زنانی که در شرایط عادی نیز با مشکلات اجتماعی و فرهنگی روبه‌رو بودند و در شرایط کرونایی با تعدیل برخی مشاغل و تعطیلی برخی از کسب‌وکارها بیش از پیش بازار کارشان کساد شده و این مشکل خود مسائل و مشکلات روحی و روانی و جسمی دیگری برای آن‌ها و سایر اعضای خانواده‌شان به وجود آورده است. همین موضوع ضرورت توجه جدی‌تر سازمان‌های حمایتی به این گروه آسیب‌پذیر را دوچندان ساخته است.
۴ میلیون زن سرپرست خانوار
به گفته عالیه شکربیگی، پژوهشگر اجتماعی حوزه زنان و خانواده اغلب مسائل و مشکلات زنان سرپرست خانوار از نوع اقتصادی است که خود فشار اقتصادی نیز فشار روحی و روانی بر آن‌ها وارد می‌کند و به نحوی بر توانایی، کارایی و عملکرد آن‌ها تأثیر می‌گذارد. ضمن آنکه بیشتر انحرافات، مشکلات و آسیب‌هایی که در حوزه زنان مشاهده می‌شود نیز ناشی از همین مسئله است.
این استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ما ادامه می‌دهد: بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ تعداد کل خانوارهای زن‌سرپرست در کشور چیزی حدود ۳ میلیون و ۶۵هزار نفر بود که تقریباً ۱۲/۶ درصد از کل خانوارها را تشکیل می‌داد و اکنون پیش‌بینی می‌شود حدود ۴ میلیون زن سرپرست خانوار در کشور داشته باشیم که بیشتر این زنان در شرایط عادی و پیش از شیوع ویروس کرونا نیز با اینکه زیر پوشش سازمان‌هایی مثل بهزیستی، کمیته امداد و بعضی از سازمان‌های مردم‌نهاد بودند، وضعیت اقتصادی قابل قبولی نداشتند و اکنون که بیشتر مردم در شرایط کرونایی با توجه به تعدیل برخی مشاغل و نیز از رونق افتادن پاره‌ای از کسب‌وکارها با مشکلات اقتصادی روبه‌رو شده‌اند، این گروه از زنان علاوه بر مشکلات اقتصادی با مسائل و مشکلات بسیاری از جمله افزایش خشونت ناشی از فقر و ناتوانی در اداره زندگی مواجه شده‌اند.
حضور کمرنگ جامعه‌شناسان
شکربیگی در پاسخ به این پرسش که تشکیل کمیته مستقل امور اجتماعی و معیشت در ستاد ملی مقابله با کرونا چه نقشی می‌تواند در کاهش مشکلات زنان سرپرست خانوار طی دوران کرونا داشته باشد، می‌گوید: متأسفانه در ستاد ملی مقابله با کرونا حضور جامعه‌شناسان بسیار کمرنگ است؛ بنابراین اگر اعضای این کمیته از جامعه‌شناسان و پژوهشگران اجتماعی آزاد و مستقل انتخاب شوند قطعاً با توجه به شناخت کافی آن‌ها از سطوح و لایه‌های مختلف جامعه، می‌توانند برای رفع مشکلات اجتماعی و معیشتی مردم به‌ویژه زنان سرپرست خانوار راهکار ارائه دهند، اما اگر اعضای این کمیته از افراد غیرمتخصص و یا جامعه‌شناسان وابسته به دولت انتخاب شوند، این کمیته نیز مانند سایر کمیته‌ها تأثیری در کاهش مشکلات اجتماعی و معیشتی مردم نخواهند داشت.
فروش مجازی محصولات
فاطمه عباسی، مدیرکل دفتر توانمندسازی خانواده و زنان در سازمان بهزیستی کشور نیز با اشاره به افزایش مشکلات اقتصادی زنان سرپرست خانوار در ایام کرونا می‌گوید: با شیوع کرونا همه جامعه به‌ویژه افراد زیرپوشش سازمان بهزیستی و به طور خاص خانواده‌های زن‌سرپرست که پیش از بحران کرونا نیز دچار مشکلات اقتصادی و همچنین مشکلات متعدد روانی و اجتماعی بودند، بیش از پیش دچار مشکل شدند. از این رو سازمان بهزیستی علاوه بر برنامه‌های همیشگی با قوت بیشتری روی مسائل مالی، کسب‌وکار و همچنین حمایت اجتماعی و روانی آن‌ها متمرکز شده است، البته تاکنون نتوانسته به طور کامل مشکلات این عزیزان را برطرف کند، اما با توجه به منابع و زیرساخت‌هایی که در اختیار داشته حداکثر تلاش خود را کرده تا مشکلات آن‌ها کاهش یابد.
وی می‌افزاید: سازمان بهزیستی با شروع بحران کرونا ابتدا خانواده‌هایی که به دلیل فوت سرپرست خانواده ناشی از کرونا پشت نوبت بودند را در اولویت قرار داده تا بتوانند مستمری ماهانه از سازمان دریافت کنند، به طوری که چندین بار آمار پشت‌نوبتی‌های زنان سرپرست خانوار صفر شد، اما به دلیل شرایط موجود اقتصادی باز هم پشت‌نوبتی وجود دارد.
این مسئول ادامه می‌دهد: علاوه بر ارائه تسهیلات ودیعه مسکن و کمک‌های بلاعوض رهن و اجاره مسکن، اقداماتی همچون توزیع اقلام اهدایی خیران و شرکت‌های مختلف، توزیع اقلام بهداشتی پیشگیری از ابتلا به کرونا، ارائه کمک‌هزینه درمان بیماری کووید ۱۹ برای خود زن سرپرست خانوار و یا اعضای خانواده آن‌ها، توزیع بروشورهای آگاه‌سازی بین خانواده‌های زیرپوشش و ارائه خدمات مشاوره تلفنی به خانواده‌های نیازمند خدمات روان‌شناختی مرتبط با بیماری کووید ۱۹ از طریق شماره تماس۱۴۸۰ انجام داده است.
عباسی با اشاره به اینکه هم اکنون ۲۴۰ هزار زن سرپرست خانوار زیر پوشش سازمان بهزیستی هستند که با بُعد خانوارشان ۵۸۱ هزارنفر می‌شوند، می‌گوید: با شیوع بحران کرونا اغلب زنان شاغل سرپرست خانوار در زمینه فروش با مشکل روبه‌رو شدند، از این رو سازمان بهزیستی در زمینه حمایت مالی و کسب‌وکار زنان سرپرست خانوار به منظور توانمندسازی این زنان و با کمک شرکت‌های فروش اینترنتی با برگزاری سه دوره آموزش مجازی «فروش مجازی» آن‌ها را به سوی فروش مجازی هدایت کرده است و در حال حاضر نیز زنان سرپرست خانوار امکان ثبت محصولات خود در درگاه شرکت‌های مجازی را دارند.
حمایت بلا عوض یا تسهیلات بدون ضامن
وی در پاسخ به این پرسش که انتظار سازمان بهزیستی از کمیته مستقل امور اجتماعی و معیشت در ستاد ملی مقابله با کرونا در صورت شکل‌گیری، در خصوص رفع مشکلات زنان سرپرست خانوار چیست، می‌گوید: توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی این زنان نخستین نیاز آن‌ها و مدنظر سازمان بهزیستی است و با توجه به اینکه مشاغل پابرجا و پُررونق نیز در ایام کرونا دچار آسیب شده‌اند، کسب‌وکارهای زنان سرپرست خانوار که جزو کسب‌وکارهای کوچک بود بیشتر تحت تأثیر قرارگرفته و اکنون نیازمند حمایت بیشتر برای راه‌اندازی دوباره هستند، بنابراین لازم است این کمیته با ارائه حمایت‌های بلاعوض و یا تسهیلات قرض‌الحسنه‌ای که نیازمند ضامن نباشد از این زنان و خانواده آن‌ها حمایت کند.
نظر شما