مهدوی ابراز داشت: افزایش نرخ اجاره خانه هم اصلا منطقی نیست و هرسال شرایط خاص خود را دارد. افزایش قیمت ها به گونه ای است که بسیاری از صاحب خانه ها یا بنگاه ها اصلا به بالا رفتن نرخ اجاره با قیمت های مصوب مثلا ۱۵درصد یا ۲۰درصدی که از سوی اتحادیه و یا دولت تعیین می شود، توجهی ندارند و هر مبلغی که بخواهند برای تمدید قرارداد تعیین می کنند. به نظرهم می رسد که هیچ نظارتی در بحث اجاره مسکن از سوی هیچ نهادی اتفاق نمی افتد.

مستاجر بی فرهنگ مصیبت است

حرف های این مستاجر به اندازه کافی نشاندهنده وضعیت بغرنج اجاره منازل بود. اما برای اینکه یکطرفه به قاضی نرفته باشم با یک صاحب خانه نیز به گفتگو پرداختم. می خواستم نظر اورا در مورد قیمت بالای اجاره منازل جویا شوم. او گفت: نباید اینگونه تصور شود که تمام مبلغ اجاره به جیب صاحب خانه ها می رود.

وی افزود: تصور کنید مستاجر خانه را خالی کرده و می خواهید به نفری دیگر اجاره دهید. وقتی در و دیوار خانه کثیف و سیاه شده باشد آیا می توان آن را اجاره داد. مجبور هستیم خانه را نقاشی و یا احیانا کاغذ دیواری ها را ترمیم کنیم. آیا می دانید این اقدامات چقدر هزینه بر است؟ حجم زیادی از دریافتی های اجاره خانه، صرف تنظیف و نوسازی و تعمیرات و... و. می شود.

وی یادآور شد: شاید تصور شود که صاب خانه می تواند هزینه تعمیرات را از مبلغ ودیعه ای که در اختیار دارد بردارد. اما در بسیاری از موارد اینگونه نیست. به عنوان مثال مدتی پیش مستاجری داشتم که بسیار به خانه آسیب رسانده بود. برخی از شیشه ها ترک برداشته و یا قسمتی از آن شکسته شده بود. گچ بعضی از قسمت ها ریخته و خانه بیشتر به خرابه شبیه شده بود. چندین ماه هم شده بود که از پرداخت اجاره عقب بود.

او که از لحن صدایش مشخص بود زیاد از دست مستاجر خود اذیت شده است، اضافه کرد: باهم توافق کردیم که او فقط خانه را خالی کند و من هم اجاره های عقب افتاده را از او مطالبه نکرده و تمام ودیعه را بدون کم و کسر به او پرداخت نمایم. حضور این مستاجر برایم سراسر ضرر بود و فقط راضی بودم که بدون دردسر از منزل من خارج شود.

وی تاکید کرد: وقتی خانه را اجاره می دهیم نمی دانیم مستاجر چه روحیه و فرهنگی دارد. اینکه هرساله مبلغ اجاره نسبتا بالا می رود به خاطر لحاظ کردن این موضوعات است. گاهی اوقات باخودم فکر می کنم حتی اگر خانه خالی بماند، دردسرش کمتر از اجاره دادن است.

منشاء گرانی در "دیوار" است

مشاوران املاک در ذهن مستاجران همیشه یکی از متهمانی هستند که از بالا رفتن قیمت اجاره استقبال می کنند تا میزان کمیسیون بیشتری عاید آنها شود. به همین دلیل به سراغ یکی از مشاوران املاک رفتم تا متوجه شوم ادعای دخالت املاکی ها در افزایش قیمت اجاره منازل مسکونی چقدر صحت دارد؟

آقای قربانی یکی از این املاکی ها بود که چنددقیقه ای را با من همکلام شد. برایش این ذهنیت را توضیح دادم، او کمی تامل کرد و چند لحظه ای بانوک انگشتان، چشمانش را مالید و گفت: برخی املاکی ها این کار را انجام می دهند، اما همه اینطور نیستند. بیشتر مشاوران املاک می خواهند معامله را جوش دهند و قولنامه بنویسند. به همین دلیل سعی می کنند هوای دو طرف معامله را داشته باشند.

وی افزود: بسیاری اوقات پیش آمده است که آنقدر برای مالک روضه می خوانیم که قیمت را پایین تر بیاور تا بتوان آن را واگذار کرد. اما گوش شنوایی پیدا نمی شود. برخی از مالکین سرمایه دار به هیچ عنوان راضی نمی شوند ملک خود را با قیمت پایینتر به اجاره دهند.

قربانی در ادامه آهی کشید و با افسوس گفت: از زمانی که اپلیکیشن دیوار راه اندازی شده قیمت منازل بسیار بالا رفته است. یک سرمایه دار ملک خود را با قیمتی بالا به اشتراک می گذارد و دیگر مالکان نیز بااین تصور که قیمت ملکشان مشابه آن ملک دیگر است قیمت را بالا می برند. به همین ترتیب شاهد افزایش قیمت ها هستیم.

از او پرسیدم که به هرحال هرچه قیمت اجاره بالاتر رود، درآمد شما نیز افزایش خواهد یافت و به نوعی طبیعی است که شما قیمت بالا را ترجیح دهید. او گفت: ابتدا باید معامله ای به توافق برسد تا بعد قولنامه نوشته شود و ما درآمدی داشته باشیم. وقتی قیمت بالا می رود توان مستاجران پایین می آید و به اجبار به مناطق پایین تر کوچ می کنند. آنگاه تعداد معاملات ما هم پایین می آید. درآمد ما وقتی تعداد قولنامه ها زیاد و میزان کمیسیون کمتر است خیلی بالاتر است تا درحالتی که معاملات کم باشد و کمیسیون زیاد.  

از او درمورد تفاوت قیمت کمیسیون دریافتی از مالک و مستاجر و میزان کمیسیونی که توسط اتحادیه املاک تعیین شده می پرسم. این مشاور املاک عنوان کرد: اتحادیه نوعی از کمیسیون را تعیین کرده است اما چون بسیار مبلغ آن پایین است، درعمل در املاکی ها رعایت نمی شود. اکنون همان نوع از کمیسیونی که املاکی ها می گیرند عرف شده است. خود اتحادیه هم می داند. اما گاهی اوقات برخی از مشاوران املاک مجبور می شوند هوای مالکانی که چندین و چند ملک دارند را داشته باشند تا تمام قولنامه های او در دفتر آنهاانجام شود. به همین دلیل در مقابل درخواست مالک درخصوص دریافتی کمیسیون به شیوه اتحادیه کوتاه می آیند.

آقای قربانی با بیان اینکه نباید تمام املاکی ها را به یک چشم دید، افزود: املاکی هایی که عضو اتحادیه هستند و جواز کسب دارند مجبورند سالانه میلیونها تومان به شهرداری و دارایی بپردازند. اما املاکی هایی که عضو نیستند به راحتی مشغول کارند و بدون پرداخت یک ریال عوارض در حال کسب درآمد هستند. مردم باید حواسشان به این املاکی ها باشد، چون هرلحظه ممکن است که بنگاه را تعطیل کنند و به مکانی دیگر نقل مکان نمایند و آنگاه تمام چک های ضمانت و اسناد را باخود ببرند و قابل ردیابی هم نیستند.

برای روشن شدن بیشتر موضوع با علی مرادزاده، رئیس اتحادیه املاک مشهد تماس گرفتم اما او حاضر به پاسخگویی نشد.

انتهای پیام/