همزمان با تشدید درگیریها و پیشروی طالبان در شهرها و نواحی مختلف افغانستان، اخباری در مورد سفر قریبالوقوع (احتمالاً جمعه بیست و پنجم تیرماه) هیئت عالیرتبه کابل به دوحه، با سرپرستی عبداللهعبدالله رئیس شورای عالی مصالحه ملی، منتشر شده است. با توجه به حضور خلیلزاد، نماینده آمریکا در دوحه و همچنین استقبال طالبان از پیگیری گفتوگوهای صلح در زمان فعلی، باید این سفر و تحولات آینده را آغاز جدی دور تازهای از مذاکرات صلح میان کابل و طالبان ارزیابی کرد. میزان جدی بودن این مذاکرات را میتوان از صحبتهای حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان درک کرد که در روزهای اخیر از سرنوشتساز شدن مذاکرات در آینده نزدیک خبر داده است.علاوه بر این، نگاه دقیقتر به ترکیب هیئت جدید مذاکرهکننده دولت نیز نشان میدهد به احتمال قوی تصمیمات و تغییرات بزرگی در پیش خواهد بود. حضور حامد کرزی، رئیس جمهور سابق به عنوان شخصیتی ملی و از جهاتی نماینده پشتونها، عبدالله عبدالله و یونس قانونی نمایندگان جناح تاجیکها، کریم خلیلی و محمد محقق به نمایندگی از جامعه شیعیان و هزارهها، عبدالرشید دوستم از قوم ازبک و سر انجام گلبدین حکمتیار از مجاهدین سابق از قوم پشتون، حکایت از آن دارد که تلاش شده برای این تصمیمگیری بزرگ نمایندگانی از همه قومیتها و جناحها حضور داشته باشند. البته در کنار این افراد شخصیتهای برجسته دیگری نیز حضور دارند. شخصیتهایی همچون عنایت الله بلیغ استاد دانشگاه، عالم دینی، عضو حزب دعوت اسلامی سیاف و عضو تیم مذاکرهکننده دولت، منصور نادری وزیر دولت در امور صلح و تکنوکرات حامی رئیسجمهور که ارتباطاتی نیز با اسماعیلیه و نهاد ثروتمند و قدرتمند آقاخان دارد و سرانجام فاطمه گیلانی از خانوادههای سرشناس پشتون، دانش آموخته
دانشگاه شهید بهشتی تهران، فعال اجتماعی و نماینده جامعه زنان افغانستان. این افراد هر یک وزنهای برای تیم مذاکرهکننده محسوب میشوند. با این حال در این هیئت جای برخی شخصیتهای با نفوذ نیز خالی است که از آن جمله میتوان به عطا محمد نور و اسماعیل خان اشاره کرد.
اگرچه در مورد موضوعات مورد بحث در مذاکرات اطلاعرسانی دقیقی انجام نشده، اما آنگونه که برخی منابع خبری نقل کردهاند مسئله برقراری یک آتشبس موقت و چندماهه پس از عید قربان و تداوم مذاکرات پس از آن، مهمترین هدف این دور از نشستها خواهد بود. اگر چنین موضوعی صحت داشته باشد که احتمال آن هم بسیار زیاد است، در آن صورت بهنظر میرسد دولت کابل بر سر دو راهی دشواری قرار خواهد گرفت. در یک بعد ماجرا پذیرش این پیشنهاد، دولت را عمیقاً در تنگنای سیاسی و اقتصادی قرار خواهد داد که از دست رفتن عواید و منافع گمرکی و تجاری دولت و کنترل طالبان بر شاهراههای تجاری کشور و هممرزی طالبان با کشورهای همسایه و اعتبار یافتن هرچه بیشتر این گروه بخشی از آن خواهد بود. در عین حال با موکول کردن ادامه جنگ به چند ماه آینده و در پیش بودن زمستان، عملاً سلطه طالبان بر مناطق جدید تحت تصرف تا پایان سال تثبیت میشود. در نهایت بحث قطع کمکهای نظامی به دو طرف بر اساس توافق آتشبس هم ممکن است مطرح شود که در این زمینه قطعاً دولت و نیروهای امنیتی بازنده اصلی خواهند بود.
اما رد پیشنهاد آتشبس هم برای دولت تبعات سنگینی همچون افتادن مسئولیت تداوم جنگ بر دوش کابل، افزایش فشار آمریکا و کشورهای نزدیک همچون روسیه، چین و ایران و حتی احتمال قطع کمکهای مالی و حمایتی دولت افغانستان خواهد داشت. در هر حال آغاز مذاکرات در این مقطع زمانی و باتوجه به تغییرات صحنه نبرد، صرفنظر از نتیجه آن، بازی دو سر برد برای طالبان خواهد بود، مگر اینکه مذاکرهکنندگان جناح حاکمیت راهکاری برای خروج از این دو راهی دشوار پیدا کنند.
نظر شما