به گزارش قدس آنلاین، جلسه تفسیر قرآن حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد خاتمی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم با موضوع تفسیر سوره حجر، در حوزه علمیه قم برگزار شد.

متن این جلسه از نظر می‌گذرد؛

اولین واژه‌ای که به آن برمی‌خوریم «الر» است، در آغاز بیست و نه سوره قرآن، حروف مقطعه هستند که جدا جدا خوانده می‌شوند. اینکه این حروف مقطعه به چه معنا هستند از مباحث پر بحث قرآنی است و هیچ تفسیر روشنی از پیامبر اکرم(ص) نرسیده ولی از امیرالمومنین(ع)، از امام باقر(ع)، امام صادق(ع) و امام رضا(ع) روایاتی در این عرصه رسیده است و مفسران هم در آغاز سوره بقره، نوعا مفصل در این زمینه بحث کردند. آیت‌الله حسن‌زاده آملی در کیهان اندیشه، شماره ۵۴، صفحه ۳۷ تا صفحه ۵۶ یک مقاله در این‌باره دارند. مستشرقان هم در این زمینه بحث‌های زیادی کردند.

درباره معنای این حروف مقطعه دو دیدگاه کلان مطرح است؛ یک دیدگاه این است که این حروف مقطعه هیچ مدلول روشن و شناخته‌ شده‌ای ندارند. این دیدگاه هم در میان اهل سنت است و هم در میان شیعه مطرح بوده است. به عنوان مثال سیوطی این دیدگاه را دارد. در تفسیر مجمع‌البیان روایتی از امیرالمومنین(ع) است که حضرت فرمود هر کتاب برگزیده‌ای دارد و برگزیده قرآن مجید، حروف مقطعه است. اینکه معنایش چیست ما نمی‌دانیم، این یک نظر است؛ منتهی سوالی که راجع به این نظر مطرح است این است که اگر مردم هیچ چیزی از این حروف نمی‌فهمند چرا نازل شده است؛ «وَلَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ؛ و قطعا قرآن را برای پندآموزی آسان کردیم پس آیا پندگیرنده‏‌ای هست». اصلا چرا از پیامبر اکرم(ص) نپرسیدند که ایشان بگویند این حروف جزء اسرار است، مردم آن زمان کمتر از اینها را از حضرت می‌پرسیدند. اینکه امیرالمومنین(ع) فرمودند این حروف مقطعه برگزیده قرآن است یعنی این حروف دارای معناست و بی‌معنا نیست ولی معنایی است که افراد خاص می‌فهمند مثل متشابهات. متشابهات قرآن هم معنا دارد ولی همه کس این معنا را نمی‌فهمد.

نظر دوم در این عرصه این است که این حروف اسراری میان خدا و پیامبر(ص) است که خداوند آن را از بندگانش مخفی کرده است و جز پیامبر(ص) و ائمه(ع) کس دیگر از اسرار آنها آگاه نیست.

علامه طباطبایی در المیزان، جلد ۳ صفحه ۲۴ تا ۲۷ و جلد هجدهم صفحه ۸ می‌فرماید؛ همه حروف مقطعه دارای تاویل هستند اما هیچ‌گونه مدلول لفظی روشنی ندارند. غیر از علامه هم اهل نظر معتقدند اینها رمز است؛ رمزی بین خداوند و اولیای مقربش. در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که «الم» اشاره‌ای میان خدا و حبیبش محمد(ص) است که به صورت حروف درآمده تا این رموز از چشم اغیار دور نگه داشته شود.

پس دو نظر کلان در رابطه با حروف مقطعه مطرح است؛ یک نظر اینکه مدلول روشن ندارند، دوم اینکه مدلول دارند و این نظریه مدلول داشتن دارای ده نظر مختلف است.

منبع: ایکنا

انتهای پیام/