با این حال طرح مالیات بر عایدی‌سرمایه آن هم تنها در بخش مسکن، در سال ۹۷ تهیه و به مجلس ارائه شد که در نهایت کلیات آن در کمیسیون اقتصادی مورد تصویب قرار گرفت و در اجرای نهایی با چالش‌هایی مواجه شد. بدین‌ترتیب با روی کار آمدن مجلس یازدهم بار دیگر طرح مالیات بر عایدی‌سرمایه توسط نمایندگان مطرح و بنا شد این طرح شامل عرصه گسترده فعالیت‌های اقتصادی همچون بازار ارز و طلا، مسکن، خودرو، دارایی و حساب‌های بانکی افراد باشد. به باور اغلب کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی، جلوگیری از سفته‌بازی  و سوداگری و توزیع عادلانه منابع و ثروت، از جمله مهم‌ترین دستاوردهای اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه خواهد بود.

تیرماه، زمان بررسی طرح در مجلس

سیداحسان خاندوزی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مصاحبه‌ای در همین باره گفته است: «قانون، نیازهای مصرفی خانوارها در حوزه دارایی‌هایی نظیر مسکن، خودرو، ارز و طلا از دایره شمول این پایه مالیاتی خارج شده‌اند و تنها خریدهای سوداگرایانه افراد با هدف کسب سود و انتفاع اقتصادی از مبادله مکرر در این بازارها را مشمول مالیات بر عایدی‌سرمایه قرار داده‌ایم. در طرح مذکور مجلس، یک خانوار بابت تملک دارایی به تعداد اعضایش از مالیات بر عایدی سرمایه معاف خواهد بود. البته شرط این معافیت، تملک حداقل یکساله پس از خرید دارایی‌های مذکور است».

وی همچنین افزوده است:« با اجرایی شدن این پایه مالیاتی در بازار مسکن، انتظار کوچ سفته‌بازان و سوداگران از بازار مسکن با مساحت‌های کوچک و متوسط، به خانه‌های لوکس و بزرگ متراژ به منظور کاهش تعداد واحدهای تحت تملک وجود دارد؛ بنابراین تقاضا برای مسکن طبقه متوسط و کم‌برخوردار کشور کاهش پیدا می‌کند. البته برای تلاطم بازار کالاهای لوکس نیز مطابق تجارب جهانی، قوانینی نظیر اخذ مالیات از ثروت به ویژه پس از بحران سال ۲۰۰۸ لحاظ شده که امیدواریم در نظام اقتصادی ایران نیز اجرایی شود».

براساس آخرین خبرها و پس از تصویب کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه در صحن علنی مجلس، بررسی‌ها درباره جزئیات و بندهای طرح در کمیسیون اقتصادی به عنوان کمیسیون تخصصی طرح در جریان است و به نظر می‌رسد پس از بررسی جزئیات و نهایی شدن مفاد آن، طرح دوباره تیر ماه در صحن مورد بررسی قرار بگیرد.

جلو سفته‌بازی گرفته می‌شود

محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌وگو با قدس بر این باور است که مالیات بر عایدی‌سرمایه مالیاتی شناخته‌شده است و اگر کشور بخواهد به «مالیات بر درآمد افراد» موسوم به PIT برسد، قطعاً مسیر دستیابی به آن از طریق مالیات بر عایدی سرمایه می‌گذرد؛ بنابراین اجرای مالیات بر عایدی‌سرمایه قطعاً تأثیرات مثبتی روی اقتصاد خواهد داشت و جلو سفته‌بازی را می‌گیرد.

زنگنه تصریح کرد: همچنین تصویب و اجرای این مالیات عملاً جلو تقاضای غیرمنطقی و بی‌رویه مسکن، خودرو، ارز و سکه را می‌گیرد و سبب کاهش قیمت‌های نجومی آن می‌شود.

وی افزود: طرحی که اکنون به مجلس ارائه شده، در جزئیات دارای ایرادهایی است که کمیسیون اقتصادی در حال بررسی و رفع آن است. اجرای طرح کاملاً امکان‌پذیر است و بانک‌های اطلاعاتی بسیار خوبی برای عملیاتی شدن آن وجود دارد. با این حال تحقق و نحوه اجرای صحیح طرح، عزم دولت را می‌طلبد تا بانک‌ها را به هم متصل کند.

پول‌های سرگردان به سمت تولید می‌آید

سیدناصر موسوی‌لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس بیان کرد: متأسفانه برخی مسائل اقتصادی در کشور ما رویه بسیار متفاوتی با دیگر کشورها دارند. برای نمونه سرمایه‌داران و ثروتمندان در ایران در بانک سپرده‌گذاری و سود ۲۰درصدی دریافت می‌کنند، اما مؤسسات مالی و بانکی کشورهای دیگر زمانی که می‌خواهند پول سرمایه‌گذاران عمده را نگهداری کنند نه‌تنها سودی به افراد نمی‌دهند بلکه از آنان بابت نگهداری سرمایه‌شان کارمزد دریافت می‌کنند.

موسوی‌لارگانی  گفت: قطعاً اگر مالیات بر عایدی‌سرمایه اجرایی شود، دیگر افراد پول خودشان را به صورت سپرده در بانک نگه نمی‌دارند بلکه آن را در عرصه‌های تولیدی به کار می‌گیرند. علاوه بر آن، اجرای این نوع مالیات سبب می‌شود افرادی که درآمد هنگفتی از طریق سوداگری، دلالی، خرید و فروش زمین و مسکن، طلا و دلار کسب کرده‌اند، موظف به پرداخت مالیات فعالیت‌های اقتصادی خود شوند. متأسفانه در حال حاضر سوداگران و دلالان هیچ‌گونه مالیاتی پرداخت نمی‌کنند، اما شاهدیم عموم جامعه و حتی فردی که حقوق‌بگیر حداقلی محسوب می‌شود، باید ماهانه بخشی از حقوق خود را برای  مالیات بپردازد و قطعاً همین مسئله سبب احیای نظام ارباب‌رعیتی شده است.

وی تأکید کرد: به نظرم ضرورت اجرای موفق  و صحیح مالیات بر عایدی سرمایه این است که در اجرای آن برخوردهای سلیقه‌ای صورت نگیرد و قانون به صورت یکسان برای همه اجرا شود. برای مثال همان‌طور که می‌دانید متأسفانه سازمان امورمالیاتی کشور سلیقه‌ای رفتار می‌کند زیرا در حال حاضر صادرکننده‌ای داریم که باید از سه سال گذشته تاکنون مالیات‌ ارزش‌افزوده پرداخت می‌کرده اما تاکنون آن را انجام نداده است. بنابراین اجرای مالیات برعایدی‌سرمایه می‌تواند پول‌های سرگردان و پول‌های رد و بدل شده در عرصه دلالی و سوداگری را به سمت چرخه تولید هدایت کند. همچنین ایجاد مالیات بر ارزش‌افزوده و سود فعالیت‌های ناشی از سرمایه‌گذاری سبب رونق اقتصادی و اشتغال می‌شود.