در غیاب شرکت‌های خارجی که موجب شده بودند سرمایه‌گذاری داخلی و رشد تولید در این صنعت به تعویق بیفتد، تولیدکنندگان داخلی فرصتی یافتند توانمندی‌های خود در صنعت لوازم‌خانگی را به نمایش بگذارند.
خطوط ساخت لوازم‌خانگی ایران که زمانی خاک می‌خورد و با یک‌سوم ظرفیت کار می‌کرد با خروج شرکت‌های خارجی دوباره به حرکت درآمدند. حالا ۵۰۰ واحد صنعتی بزرگ و متوسط تولیدکننده لوازم‌خانگی با ظرفیت تولید ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه در کشور مشغول فعالیت هستند و برای گرفتن سهم بازار ۸۰ میلیون نفری کشور و بازار حدود ۵۰۰ میلیونی منطقه با یکدیگر رقابت می‌کنند.
پیش‌بینی صادرات ۶۰۰ میلیون دلاری لوازم‌خانگی
این شرکت‌های داخلی توانسته‌اند تنها در سه‌ماهه نخست امسال تولید انواع لوازم‌خانگی را با ۲۹.۴ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به بیش از یک‌میلیون و ۴۸ هزار دستگاه برسانند. آن‌طور که آمارهای وزارت صمت می‌گوید در سه‌ماهه اخیر نسبت به مدت مشابه سال پیش تولید انواع ماشین لباسشویی، یخچال و فریزر و تلویزیون افزایش ۴۰، ۲۹.۱ و ۱۹.۹ درصدی داشته است. این افزایش تولید در حالی صورت گرفته که این شرکت‌ها توانسته‌اند سال گذشته
۲۰۰ میلیون دلار لوازم‌خانگی صادر و ارز وارد کشور کنند. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است امسال هم باید منتظر صادرات ۶۰۰میلیون دلاری لوازم‌خانگی باشیم.
تلاش لابی قدرت برای حضور شرکت‌های خارجی
حالا و در چنین شرایطی که صنعت لوازم‌خانگی ایران با تأمین نیاز داخلی به فکر صادرات به کشورهای منطقه است، آمریکا برای آزاد کردن بخشی از پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره مجوزی با مهلت ۹۰ روزه به این کشور داده که بر اساس آن، شرکت‌های کره‌ای که قبلاً با ایران مراودات تجاری داشته‌اند، می‌توانند در ازای این مبلغ به ایران کالا صادر کنند.
هر چند قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی گفته هرگز این اتفاق نمی‌افتد، چراکه دولت و مجلس نمی‌خواهند تولید داخلی را دچار مشکل کنند اما محمدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن لوازم‌خانگی به خبرنگار ما می‌گوید باوجود ایستادگی مجلس و دولت، لابی‌های قدرتمندی برای حضور این شرکت‌های خارجی در حال لابی‌گری هستند.
نباید امنیت سرمایه‌های داخلی به خطر بیفتد
غزنوی با اشاره به نقش سرمایه‌گذاری خارجی در سرعت‌بخشی به روند رشد و توسعه صنعتی کشور تأکید می‌کند: پیش از تحریم‌ها، بیش از ۷۰ درصد بازار کشور در اختیار شرکت‌های خارجی بود ولی با خارج شدن این شرکت‌ها، سهم تولیدکنندگان داخلی به‌مرور افزایش یافت، حالا نفس تولید بازشده و چراغ کارخانه‌ها یکی پس از دیگری روشن می‌شود، خطوط تولید به‌صورت سه نوبت‌کار می‌کنند و میزان بیکاری در این حوزه کاهش‌یافته است، در چنین شرایطی اگر قرار است فرصت دوباره‌ای به شرکت‌های خارجی در ایران بدهیم، باید حفظ دستاوردهای دوره تحریم را نیز از خاطر نبریم.
غزنوی با تأکید بر اینکه نباید اجازه دهیم امنیت سرمایه‌های داخلی به خطر بیفتد، می‌افزاید: اگر تدابیری برای حمایت از تولید داخل اتخاذ نشود، دیگر هیچ فعال اقتصادی جرئت نمی‌کند برای تولید کالا در کشور پیشقدم شود چون همواره این خطر وجود دارد که سرمایه وی با ورود رقیبان خارجی به بازار از بین برود.
ورود سرمایه خارجی به‌شرط انتقال فناوری
وی با بیان اینکه هیچ کشور صنعتی اجازه نمی‌دهد محصولات دیگر کشورها در برابر تولیدات داخلی آن‌ها قد علم کند، می‌افزاید: کشورهای پیشرفته ضمن اینکه به شرکت‌های خارجی اجازه سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی که تولید داخلی وجود دارد را نمی‌دهند، سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش‌های مختلف صنعت را نیز مشروط به انتقال فناوری می‌کنند.
وی توضیح می‌دهد: طبق بررسی که در کره جنوبی انجام دادیم، این کشور فقط اجازه می‌دهد فعالان اقتصادی کشورهای دیگر منابع مالی خود را در جاهایی سرمایه‌گذاری کنند که خود این کشور تمایل ندارد به آن وارد شود؛ آن‌ها برای سرمایه‌گذاران شرایط تولید و صادرات هم می‌گذارند، ازجمله اینکه دانش فنی تولیدات صادراتی باید به‌گونه‌ای باشد که استانداردهای لازم را برای صدور به بازارهای کشورهای پیشرفته مثل آلمان داشته باشد.
ورود قطعات موردنیاز تولید به‌جای کالای نهایی
وی بابیان اینکه کشورهای صنعتی اجازه واردات کالای کامل به کشورشان را نمی‌دهند، می‌گوید: شرکت‌های خارجی که مایل به ورود به بازار کشورمان هستند باید به‌جای ورود کالای نهایی، برخی قطعات موردنیاز مانند موتور یخچال که هنوز دانش فنی آن در کشور وجود ندارد را به ایران صادر کنند.
وی با یادآوری اینکه در هیچ صنعتی در کشور تا این اندازه افزایش تولید باکیفیت نداشتیم، می‌گوید: برخی رسانه‌ها به‌جای پشتیبانی از تولید ملی، به تولیدکنندگان داخلی انگ انحصارطلبی می‌زنند درصورتی‌که باوجود هزار و۵۰۰ تولیدکننده لوازم‌خانگی کوچک و بزرگی که در این حیطه فعالیت می‌کنند چه انحصاری می‌تواند برای کالای ایرانی شکل بگیرد؟
غزنوی تأکید می‌کند: نباید بگذاریم کمر تولیدکننده داخلی با ورود کالای خارجی بشکند؛ باید حضور این شرکت‌ها با شروطی که گفته شد همراه باشد در غیر این صورت صنعت لوازم‌خانگی دیگر سرپا نخواهد شد.
بااین‌حال صحبت‌های اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان لوازم‌خانگی نیز خالی از لطف نیست که می‌گوید با اینکه در بخش‌های مختلف لوازم‌خانگی دارای تولیدکنندگان متعدد هستیم اما هیچ نقشه راهی برای تولید در این بخش نداریم.
به گفته وی، کشورهای صنعتی بزرگی مانند آلمان درنهایت دو یا چند برند تولیدکننده لوازم‌خانگی دارند اما ما با اینکه نقشه راه مشخصی برای تولید نداریم ۲۷ برند تولیدکننده یخچال و فریزر در کشور داریم.
گفتنی است، در حال حاضر صنعتگران داخلی توانسته‌اند عمق ساخت داخل ماشین لباسشویی را در سال جاری به ۶۰ درصد برسانند. میزان بومی‌سازی در اقلام دیگر مانند کولرآبی ۱۰۰ درصد، یخچال فریزر ۶۰ درصد، آبگرمکن ۷۵ درصد، اجاق‌گاز ۹۰ درصد، بخاری بیش از ۹۰ درصد شده است. پایین‌ترین میزان داخلی سازی با ۳۵ درصد نیز مربوط به تلویزیون است که صنعتگران کشور امیدوارند بتوانند تا ۷۰ درصد از آن را در کشور تولید کنند.
به نظر می‌رسد درحالی‌که روند داخلی‌سازی در حوزه لوازم‌خانگی در حال انجام است دولت نیز باید برای تحقق هدف‌گذاری‌ها در افزایش عمق ساخت محصولات داخلی، به برطرف کردن موانعی که در این مسیر وجود دارد همت گمارد.
نظر شما