به گزارش گروه اقتصادی قدس آنلاین؛ در حالی که از ابتدای سال جاری آمارها خبر از افزایش قیمت برنج ایرانی می‌دهند. هشدارهای گمرک درباره کاهش میزان ذخایر برنج و احتمال بالاتر رفتن قیمت این کالای اساسی، برخی نگرانی‌ها را در این زمینه ایجاد کرده است. این نگرانی‌ها زمانی شدت می‌گیرد که بدانیم برداشت برنج آغاز شده و واردات امسال هم آمار خوبی نداشته، در نتیجه بازار مصرف ممکن است به‌ویژه در فصل ممنوعیت واردات با کمبود و گرانی مواجه شود. به این مسئله این نکته مهم را هم باید اضافه کرد که جهش قیمت برنج خارجی طی یک سال اخیر فضای رقابتی در بازار برنج را از بین برد و حالا مصرف‌کننده دیگر گزینه به‌صرفه‌ای برای انتخاب ندارد.
بررسی وضعیت قیمت برنج نشان می دهد هر کیلو برنج ایرانی در تیر ماه امسال به طور متوسط بیش از ۳۷ هزار و ۳۰۰ تومان قیمت خورده در حالی که این محصول تا ۴۴ هزار و ۵۰۰ تومان هم فروش رفته است.این محصول در تیر ماه سال گذشته هر کیلو به طور متوسط ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت داشته و در خرداد سال جاری به ۳۶ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است.براین اساس برنج ایرانی در مقایسه با خرداد ۱.۴ و نسبت به تیر ماه سال قبل ۴۰.۸ درصد افزایش قیمت دارد. برنج خارجی نسبت به خرداد امسال ۰.۲ درصد و تیر پارسال ۵۱.۳ درصد گران شده است و کارشناسان معتقدند، با توجه به کاهش تولید داخلی و افت واردات، کمبود و گرانی برنج امری محتمل خواهد بود.
این در حالی است که طبق اعلام «فرامک عزیز کریمی»، مدیرکل دفتر محصولات اساسی وزارت جهادکشاورزی، به دلیل کاهش بارندگی‌ها و وقوع خشکسالی در سال‌جاری پیش‌بینی می‌شود سطح کشت برنج و میزان تولید به جز دو استان گیلان و مازندران، در سایر استان‌ها به ترتیب حدود ۲۴ و ۲۲ درصد کاهش یابد.
«مهرداد جمال ارونقی» معاون فنی گمرک در رابطه با اعمال محدودیت فصلی واردت برنج به قدس آنلاین گفت: در مکاتبه با وزارت صمت، وضعیت واردات برنج و ذخایر آن با توجه به اعمال ممنوعیت فصلی واردات و بلاتکلیفی کشتی‌های حامل برنج برای ورود به ایران مورد تاکید قرار گرفت و گمرک خواستار بازنگری در تاریخ ممنوعیت فصلی واردات این کالا جهت جلوگیری از کمبود برنج یا افزایش قیمت آن در ماه‌های آتی شدیم اما با مخالفت جهاد کشاورزی مواجه شد.
به گفته ارونقی از ابتدای سال جاری تا نیمه تیرماه میزان ترخیص برنج از گمرکات ۸۶ هزار و ۳۶۷ تن بوده است، در حالی که در سال گذشته در همین بازه زمانی ۲۷۷ هزار و ۶۹۱ برنج ترخیص شده بود.
«مسیح کشاورز»، دبیر انجمن واردکنندگان برنج کشور در گفت‌وگو با قدس آنلاین درباره آخرین وضعیت ذخایر برنج‌های وارداتی در شرایط کاهش تولید داخلی، گفت: انجمن واردکنندگان برنج به عنوان یک تشکل رسمی وابسته به اتاق بازرگانی حرفی برای گفتن داریم حدود یک ماه قبل در جلسه تنظیم بازار استدلال کردیم وقتی برنج خارجی ارز آزاد شده و قیمت آن به قیمت برنج پرمحصول ایرانی رسیده است و بیشترین تولید کشور نیز برنج پرمحصول است و کشاورزان نباید نگرانی داشته باشند؛ بنابراین نگرانی وجود ندارد که قیمت پایین برنج خارجی ممکن است قیمت برنج داخلی و بازار آن را تحت الشعاع قرار دهد.
به گفته کشاورز حمایت فصل برداشت برنج و تعرفه فصلی که بعدها جای خودش را به ممنوعیت فصلی داد در فصل برداشت را به این دلیل داشتیم که از تولید حمایت کنیم حالا که تولید داخلی نگرانی از این جهت ندارد ما نیازی به برقرار ممنوعیت نداریم؛ ممنوعیتی که مصرف کننده را به زحمت بیاندازد مصرف کننده ای که ممکن است ذائقه آن به برنج خارجی نزدیک باشد یا به دلیل کمی اختلاف قیمت بخواهد برنج خارجی را انتخاب کند. به هر حال حرف ما این است که دست مصرف کننده در انتخاب برنج باید باز باشد.
وی ادامه داد: بحث بعدی ما در جلسه تنظیم بازار این بود که وقتی ممنوعیتی برقرار می‌شود باید بررسی امکان سنجی ظرفیت هم بکنید؛ در سال ۹۹ و بعد از اینکه ارز ۴۲۰۰ از واردات برنج گرفته شد، ۵۰ درصد سال ۹۸ برنج وارد کشور شد چون ارز آزاد شد. یعنی فقط ۸۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شد. البته آمار ما با آمار گمرک متفاوت است اما به آمار اعلامی گمرک احترام می‌گذاریم؛ وقتی ما با کاهش ۶۹ درصدی نسبت به سال قبل مواجه هستیم در نتیجه مطرح کردن مسئله «واردات بی رویه برنج» محلی از اعراب ندارد که نگران باشیم بار بیش از نیاز وارد کشور شده که تهدیدی برای برنج ایرانی به حساب بیاید.
به گفته دبیر انجمن واردکنندگان برنج کشور اتفاقا باید نگران وجه دیگر ماجرا باشیم که حالا که مصرف محرم را در پیش داریم نیاز کشور را در این چهار ماه آتی چگونه تامین خواهیم کرد؛ درحالی که سرمایه واردکنندگان یک پنجم شده و اصلا هزینه نگهداری و انبارداری برنج به صرفه نیست خب واردکنندگان هم نگران می شوند و برنجی وارد نمی کنند؛ چنانکه این اتفاق هم افتاد و تمام کشتی‌هایی که قرار بود بارگیری شود متوقف شد و کالاها به کارخانه ها عودت داده شد.
وی تاکید کرد: به این مسئله هم توجه داشته باشیم که بیشترین میزان برنج مصرفی در ایام محرم برنج خارجی است و حتی توزیه خشک برنج هم برنج خارجی بوده است چرا که معمولا پخت برنج ایرانی در حجم بالا مشکلات خاص خودش را دارد. برخی مدعی می‌شوند واردکنندگان برنج را گران می‌خرند، مگر واردکننده دیوانه است که پول بیشتری برای خرید بدهد و نتواند به دلیل قیمت بالا در داخل برنجش را بفروشد؟ تمام این استدلالات را ما در جلسه آخر ستاد تنظیم بازار مطرح کردیم و ستاد تنظیم بازار هم موافقت کرد که در اجرای قانون ممنوعیت فصلی تجدید نظر شود؛ با این حال وزارت جهاد کشاورزی با این تصمیم به شدت مخالفت کرد.
کشاورز افزود: بر اساس گزارش گمرک، میزان ترخیص برنج از گمرکات در سال جاری هم از نظر وزنی و هم ارزشی کاهش ۶۹ درصدی داشته است؛ از ابتدای سال‌جاری تا نیمه تیرماه میزان ترخیص برنج از گمرکات ۸۶ هزار و ۳۶۷ تن بوده است، در حالی که در سال گذشته در همین بازه زمانی ۲۷۷ هزار و ۶۹۱ برنج ترخیص شده بود. استدلال ما این است که وقتی قرار است تصمیمی گرفته شود صرفا سود و تجارت شخصی در نظر گرفته نشود و سفره تمام مردم و هر ۵ دهک اقتصادی کشور در نظر گرفته شود. وقتی ما با کاهش ۷۰ درصدی واردات برنج مواجه می شویم یعنی به خاطر قیمت بالای آن تقاضایی برای آن وجود ندارد و کسی که ۴۰۰۰ تومان بابت برنج میداد و امروز باید ۲۴ هزار تومان باید پرداخت کنند یقینا از این مسئله آسیب می بیند و اقشار آسیب پذیر ما بیشترین آسیب را از این مسئله خواهند دید. نکته مهم‌تر اینکه اگر برنج خارجی به اندازه کافی در کشور موجود باشد همین مسئله از بالا رفتن بی حساب و کتاب و غیرمنطقی قیمت برنج ایرانی هم جلوگیری می‌کند.
وی افزود: این مسئله در سفره اقشار متوسط که برنج ایرانی هم مصرف می‌کنند تاثیر گذار خواهد بود. امروز این نگرانی وجود دارد که اگر ما سیاستی را اتخاذ نکنیم که این بازار با برنج خوب و قیمت مناسب تامین شود قطعا بر سلامتی مردم تاثیر خواهد گذاشت. پیشنهاد ما به دولت روحانی هم این بود که ما برنج پرمحصول خارجی وارد کنیم که مورد موافقت ایشان هم قرار گرفت.
جمیل علیزاده شایق ـ دبیر انجمن برنج کشور در گفت وگو با قدس آنلاین با اینکه نسبت به اعمال محدودیت فصلی برنج انتقاد داشت اما نگرانی‌ها در رابطه با کمبود برنج و بالا رفتن قیمت برنج را بی مورد دانست.
علیزاده شایق گفت: نمی‌دانم چرا محدودیت زمانی می‌گذاریم اگر وزارت صمت بتواند میزان واقعی برنجی را که باید وارد بشود، نظارت و کنترل کند اصلا زمان مهم نیست؛ طبق آمار در شرایط عادی چیزی حدود ۶۵۰ تا ۷۰۰ هزار تن هر سال کسری برنج داریم که ما ریسک ذخیره سازی آن را هم حساب کردیم؛ یعنی اگر سالی ۷۰۰ هزار تن وارد بشود برای شرایط حاد هم ما ذخیره‌سازی کردیم. حالا اگر بتوانند کنترل و نظارت کنند که بیشتر از ۷۰۰ هزار تن برنج در سال وارد نشود، دیگر نیازی به اعمال محدودیت واردات نخواهیم داشت اما متاسفانه نمی‌توانند.از نظر ما واردات برنج باید در تمام طول سال به شرط اینکه بیشتر از نیاز وارد نشود ادامه داشته باشد اما اعلام و رسانه‌ای نشود.
علیزاده شایق با اعلام اینکه نگرانی بابت کسری برنج نخواهیم داشت گفت: ما از سال‌های قبل یعنی از سال ۹۲ به بعد هر سال بیش از آنچه نیاز داشتیم برنج وارد کردیم؛ یعنی شما هیچ سالی سراغ ندارید که کمتر از برنج موردنیاز برنج وارد شده باشد. در سال ۹۸ و ۹۹ به‌دلیل شرایط آبی خیلی خوبی که داشتیم، خیلی بیشتر از آن چیزی که ما فکر می‌کردیم تولید کنیم، تولیدکردیم. پس هم تولیدمان بالا رفته و هم وارداتمان بیشتر شده است. پس اصلا نگرانی بابت کسری نیست. بنابراین اولا ما نگرانی برای کسری برنج اصلا نداریم، دوم اینکه تولید ما در سال ۱۴۰۰ ممکن است به اندازه ۹۸ و ۹۹ نشود، ولی به همان اندازه‌ی سال‌های عادی قبلی مثل ۹۷، ۹۶ و ۹۵ است؛ بنابراین همان ۶۵۰-۷۰۰ هزار تن برای ورود برای ما کافی است.
وی ادامه داد: اتفاق دیگری افتاده که خیلی اتفاق عجیبی و غریبی است؛ اینکه قیمت جهانی برنج از ایران خیلی پایین‌تر است یعنی واقعا قیمت جهانی برنج خیلی بالا نیست و به همین دلیل هم سال‌های قبل برنج‌های وارداتی خیلی قیمتش ارزان بود و به همین خاطر آن کسی که بودجه و پول نداشت و نمی‌توانست هزینه کند، می‌رفت برنج وارداتی می‌خرید. ولی من نمی‌دانم چه اتفاقی در سال ۹۹ افتاده که واردکنندگان برنج ادعا دارند که قیمت تمام‌شده برنج وارداتی تقریبا برابر برنج خوب ایرانی است. از خودشان که می‌پرسید، می‌گویند ارز آزاد بهمان دادند درحالی‌که وقتی از دولت می‌پرسید، دولت می‌گوید نخیر، من ارز ۴۲۰۰ تومانی دادم و حالا اخیرا ارز نیمایی دادم. حتی با آن ارز نیمایی هم اگر شما حساب کنید و قیمت جهانی برنج را هم اگر ببینید، نباید قیمت عرضه برنج خارجی در بازار تهران انقدر بالا باشد.
دبیر انجمن برنج کشور با اشاره به گزارش یک گروه تحقیقاتی که در اتاق بازرگانی ارائه شد افزود: بر اساس این گزارش متاسفانه بیشترین ضایعات در برنج نه در مزرعه است و نه در کارخانه شالی‌کوبی و نه در زمان حمل‌ونقل بلکه بیشترین ضایعات در سفره مردم است؛ البته همین گرانی قیمت باعث شده که مردم یک مقداری واقعا در مصرف حواسشان جمع باشد. مصرف سرانه برنج در ایران ۳۶ کیلو است و این ثابت شده است. اگر هر کسی به اندازه مصرف سرانه خودش مصرف بکند، ما هرگز کسری برنج حداقل در این دو سه سال آینده هم نخواهیم داشت.
وی در رابطه با وجود برخی نگرانی‌ها از کمبود برنج به دلیل در پیش بودن ایام ماه محرم نیز تصریح کرد: داستان حالت طنز پیدا کرده است. در جلسه اتاق بازرگانی برخی می‌پرسیدند حالا که محرم در پیش است، شما به فکر ذخیره‌سازی ماه محرم افتادید؟ واقعا خسته شدم از جواب به این سوال. چند سال است که ما محرم داریم؟ ۱۴۰۰ سال است. چند سال است نوروز داریم؟ ۲۵۰۰ سال است. چند سال رمضان داریم؟ ۱۴۰۰ سال است. کسی که قرار است در رمضان و محرم خرجی بدهد و در نوروز سفره‌اش را رنگین‌تر کند، هنوز نتوانسته پیش‌بینی کند که موقع خرید برنج مصرف رمضان و محرم و عیدم را هم کنار بگذارد؟ این چه سوالی است؟ مگر در محرم مردم بیشتر می‌خورند!؟ آن کسی که می‌خواهد خرجی بدهد باید پیش‌بینی بکند دیگر.
دبیر انجمن برنج کشور در رابطه با احتمال افزایش قیمت برنج به دلیل کاهش واردات نیز اظهار داشت: افزایش قیمت‌ها مثل همه چیز هیچ ربطی به نحوه و قیمت معادله آن ندارد. کسی که برنج می‌فروشد، می‌گوید من امروز صبح رفتم تخم‌مرغ خریدم دانه‌ای ۲۰۰۰ تومان! چرا برنجم را ارزان بفروشم! ما داریم زنجیروار همدیگر را خراب می‌کنیم. من با اطمینان با شما بگویم که کسی الان در ایران نمی‌نشیند حساب کند که هزینه تولید من چقدر بود، چقدر سود عادلانه می‌خواهم و چقدر عرضه کنم. همه خودشان را با دیگری مقایسه می‌کنند؛ مرغ با گوشت، گوشت با تخم‌مرغ و تخم‌مرغ با برنج مقایسه می‌شود ولی انصافا قیمت در برنج طی این چند سال از بقیه اقلام خوراکی درصد افزایشش کمتر بود.
وی در پایان به انتقادات مطرح شده از سوی واردکنندگان برنج نیز اشاره کرد و گفت: بحث ما با انجمن واردکنندگان برنج این است که شما ببینید تولید چقدر است و بر اساس نیاز اقدام به واردات کنید. چون وزارت کشاورزی موظف است که میزان تولید را اعلام کند، انجمن واردکنندگان هم ببیند که نیاز چقدر است. وزارت بازرگانی به دلیلی که نمی‌دانم، هر وقت مسوولیت تنظیم بازار را بر عهده گرفت، نرخ مصرف سرانه را بالا برده و تا ۴۲.۵ کیلو رسانده بود. خوشبختانه سازمان بازرسی کل کشور وارد شد، یک گروه ۴۰ نفره کارشناسی را جمع کرد و به این نتیجه رسیدند که مصرف سرانه ۳۶ کیلو است. و قرار شد حتی وزارت بازرگانی و وزارت کشاورزی هم دیگر حق نداشته باشند سرخود مصرف سرانه را بالا ببرند.
گزارش‌های سال‌های اخیر در حالی خبر از کاهش سرانه مصرف برنج به واسطه افزایش قیمت این محصول پرمصرف غذایی می‌دهد که سال‌هاست میانگین بالای قیمت برنج ایرانی، اغلب مردم را به سمت مصرف برنج‌های وارداتی سوق داده است. فراتر از آمارهای دولتی، گزارش‌های اخیر بیش از پیش به این نگرانی دامن می‌زند که نکند برنج نیز از سفره کوچک شده مردم رخت بربندد.
انتهای پیام/
نظر شما